Potas (łac. kalium, symbol: K) to bardzo ważny pierwiastek dla prawidłowego funkcjonowania organizmu każdego człowieka. Szacuje się, że dorosła osoba posiada w ustroju około 150 g potasu, z czego aż 90% znajduje się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Aby uzupełnić jego ewentualne niedobory należy zadbać o dietę zawierającą dobre źródła potasu. Z ich dostępem współcześnie nie ma większych problemów.
Źródła potasu
Dobrymi źródłami potasu są:
- produkty mleczne, nabiał;
- nasiona roślin strączkowych;
- warzywa (zwłaszcza szpinak, marchewki, ziemniaki, brokuły, buraki i pomidory);
- owoce (zwłaszcza owoce suszone, banany, wiśnie, brzoskwinie, truskawki i śliwki);
- kasza gryczana, kasza jęczmienna, kasza jaglana;
- brązowy ryż;
- płatki owsiane;
- mięso.
Wchłanianie potasu z żywności ma miejsce w obrębie jelita cienkiego, natomiast utrzymanie odpowiedniego poziomu w organizmie możliwe jest dzięki pracy nerek. Czynnikami upośledzającymi wydalanie nadmiaru potasu są przede wszystkim:
- zmniejszenie przesączania kłębuszkowego;
- niedobór hormonów steroidowych;
- przyjmowanie antagonistów kanałów potasowych.
Natomiast do czynników powodujących nadmierną utratę potasu zaliczamy:
- przyjmowanie glikokortykosteroidów;
- zwiększoną aktywność nabłonkowego kanału sodowego;
- hipomagnezemię;
- przewlekłe biegunki.
W określonych przypadkach lekarze zalecają suplementację potasu. Pewne ilości tego pierwiastka, o bardzo dobrej biodostępności znajdują się w algach takich jak Spirulina czy Chlorella.
Potas suplementacja
Najczęściej suplementację potasu stosuje się u pacjentów z hipokaliemią. W diecie dorosłych, zdrowych osób nie jest ona konieczna z tego względu, że niedobory można z łatwością uzupełniać wraz z dietą. Ewentualną suplementację powinny rozważyć również osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi, jako że ich dzienna podaż potasu wraz z dietą jest w stanie zaspokoić jedynie 70% zapotrzebowania. Doustna suplementacja potasu u osób z wydolnymi nerkami jest bezpieczna, zaś ryzyko przedawkowania bardzo niewielkie. Zawsze należy jednak stosować się do zaleceń lekarza i nigdy nie wolno samodzielnie modyfikować dawek.
Dzienne zapotrzebowanie na potas
Zapotrzebowanie na potas trudno jest ustalić, ponieważ wpływa na nie wiele czynników. Zalecenia WHO (ang. World Health Organization – Światowa Organizacja Zdrowia) opublikowane 2013 roku zalecają spożycie potasu osobom dorosłym na poziomie przynajmniej 3,51 g dziennie. Minimalne zapotrzebowanie dla kobiet w ciąży wynosi 4,7 g, natomiast dla kobiet karmiących piersią około 5,1 g.
Potas – funkcje w organizmie
Główną i najważniejszą rolą potasu jest utrzymywanie ciśnienia osmotycznego i pH przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Ponadto uczestniczy w przemianie węglowodanów i białek oraz w regulacji ciśnienia tętniczego, jako że hamuje sekrecję aldosteronu, działa wazodylatacyjnie (wpływa na rozszerzanie naczyń krwionośnych, co przekłada się na spadek ciśnienia tętniczego) oraz antagonistycznie w stosunku do amin katecholowych. Potas odpowiada za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, stanowi element pompy jonowej sodowo-potasowej oraz bierze udział w tworzeniu potencjału spoczynkowego i czynnościowego błony komórkowej neuronów. Dodatkowo kontroluje pracę mięśni, przeciwdziała bolesnym skurczom mięśni, pobudza produkcję i wydzielanie insuliny, a także aktywuje wiele różnych enzymów.
Niedobór potasu
Niedobór potasu zwie się hipokaliemią. Podstawowymi objawami tej dolegliwości są:
- osłabienie siły mięśniowej;
- rabdomioliza (rozpad mięśni);
- poliuria (wielomocz);
- zaparcia, niedrożność porażenna jelit;
- parestezje;
- nadpobudliwość nerwowa;
- zaburzenia koncentracji;
- nadmierne pragnienie;
- arytmie.
Najczęstszą przyczyną hipokaliemii jest natomiast stosowanie leków moczopędnych, przeczyszczających bądź glikokortykosteroidów.
Nadmiar potasu
Stanem odwrotnym do hipokaliemii jest hiperkaliemia, czyli nadmiar potasu w ustroju. Objawia się przede wszystkim bolesnymi skurczami mięśniowymi, sennością, przewlekłym zmęczeniem oraz zaburzeniami czucia. Pacjent skarży się na splątanie oraz bradykardię. Mogą pojawiać się drgawki. Najczęściej diagnozowanymi przyczynami hiperkaliemii są ostra i przewlekła niewydolność nerek, niedobór aldosteronu oraz przyjmowanie niektórych leków.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Uruski P., Tykarski A., Znaczenie i zasady kontroli gospodarki potasowej w chorobach sercowo-naczyniowych, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2009.
- Chamienia A., Gospodarka potasowa – podstawy teoretyczne i codzienna praktyka lekarska, Choroby Serca i Naczyń, 2/2004.
- Wyskida K., Wyskida M., Chudek J., Optymalna suplementacja potasu – aktualny stan wiedzy, Terapia, 2/2013.
