Faza NREM (ang. non-rapid eye movement) to jedna z dwóch podstawowych faz snu, tuż obok fazy REM. Charakteryzuje się brakiem ruchów gałek ocznych i zwiotczeniem mięśni. Trwa około 90 minut i pojawia się kilkukrotnie podczas nocnego odpoczynku. Jest niezbędna do prawidłowej regeneracji organizmu.
Co to jest sen?
Aby zrozumieć fazy snu, wcześniej należy dowiedzieć się, czym dokładnie jest sen i ile powinien trwać. Zgodnie z definicją, sen stanowi podstawową, biologiczną potrzebę organizmu każdego człowieka, bez której organizm nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Polega na wyłączeniu aktywności ośrodkowego układu nerwowego i jego odnowie na poziomie fizycznym. Podczas snu dochodzi również do licznych, pożądanych reakcji, takich jak:
- spadek ciśnienia tętniczego krwi;
- obniżenie temperatury ciała (ma to znaczenie przy walce z gorączką);
- spowolnienie oddechu i wyciszenie się;
- stabilizacja gospodarki hormonalnej, w tym wzmożona produkcja hormonu wzrostu;
- szybsza regeneracja uszkodzeń i urazów;
- intensyfikacja czynności układu immunologicznego;
- wspieranie pamięci i utrwalanie zdobytych w ciągu dnia informacji.
I wiele innych. Zapotrzebowanie na sen jest kwestią indywidualną, ściśle zależną od wieku. Najdłużej powinny spać dzieci – powyżej 9 godzin. Osoby dorosłe potrzebują przeciętnie 6-8 godzin snu. Należy pamiętać, że zarówno zbyt krótki, jak i zbyt długi sen jest niekorzystny i może spowodować obudzenie się zmęczonym i obolałym.
Fazy snu
Każdy sen dzieli się na 2 podstawowe fazy:
- faza NREM – w czasie jej trwania mózg wyłącza większość funkcji lub obniża ich nasilenie. Wówczas spada ciśnienie tętnicze, zużycie glukozy, spowalnia się akcja serca. W tym momencie organizm zaczyna się regenerować;
- faza REM – to faza, w której występują marzenia senne. Dzięki zwiotczeniu mięśni w tej fazie zostaje usunięte napięcie z podatnych na zmęczenie okolic kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Zwalnia metabolizm, znikają hormony stresu, a do krwi uwalniany jest hormon wzrostu, który odbudowuje tkanki i sprzyja gojeniu ran.
Obie fazy następują płynnie po sobie, a każdy cykl ich zmian powtarza się 4-5 krotnie każdej nocy co około 90 minut. Przejście snu NREM w sen REM reguluje system sprzężenia zwrotnego pomiędzy neuronami cholinergicznymi, neuronami noradrenergicznymi oraz neuronami serotoninergicznymi.
Faza NREM – charakterystyka
Warto bliżej przyjrzeć się fazie snu NREM. Pojawia się ona w momencie zasypiania i charakteryzuje się wysoką amplitudą oraz niską częstotliwością. W badaniu bioelektrycznym mózgowia określa się to jako zapis zsynchronizowany. Zmiany elektrofizjologiczne w fazie NREM umożliwiły wyróżnienie czterech różnych stadiów NREM, oznaczanych cyframi od 1 do 4. Jako kryterium początku snu przyjmuje się pierwsze specyficzne cechy stadium NREM2, ponieważ często stadium NREM1 nie koreluje z subiektywnym poczuciem snu. Stadia NREM3 i NREM4 uznaje się za sen wolnofalowy, nazywany inaczej snem delta.
Podczas trwania fazy NREM stwierdza się znacznie większy niż w fazie REM globalny spadek metabolizmu i aktywności synaps. Można to zaobserwować w badaniach neuroobrazowych zwłaszcza w pniu mózgu, wzgórzu i przodomózgowiu podstawnym, czyli w strukturach podtrzymujących czuwanie, a także w jądrach podkorowych, móżdżku oraz w okolicach czołowych, ciemieniowych i skroniowych kory mózgowej.
Dość charakterystycznym etapem fazy NREM jest zasypianie. Trwa od 15 do 20 minut, a podczas niego zwalnia tętno, następuje rozluźnienie mięśni i obniża się temperatura ciała. Człowiek przestaje reagować na bodźce zewnętrzne. Może mieć miejsce również charakterystyczne uczucie spadania, odpływania lub „kręcenia się”, czego z pewnością niejednokrotnie doświadczyła każda osoba. W tym stadium występują wolne ruchy gałek ocznych.
Faza NREM – wpływ na zdrowie człowieka
Aby zachować zdrowie i dobre samopoczucie, należy zadbać o naprzemienne, cykliczne przejścia fazy REM i NREM. Obie w znacznym stopniu oddziałują na organizm człowieka. Faza NREM odpowiada głównie za regenerację organizmu, co ma kluczowe znaczenie przy zaostrzeniu chorób przewlekłych, w chorobach ostrych (zwłaszcza infekcjach) oraz po urazach. Napięcie mięśni jest w tej fazie najniższe, przez co mogą one maksymalnie wypocząć, a wszelkie uszkodzenia są sprawnie odbudowywane.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Iwańczuk W., Guźniczak P., Neurofizjologiczne uwarunkowania procesów snu, czuwania, świadomości i przytomności. Część 2, Anestezjologia Intensywna Terapia, 2/2015.
- Szelenberger W., Neurobiologia snu, Pneumonologia i Alergologia Polska, 1/2007.
- Tafil-Klawe M., Od obserwacji snu do medycyny snu, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2014.
