Ból brzucha to częsty objaw towarzyszący wielu chorobom, jak również pojawiający się jako reakcja fizjologiczna organizmu. Nierzadko współistnieje z nudnościami, wymiotami, zawrotami głowy, osłabieniem i ogólnym, złym samopoczuciem. Przy niepokojącym, bardzo silnym lub przewlekłym bólu brzucha należy udać się do lekarza rodzinnego lub bezpośrednio do gastroenterologa.
Ból brzucha – przyczyny
Ból brzucha może być trzewny, somatyczny lub odniesiony. Trzewny powstaje wskutek nadmiernego rozciągnięcia lub skurczu narządów wewnętrznych zawierających w swojej budowie światło. Taki rodzaj bólu przewodzony jest przez autonomiczne włókna nerwowe, dlatego jego lokalizacja odpowiada wspólnemu embrionalnemu pochodzeniu zajętych struktur. Ból somatyczny powstaje poprzez podrażnienie lub zapalenie otrzewnej ściennej i jest przewodzony przez nerwy somatyczne. Z kolei ból odniesiony odczuwa się w miejscu oddalonym od źródła, powstaje bowiem wskutek zbieżności włókien nerwowych na tym samym poziomie rdzenia kręgowego. Przykładowo, dyskopatia może powodować ból w okolicy nadbrzusza. Do możliwych przyczyn bólu brzucha zaliczamy:
- zapalenie otrzewnej jako następstwo perforacji wrzodów, zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenia wyrostka robaczkowego lub zapalenia uchyłków;
- niedrożność mechaniczną jelit;
- krwawienia do jamy otrzewnej;
- tętniak rozwarstwiający aorty;
- skręt szypuły jądra lub skręt szypuły torbieli jajnika;
- kolkę żółciową;
- nowotwory przewodu pokarmowego;
- zapalenie narządu rodnego;
- kolkę nerkową;
- powiększenie wątroby lub śledziony;
- zaparcia lub biegunki;
- zespół jelita drażliwego;
- chorobę Leśniowskiego-Crohna;
- celiakię, wszelkie alergie pokarmowe;
- zatrucia;
- endometriozę.
Ból brzucha bardzo często jest także wynikiem nadmiernego stresu, tremy czy strachu. Wówczas określany jest jako reakcja naturalna organizmu. Nierzadko pojawia się po przejedzeniu lub zjedzeniu ciężkostrawnych pokarmów. W przypadku kobiet ból brzucha nieodłącznie kojarzony jest z menstruacją lub zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Może być również konsekwencją niewyspania się, pominięcia posiłku czy odwodnienia. To charakterystyczny objaw towarzyszący chorobie morskiej i chorobie lokomocyjnej.
Przewlekłe bóle brzucha mają zwykle charakter bólu trzewnego, trwają często wiele dni, miesięcy, a nawet lat i mogą być spowodowane chorobami każdego narządu jamy brzusznej, jak również chorobami narządów klatki piersiowej, kręgosłupa, zaburzeniami endokrynologicznymi i metabolicznymi.
Lokalizacja bólu brzucha
Określając dokładną lokalizację bólu brzucha lekarz jest w stanie wstępnie określić możliwą przyczynę, choć dokładne rozpoznanie wymaga głębszej i bardziej szczegółowej diagnostyki. Jak wygląda to w praktyce?
- nadbrzusze – bóle w nadbrzuszu zwykle są wywołane chorobami przełyku, żołądka i dwunastnicy. Nieco rzadziej wskazują na dolegliwości wątroby czy trzustki;
- prawy górny kwadrant (prawe podżebrze) – taki ból towarzyszy chorobom wątroby , pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych;
- lewy górny kwadrant (lewe podżebrze) – wskazuje na choroby trzustki, śledziony, okrężnicy, może pojawiać się również przy wrzodach żołądka;
- okolica pępkowa – tak zlokalizowany ból zwykle wskazuje na problemy jelita cienkiego, jelita grubego lub trzustki;
- boczne dolne kwadranty – choroby jelit, wyrostka robaczkowego, choroby układu moczowo-płciowego;
- podbrzusze – takie bóle mogą wskazywać na choroby jelit, zapalenie narządów miednicy czy zapalenie pęcherza moczowego.
Aby potwierdzić diagnozę najczęściej zleca się badanie krwi, badanie moczu, gastroskopię i kolonoskopię. Lekarz może wykonać również USG jamy brzusznej lub osłuchać ją stetoskopem.
Domowe sposoby na ból brzucha
Leczenie bólu brzucha zależy od jego przyczyn. Jeśli wynika z chorób ogólnoustrojowych, podstawą będzie ustabilizowanie ich. Przykładowo, przy zespole jelita drażliwego skutecznym sposobem na pozbycie się dolegliwości jest unikanie stresu, nauka radzenia sobie z nim oraz modyfikacja diety. Podobnie przy alergiach pokarmowych, które są wskazaniem do wykluczenia z diety produktów alergennych. Istnieje jednak kilka prostych, domowych sposobów, które mogą zmniejszyć bóle brzucha. Są to między innymi:
- terapia wisceralna wykonywana przez doświadczonego osteopatę lub fizjoterapeutę;
- masaż brzucha;
- ziołolecznictwo – np. picie naparów z mięty, rumianku czy dziurawca;
- aromaterapia – np. z wykorzystaniem olejku eterycznego miętowego lub jałowcowego;
- ciepły okład na brzuch;
- picie dużej ilości wody;
- regularna aktywność fizyczna, a w momencie napadu bólu – ćwiczenia oddechowe i metody relaksacyjne;
- medytacja;
- picie herbaty z dodatkiem imbiru.
Oczywiście dobór metod zależy od przyczyny problemu. Warto skonsultować się z lekarzem przed podjęciem jakichkolwiek działań, zwłaszcza w odniesieniu do ziołolecznictwa czy ciepłych okładów.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kurzeja-Mirosław A., Słomka M., Celiński K., Radwan P., Mądro A., Podstawy diagnostyki różnicowej bólów brzucha, Medycyna Rodzinna, 1/2004.
- Japp A., Robertson C., Diagnoza kliniczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2015.
- Putowski M., Podgórniak M., Piróg M., Zawiślak J., Opeilak G., Cyganok M., Smoleń A., Ból brzucha jako częsta przyczyna interwencji medycznych lekarzy pierwszego kontaktu, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
- Kaczka A., Małecka-Panas E., Bóle brzucha, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 7/2011.
