Małogłowie to poważne zaburzenie o podłożu neurorozwojowym. Ma miejsce wówczas, gdy głowa pacjenta wykazuje rozmiary mniejsze niż te przyjęte jako normy dla danego wieku i danej populacji. Szacuje się, że problemy dotyczy 0,1% ludzi na całym świecie. Diagnostyką i leczeniem najczęściej zajmuje się lekarz neurolog.
Czym jest małogłowie?
Małogłowie nazywane jest również mikrocefalią. Określa taki wymiar głowy, który jest znacząco mniejszy od ustalonych wartości referencyjnych dla danego wieku i płci. Właściwy pomiar OFC określa największy obwód głowy, mierzony pomiędzy okolicą tuż nad wałami nadoczodołowymi aż do najbardziej ku tyłowi wysuniętej części kości potylicznej. Wartości OFC poniżej minus 3 odchyleń standardowych uzasadnia rozpoznanie małogłowia.
Małogłowie bardzo często współwystępuje z niepełnosprawnościami intelektualnymi oraz neurologicznymi. Niemal zawsze wpływa na rozwój dziecka na każdym etapie jego życia. Charakterystycznymi objawami są:
- dysfunkcje poznawcze;
- karłowatość;
- trudności w nauce;
- zaburzenia motoryczne, upośledzenie koordynacji ruchów;
- drgawki i drżenia mięśniowe;
- zaburzenia równowagi;
- zaburzenia narządu wzroku lub słuchu.
Ponadto małogłowie jest problemem natury estetycznej. Głowa staje się nieproporcjonalnie mniejsza w stosunku do pozostałych części ciała.
Przyczyny małogłowia
Małogłowie może być pierwotne oraz wtórne. Pierwotne pojawia się nie później niż w 32. tygodniu życia płodowego i prawdopodobnie wynika z obniżonej liczby neuronów powstających w czasie neurogenezy. Jest konsekwencją zatrzymania prawidłowego rozwoju mózgowia na jego wczesnym etapie. Z kolei małogłowie wtórne rozwija się później, czyli od około 32. tygodnia życia płodowego. Wynika prawdopodobnie z obniżonej aktywności dendrytycznej neuronów przy zachowanej ich prawidłowej liczbie. Do grona czynników ryzyka i przyczyn małogłowia zaliczamy:
- niedokrwienie i niedotlenienie ośrodkowego układu nerwowego;
- krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego;
- perinatalne urazy;
- zakażenie płodu wirusem opryszczki, cytomegalii, różyczki lub pierwotniakami Toxoplasma gondii;
- picie alkoholu i palenie papierosów przez kobietę w ciąży;
- przyjmowanie przez kobietę ciężarną leków przeciwpadaczkowych;
- choroby kobiety ciężarnej, zwłaszcza cukrzyca i fenyloketonuria;
- choroby płodu, zwłaszcza zespół Downa, zespół Edwardsa, zespoły delecji, kraniosynostozy.
Na wystąpienie małogłowia po części ma wpływ kobieta ciężarna. Jeśli problem nie wynika z genetyki i zaburzeń chromosomalnych, poprzez zdrowy styl życia i kontrolę chorób przewlekłych można chronić płód.
Małogłowie – diagnostyka
Małogłowie można rozpoznać już na etapie życia prenatalnego. Złotym standardem diagnostycznym jest USG przezbrzuszne wykonywane w III trymestrze. Dla potwierdzenia podejrzeń można wykonać bardziej inwazyjne badania prenatalne. Po porodzie wykonuje się natomiast badania obrazowe takie jak RTG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny czaszki. Kluczowe są też badania kariotypu (metody cytogenetyczne). Należy nie tylko stwierdzić małogłowie, ale również znaleźć jego przyczyny.
Zobacz również: Badanie cytogenetyczne.
Małogłowie – leczenie
Niestety w większości przypadków nie ma możliwości całkowitego wyleczenia małogłowia i przywrócenia symetrii ciała. Przyczynami są choroby genetyczne i wrodzone, które mają charakter przewlekły i nieuleczalny. Oznacza to, że rodzicom pozostaje sięganie po metody leczenia objawowego. Kluczowa jest tutaj pomoc pediatry, neurologa i fizjoterapeuty dziecięcego. Dzięki temu dziecko ma względnie normalne szanse na rozwój psychoruchowy. W późniejszych etapach życia konieczne będą regularne kontrole okulistyczne, logopedyczne i stomatologiczne.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Szczałuba K., Obersztyn E., Mazurczak T., Małogłowie jako częsty objaw w praktyce klinicznej – diagnostyka różnicowa z uwzględnieniem etiopatogenezy, Neurologia Dziecięca, 15/2006.
