Leki w ciąży powinny być szczególnie ostrożnie dobierane, ponieważ wiele z nich nie pozostaje bez wpływu na rozwijający się płód. Zdarza się jednak, że ich przyjmowanie staje się koniecznością. Jak wygląda farmakoterapia kobiet w ciąży i jakie może nieść za sobą niebezpieczeństwo?
Klasyfikacja leków dla kobiet w ciąży
Substancje lecznicze pod kątem wpływu na przebieg ciąży zostały bardzo dobrze przebadane. Ich szkodliwość została uszeregowana pewną klasyfikacją: A, B, C, D, X, N. Leki z grupy A uznaje się za najbezpieczniejsze – nie ma żadnych przeciwwskazań do przyjmowania ich w trakcie ciąży. Udowodniono, że nie wiążą się z negatywnymi konsekwencjami nawet w I trymestrze ciąży. Leki z grupy B wymagają zachowania ostrożności. Choć nie udowodniono ich negatywnego wpływu na zwierzęta, brak jest wystarczających badań u ludzi.
W grupie C znajdują się leki, które zostały dobrze przebadane na zwierzętach, lecz nigdy nie testowano ich na ludziach. W przypadku zwierząt wykazują one negatywny wpływ na płód. Leki z grupy D są potencjalnie niebezpieczne dla płodu, zaleca się je jedynie w sytuacjach, gdy mogą uratować życie czy zdrowie matki. Najbardziej niebezpieczna jest grupa X i kobiety ciężarne powinny bezwzględnie unikać należących do niej leków. Grupa N pozostaje nieprzebadana.
Jakie leki w ciąży można przyjmować?
Na początek warto wyszczególnić leki z grupy X, czyli z bardzo wysokim ryzykiem uszkodzenia płodu. Należą do nich:
- statyny;
- pochodne witaminy A;
- jod radioaktywny;
- niektóre antybiotyki: tetracykliny, sulfonamidy, aminoglikozydy.
Za bezpieczne antybiotyki uznaje się penicyliny, o ile pacjentka nie ma uczulenia na ten składnik. Najpopularniejszym lekiem stosowanym w ciąży jest paracetamol, choć ostatnie badania wykazały, że przyjmowany często może mieć wpływ na funkcje poznawcze dziecka. Leki z grupy NLPZ mogą być stosowane jedynie po konsultacji z lekarzem, ponieważ wiąże się ich działanie z ryzykiem sercowo-naczyniowym u dziecka.
Bezpieczne są preparaty z witaminą C, rutozyd, syropy prawoślazowe czy preparaty z solą fizjologiczną. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku ziół, ponieważ wiele z nich działa skurczowo lub rozkurczowo. Nieodpowiednio stosowane mogą doprowadzić do poronienia w I trymestrze ciąży lub do przedwczesnego porodu w III trymestrze.
Leki dla kobiet karmiących piersią
Kobiety karmiące piersią muszą zachować dużą ostrożność przy wyborze leków, ponieważ składniki aktywne w nich zawarte mogą przechodzić do mleka, którym następnie pożywia się dziecko. Najbezpieczniejsze są jednoskładnikowe leki o krótkim działaniu. Ze względów bezpieczeństwa unika się leków o długim czasie działania lub wymagających sporych dawek.
Uwaga!
Leki w ciąży powinny być przyjmowane jedynie wtedy, gdy jest to rzeczywiście konieczne. Ich przyjmowanie należy ograniczać do niezbędnego minimum. Ciąża nie wyklucza przyjmowania stałych leków (w przypadku chorób przewlekłych) w momencie, gdy korzyści z ich stosowania przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grzechowiak I., Wybrane aspekty farmakoterapii w okresie ciąży – bezpieczeństwo stosowania leków OTC i Rx, Poznań 2015.
- Maciejczyk A., Kruk M., Bezpieczeństwo farmakoterapii, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2017.