Oksyhemoglobina (inaczej: hemoglobina wiążąca tlen). Ma kluczowe znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu i w zachowaniu zdrowia. To właśnie dzięki niej możliwe jest przeprowadzanie najważniejszych reakcji biochemicznych na poziomie komórkowym oraz oddychanie.
Co to jest hemoglobina?
Hemoglobina (Hb) stanowi czerwony barwnik krwi. To białko znajdujące się w erytrocytach (krwinkach czerwonych), należące do hemoporfiryn. Pod względem budowy chemicznej jest to sferyczny tetramer, w skład którego wchodzi globina złożona z dwóch łańcuchów polipeptydowych α i dwóch łańcuchów ß, jak również czterech podjednostek hemu. Podstawową rolą hemoglobiny jest transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek i komórek organizmu, także tych najbardziej odległych, np. w palcach stopy.
Pochodnymi hemoglobiny są m.in.:
- oksyhemoglobina;
- karbaminohemoglobina (związana z dwutlenkiem węgla);
- karboksyhemoglobina (związana z tlenkiem węgla);
- methemoglobina (utleniona forma hemoglobiny, w której zamiast hemu znajduje się hemina niemająca zdolności odwracalnego przyłączania tlenu).
Oksyhemoglobina – co to jest?
Oksyhemoglobina to cząsteczka hemoglobiny zawierająca 4 atomy żelaza dwuwartościowego i powiązana z 4 cząsteczkami tlenu. Można zatem stwierdzić, że jest to hemoglobina związana z tlenem. Stopień jej wysycenia, a więc równowaga między wiązaniem hemoglobiny z tlenem i uwalnianiem tlenu z oksyhemoglobiny zależy od parametrów takich jak prężność tlenu i dwutlenku węgla, temperatura krwi, stężenie jonów wodoru, czyli pH.
Wraz ze zwiększaniem prężności tlenu we krwi wzrasta wysycenie hemoglobiny tlenem. Przykładowo przy prężności tlenu we krwi na poziomie 12,7 kPa już 97,5% hemoglobiny ulega całkowitemu wysyceniu tlenem. Wiązanie hemoglobiny z tlenem zwiększa się ponadto podczas spadku temperatury krwi, jednak przy tym musi zostać zachowana ta sama prężność tlenu. Oksyhemoglobina ma lekko kwaśny odczyn.
Oksyhemoglobina jest formą stosunkową bardzo stabilną, jednak pod wpływem czynników utleniających może przekształcać się w methemoglobinę. Szacuje się, że zjawisko to następuje u około 3% całkowitej ilości hemoglobiny każdego dnia. Konsekwencją takiego stanu jest wzrost poziomu wolnych rodników tlenowych w organizmie, a te zaś są podstawowym czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych.
Oksyhemoglobina – funkcje
Wykazano, że w 1 g oksyhemoglobiny w prawidłowych fizjologicznie warunkach wiązane jest 1,34 cm³ tlenu. Jest to związek niezbędny do transportowania tlenu, co z kolei jest podstawowym mechanizmem organizmu umożliwiającym przeżycie. Dzięki tlenowi możemy jeść, trawić, defekować, usuwać metabolity z organizmu, oddychać, myśleć. Jest kluczowy to funkcjonowania wszystkich tkanek, układów, narządów oraz komórek.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zapora E., Jarocka I., Hemoglobina – źródłem reaktywnych form tlenu, Postępy Hig Med Dosw (online), 2013; 67: 214-220.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
