Białaczka (łac. leucaemia) to w praktyce grupa nowotworów złośliwych o różnym przebiegu, wykazujących odmienne objawy. W pierwszej kolejności atakowane są limfocyty, czyli komórki układu odpornościowego organizmu, po czym choroba rozprzestrzenia się na inne układy i narządy. Przyczyny białaczki nie są znane. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz onkolog, a rokowania zależą w dużej mierze od wczesnej diagnozy i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Białaczka – przyczyny
Przyczyny białaczki (podobnie jak wszystkich innych nowotworów) nie są znane. Wymienia się jednak szereg czynników ryzyka, do których zaliczamy między innymi:
- zaburzenia genetyczne, zwłaszcza zespół Downa oraz niedokrwistość Fanconiego;
- długotrwałą ekspozycję na promieniowanie jonizujące, zanieczyszczenia środowiska lub toksyny, w tym pestycydy;
- palenie papierosów;
- AIDS i inne choroby przebiegające ze znacznym obniżeniem odporności organizmu;
- zakażenie wirusem HTLV-1 lub HTLV-2.
Jednocześnie wyróżnia się wiele rodzajów białaczki, między innymi:
- ostrą szpikową – w organizmie pacjenta miejsce ma produkcja zbyt dużej ilości wczesnych komórek prekursorowych krwi. Zwykle postać tę obserwuje się u osób dorosłych;
- ostrą limfoblastyczną – w organizmie pacjenta miejsce ma produkcja zbyt dużych ilości limfoblastów. Rokowania są stosunkowo dobre, przy wczesnej diagnozie i podjęciu leczenia remisję uzyskuje się nawet u do 80% pacjentów;
- przewlekłą szpikową – w organizmie pacjenta miejsce ma produkcja zbyt dużych ilości granulocytów i komórek szpikowych. To jedyny rodzaj przewlekłej białaczki występujący u dzieci;
- przewlekłą limfatyczną – chorzy produkują zbyt dużo limfocytów. To jednocześnie najczęściej diagnozowana białaczka osób dorosłych na terenie Europy. Chorują przede wszystkim osoby starsze.
Jak widać, żadna grupa wiekowa nie jest chroniona przed rozwojem białaczki. Jeśli wystąpią stosowne czynniki ryzyka choroba może wystąpić zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych czy seniorów.
Białaczka – objawy
Obraz kliniczny białaczki jest niejednolity, nawet przy tym samym rodzaju choroby może różnić się w zależności od pacjenta. Zdarzają się sytuacje, gdy objawy pojawiają się bardzo szybko i narastają w krótkim przedziale czasu, innym razem natomiast rozwijają się powoli i zanim zostaną zauważone choroba przyjmuje nieodwracalny charakter. Najczęściej w przebiegu białaczki obserwuje się:
- osłabienie i przewlekłe zmęczenie;
- bóle głowy;
- bóle kości i stawów;
- obniżoną odporność, tendencję do infekcji;
- utratę wagi bez konkretnej przyczyny;
- nudności;
- utratę apetytu;
- duszności;
- kołatanie serca i tachykardię;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- hepatomegalię i splenomegalię;
- afty i opryszczki.
Powyższe objawy mogą wskazywać na wiele innych problemów zdrowotnych, dlatego tak istotna jest diagnostyka różnicowa. Aby rozpoznać białaczkę należy wykonać badania krwi i badania obrazowe, a następnie badania specjalistyczne, do których zaliczamy m.in. badanie cytogenetyczne lub molekularne.
Leczenie białaczki
Czas trwania leczenia może obejmować kilka lub kilkanaście miesięcy, w zależności od rodzaju i zaawansowania choroby. Rokowania zależą od wczesności wystawienia diagnostyki oraz od rodzaju białaczki. Nie istnieje jedna, uogólniona terapia idealna dla każdego pacjenta. Najczęściej w leczeniu stosuje się:
- chemioterapię – przyjmowanie kombinacji leków oddziałujących bezpośrednio na komórki rakowe;
- przeszczep komórek macierzystych – zastąpienie uszkodzonych komórek szpiku kostnego komórkami zdrowymi, pobranymi od dawcy;
- radioterapię – naświetlanie określonych części ciała promieniowaniem X.
Niestety, wszystkie powyższe metody wiążą się z wystąpieniem licznych skutków ubocznych takich jak ogólne osłabienie, złe samopoczucie, nudności czy utrata włosów. W przypadku białaczek ostrych, niepodjęcie leczenia skutkuje śmiercią w ciągu kilku tygodni. Ważnym elementem leczenia u wielu pacjentów z białaczką jest przeszczep szpiku kostnego. Jeśli chory zostanie zakwalifikowany do takiej metody leczenia, kolejnym wyzwaniem jest znalezienie zgodnego dawcy. Zaledwie 25% pacjentów znajduje takiego dawcę wśród członków rodziny, dlatego w ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się rejestracja w banku dawców szpiku (DKMS).
Polecane produkty:
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kata D., Kyrcz-Krzemień S., Ostra białaczka szpikowa – współczesne poglądy na patogenezę, postępowanie diagnostyczne, klasyfikację, stratyfikację prognostyczną i leczenie, Postępy Nauk Medycznych, 7/2011.
- Warzocha K., Przewlekła białaczka limfocytowa, Onkologia w praktyce klinicznej, 2/2009.
- Jędrzejczak W., Bieniaszewska M., Błoński J., (i inni), Nowotwory układów krwiotwórczego i limfoidalnego.
