Androstendion wraz z dehydroepiandrosteronem (DHEA) wytwarzane są zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet w warstwie siatkowatej kory nadnerczy. W tkankach obwodowych dochodzi do konwersji tych prekursorów hormonów do testosteronu. Wydzielanie androgenów nadnerczowych pozostaje pod kontrolą ACTH. Androstendion odpowiada przede wszystkim za rozwój płciowy kobiet i mężczyzn, jednak jego podwyższony poziom stanowi czynnik ryzyka wielu chorób.
Produkcja androstendionu
Androstendion produkowany jest w korze nadnerczy, choć za jego syntezę odpowiadają również jajniki (u kobiet) i jądra (u mężczyzn). Synteza stymulowana jest przez ACTH, czyli hormon adrenokortykotropowy wytwarzany w przednim płacie przysadki mózgowej.
Za co odpowiada androstendion?
Androstendion przede wszystkim jest prekursorem hormonów, męskiego testosteronu i żeńskiego estronu. Mimo tego sam w sobie ma działanie hormonalne (androgenne i estrogenne). W przypadku mężczyzn androstendion warunkuje rozwój narządów płciowych, podobnie jak wszystkie pozostałe androgeny nadnerczowe. Ma to największe znaczenie na wczesnym etapie rozwoju, ponieważ w późniejszym wieku, zwłaszcza w okresie dojrzewania, rolę tę przejmuje testosteron. Mimo wszystko androstendion wciąż pozostaje jego prekursorem, bez niego niemożliwa byłaby produkcja testosteronu.
Z kolei w przypadku kobiet androstendion przyczynia się do występowania owłosienia łonowego i pachowego. Istnieją przesłanki, że to właśnie jego obecność odgrywa ważną rolę w rozwoju zdolności społecznych.
Androstendion – badanie
Badanie poziomu androstendionu należy wykonać w przypadku podejrzenia:
- zespołu Cushinga;
- wrodzonego przerostu nadnerczy;
- guzów nadnerczy;
- hipogonadyzmu;
- chorób nowotworowych nadnerczy.
W przypadku kobiet wskazaniem do badania jest wystąpienie:
- nienaturalnej masy mięśniowej;
- owłosienia w niestandardowych partiach ciała;
- trądziku o nasilonym przebiegu;
- niskiego głosu;
- zaburzeń miesiączkowania;
- powiększonej łechtaczki;
- łysienia charakterystycznego dla mężczyzn.
Ocena poziomu androstendionu jest nieocenioną pomocą w diagnostyce niepłodności, niskiego libido czy przedwczesnego dojrzewania płciowego. Co ciekawe, badaniu poddawani są sportowcy podejrzewani o zażywanie dopingu.
Normy
Normy androstendionu w organizmie zależą od wieku i płci. W przypadku kobiet prezentują się następująco:
- dzieci do 10. roku życia – 8-50 ng/dL;
- dziewczęta w okresie pokwitania (do 17. roku życia) – 8-240 ng/dL;
- kobiety w wieku rozrodczym – 75-205 ng/dL;
- kobiety po menopauzie – poniżej 10 ng/dL.
U mężczyzn prawidłowy poziom wynosi 85-275 ng/dL.
Nadmiar i niedobór androstendionu
Nadmiar androstendionu w organizmie kobiety skutkuje występowaniem męskich cech, takich jak choćby obniżenie barwy głosu czy występowanie ciemnego owłosienia typu męskiego (na brodzie, klatce piersiowej, rękach). Może również wskazywać na choroby takie jak:
- wielotorbielowatość jajników;
- nowotwór jajników lub jąder;
- przerost kory nadnerczy;
- otyłość;
- zespół policystycznych jajników;
- zespół Cushinga.
Natomiast niedobór androstendionu może wskazywać na:
- infekcje bakteryjne (gruźlica), wirusowe (HIV) lub grzybicze;
- choroby autoimmunologiczne;
- niedoczynność przysadki mózgowej;
- niedoczynność tarczycy;
- wrodzoną hipoplazję nadnerczy.
Poziom tego hormonu można określić na podstawie badań krwi.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Górski J., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Holka-Pokorska J., Jarema M., Wichniak A., Androgeny – wspólny marker biologiczny zaburzeń snu oraz wybranych deysfunkcji seksualnych?, Psychiatria Polska, 4/2014.
