Bruksizm to schorzenie zespołowe narządu żucia, na które składa się wiele rozmaitych czynników. Obraz kliniczny często nie jest jednoznaczny, a podłoże obejmuje zarówno sferę anatomii i fizjologii, jak i psychologii. W dzisiejszych czasach z tym problemem zmaga się coraz więcej osób, głównie ze względu na wszechobecny stres. Co warto wiedzieć o tym schorzeniu?
Bruksizm – przyczyny
Etiologia bruksizmu nie jest do końca poznana. Przyczyny organiczne mogą być następujące:
- przebyte urazy głowy;
- tężec;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- padaczka;
- zespoły otępienne;
- krwotoki do móżdżku.
Znacznie częściej obserwuje się jednak podłoże psychiczne schorzenia, na który składają się:
- osobowość neurotyczna;
- nerwice;
- nadmierny stres w życiu codziennym;
- przeżyta trauma;
- tłumienie w sobie emocji.
Wówczas podświadomie zaciskamy szczęki, co stanowi idealne podłoże do rozwoju bruksizmu. Bowiem to nic innego jak patologiczne zaciskanie zębów powodujące ich starcie i napięcia w obrębie twarzoczaszki.
Bruksizm – objawy
W przebiegu bruksizmu przede wszystkim obserwuje się patologiczne starcie powierzchni zębów wskutek zaciskania szczęk i zgrzytania zębami. Bardzo często zjawisko ma miejsce nawet nocą, podczas snu. Starcie powierzchni zębowych prowadzi natomiast do nadwrażliwości zębów, bólu zębów i uszkodzenia szkliwa. Wzrasta ryzyko odkładania się kamienia nazębnego i tworzenia próchnicy. W dłuższym przedziale czasu dochodzi jednocześnie do destrukcji przyzębia, nadmiernego rozchwiania zębów czy nawet ich wypadania.
Bruksizm prowadzi do pojawienia się objawów nieco mniej specyficznych dla tej jednostki chorobowej, choć równie poważnych, zmniejszających komfort życia codziennego. Są to przede wszystkim:
- bóle głowy;
- dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych i ból w ich okolicy;
- uczucie wzmożonego napięcia mięśni twarzy, zwłaszcza mięśni żucia, a także ich bolesność podczas dotykania;
- wady zgryzu;
- problemy ze snem;
- ograniczenia ruchomości żuchwy;
- bóle uszu i szumy uszne.
Obraz kliniczny zależy w dużej mierze od stopnia bruksizmu, czyli jego nasilenia.
Bruksizm – diagnostyka
Bruksizm może zdiagnozować zarówno stomatolog, jak i fizjoterapeuta stomatologiczny. Wystarczy ocenić kondycję powierzchni zębów oraz napięcie mięśni żucia. Podczas badania stomatologicznego można dodatkowo zaobserwować odsłonięcie szyjek zębowych czy stany zapalne miazgi zębów. Natomiast w trakcie badania fizjoterapeutycznego zauważa się bolesność dotykową żwaczy i nieprawidłowy tor ruchu stawów skroniowo-żuchwowych. Można wykonać EMG, choć zazwyczaj nie jest ono konieczne do wystawienia trafnej diagnozy.
Bruksizm – leczenie
Bardzo ważne jest wczesne wdrożenie leczenia, które uchroni pacjenta przed rozwojem poważniejszych objawów, znacznie trudniejszych do wyleczenia. Jeśli to możliwe należy wyeliminować przyczynę bruksizmu. W związku z tym, że bardzo często wiąże się ona ze stanem psychicznym pacjetna, poleca się regularne wizyty u psychoterapeuty, który pomoże poradzić sobie ze stresem, a także rzuci zupełnie inne światło na aktualne problemy pacjenta powodujące podświadome zgrzytanie zębami.
Jednocześnie bardzo ważna jest rehabilitacja stomatologiczna. Fizjoterapeuta za pomocą technik manualnych rozluźni struktury mięśniowo-powięziowe, zaś wykonując mobilizacje stawowe (głównie stawów skroniowo-żuchwowych oraz kręgów szyjnych) przywróci stawom właściwy tor ruchu. Praca odbywa się także wewnątrzustnie, czyli na tkankach jamy ustnej (np. pod językiem).
Wspomagająco, aby ochronić powierzchnie zębów i dodatkowo rozluźnić napięte tkanki, pacjent otrzyma od stomatologa zdejmowane, przezroczyste nakładki, które powinien zakładać codziennie na noc, a niekiedy również w ciągu dnia. Szyny zgryzowe powinny być dopasowane indywidualnie do pacjenta, wykonane na podstawie wycisków łuków zębowych. Jeśli bruksizm jest wyjątkowo mocno zaawansowany pacjent może skorzystać z iniekcji toksyną botulinową, choć efekty są krótkotrwałe i nie eliminują przyczyny problemu. Rokowania są dobre, choć terapia może trwać nawet wiele miesięcy.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gruca O., Rój R., Gryndys M., Foryś P., Juszczyk J., Haponik K., Kasperski J., Bruksizm – przyczyny, diagnostyka, leczenie, Twój Przegląd Stomatologiczny, 12/2018.
- Saczuk K., Wilmont P., Pawlak Ł., Łukomska-Szymańska M., Bruksizm – etiologia i diagnostyka – przegląd piśmiennictwa, Protetyka Stomatologiczna, 4/2018.
- Brocard D., Laluque J., Knellesen C., Bruksizm, Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 2013.