Mięsień skrzydłowy boczny (łac. musculus pterygoideus lateralis) zaliczany jest do grona mięśni żucia, których główną rolą jest umożliwianie sprawnego i efektywnego przeżuwania kęsów pokarmowych. Służą więc niemal wyłącznie do chwytania, przecinania i rozcierania pożywienia. Omawiany mięsień lokalizuje się obustronnie w okolicy policzków.
Mięsień skrzydłowy boczny – przebieg
Mięsień skrzydłowy boczny składa się z 2 głów – górnej oraz dolnej. Jego przyczepy można w skrócie przedstawić następująco:
- przyczep początkowy (pp) głowy górnej: grzebień podskroniowy i powierzchnia podskroniowa skrzydła większego kości klinowej;
- przyczep początkowy (pp) głowy dolnej: powierzchnia zewnętrzna blaszki bocznej wyrostka skrzydłowatego i powierzchni podskroniowej szczęki;
- przyczep końcowy (pk) obu głów: dołek skrzydłowy wyrostka kłykciowego żuchwy.
Warto zaznaczyć, że częściowo włókna głowy górnej przyczepiają się także do torebki stawowej i krążka stawowego stawu skroniowo-żuchwowego, dlatego wiele źródeł podaje to miejsce jako dodatkowy przyczep końcowy. Głowa górna mięśnia skrzydłowego bocznego jest znacznie mniejsza i płaska, natomiast głowę dolną określić można jako okrągłą i większą. Cały mięsień jest gruby i przybiera kształt trójściennego graniastosłupa. Jego podstawa kieruje się do podstawy czaszki, zaś wierzchołek składa się ku stawowi skroniowo-żuchwowemu.
Mięsień skrzydłowy boczny – funkcje
Omawiany mięsień odpowiada przede wszystkim za wysuwanie żuchwy ku przodowi oraz rozwieranie szczęk. Bierze on więc udział m.in. w spożywaniu pokarmów, ale także za mimikę twarzy, dającą jej zawzięty, uparty wyraz. Jednostronny skurcz mięśnia skręca żuchwę do wewnątrz, natomiast skurcz obustronny tak ustawia żuchwę, że jej główka stawowa oraz krążek stawowy ustawiają się obustronnie pod guzkiem stawowym.
Najistotniejszym antagonistą dla mięśnia skrzydłowego bocznego jest mięsień skroniowy, który odpowiada m.in. za cofanie wysuniętej żuchwy. W ruchu żuchwą z omawianym mięśniem współpracują ponadto intensywnie mięsień żwacz oraz mięsień skrzydłowy przyśrodkowy.
Unerwienie mięśnia skrzydłowego bocznego
Mięsień skrzydłowy boczny unerwiany jest przez nerw trójdzielny, a dokładniej przez jego trzecią gałąź. To znaczna różnica w stosunku do pozostałych mięśni okolicy twarzoczaszki, które unerwiane są w większości przez nerw twarzowy.
Unaczynienie mięśnia skrzydłowego bocznego
Mięsień skrzydłowy boczny jest bardzo dobrze unaczyniony, za co odpowiadają liczne drobne gałązki tętnicy szczękowej.
Mięsień skrzydłowy boczny – terapia
Ze względu na swoją lokalizację, obszerność oraz funkcję, mięsień skrzydłowy boczny bardzo często jest nadmiernie napięty. Skutkuje to przede wszystkim blokowaniem i bólem stawów skroniowo-żuchwowych (przeważnie jednostronnie, ponieważ zwykle spotyka się nadmierne napięcie tylko jednego mięśnia), ale także przewlekłymi migrenami, bruksizmem czy napięciem innych, okolicznych mięśni. Istnieje wiele metod rozluźniania mięśnia skrzydłowego bocznego, do wszystkich warto jednak znać jego szczegółowy przebieg.
Najczęściej stosowana metoda polega na rozcieraniu mięśnia zgodnie z przebiegiem jego włókien od przyczepu początkowego do końcowego i odwrotnie. W ten sam sposób można mocno ucisnąć go przy przyczepie początkowym, a następnie nie odrywając palca mocno i powoli przesuwać go wzdłuż przebiegu włókien w stronę przyczepu końcowego. Alternatywą jest masaż poprzeczny, którego techniki odbywają się w poprzek przebiegu włókien mięśniowych.
Można również zastosować terapię punktów spustowych, które często lokalizują się na przebiegu mięśnia skrzydłowego bocznego, a także suche igłowanie. Oddziałuje ono również na punkty spustowe, lecz znacznie głębiej niż masaż lub autoterapia. Oklejanie tego mięśnia ma miejsce podczas tapingu twarzy, który cieszy się rosnącą popularnością zarówno w fizjoterapii stomatologicznej, jak i w kosmetologii.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Igły do akupunktury zostały zaprojektowane przez szkoleniowców suchego igłowania. Dzięki temu zabiegi z wykorzystaniem tego rodzaju igieł są mniej bolesne oraz bezpieczniejsze. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Gorzechowski K., Rehabilitacja stomatologiczna, Wydawnictwo Kargo, Białystok 2016.
