Anabolizm to inaczej zbiór wszystkich reakcji chemicznych, w przebiegu których z prostych związków powstają te bardziej złożone. W przyrodzie reakcjami anabolicznymi nazywamy m.in. wzrost włosów, fotosyntezę i rozwój roślin oraz przyrost kości na długość. Anabolizm to ważna część całego metabolizmu i jednocześnie stanowi przeciwieństwo katabolizmu.
Anabolizm – co to jest?
Reakcje anaboliczne nazywa się również reakcjami syntezy. Prowadzą do powstania złożonych związków chemicznych na drodze wykorzystania prostych i nieskomplikowanych substratów. W wiązaniach utworzonych związków chemicznych nagromadzona jest energia, najczęściej w postaci ATP, która może zostać wykorzystana podczas innych reakcji. Anabolizmem nazywamy więc po prostu wszystkie reakcje zachodzące w organizmie człowieka oraz w przyrodzie, które wiążą się z syntezą białek i hormonów, rozwojem, wzrostem, przyrostem czy rozbudową. Pojęcie to jest bardzo ważne dla kulturystów i wielu osób aktywnych fizycznie, którym zależy na budowaniu masy mięśniowej. W praktyce bez procesów anabolizmu niemożliwe byłoby życie wszystkich organizmów (także roślin i zwierząt).
Anabolizm – przykłady
Najlepszymi przykładami anabolizmu są fotosynteza, chemosynteza, biosynteza organicznych związków chemicznych. W praktyce można więc wymienić następujące reakcje:
- transkrypcja i replikacja DNA;
- synteza glicerolu, tłuszczów i kwasów tłuszczowych;
- glukoneogeneza;
- glikogeneza.
I inne. Reakcje anabolizmu zauważymy na każdym kroku. To dzięki nim możliwy jest rozwój pąków kwiatowych, wzrost włosów i paznokci, tworzenie nowych połączeń w układzie nerwowym czy rozbudowa masy mięśniowej podczas ćwiczeń fizycznych. Szczególnie intensywnie przebiegają u płodu, noworodków, dzieci i młodzieży, czyli w grupie wiekowej znajdującej się w stałym wzroście i rozwoju. U osób starszych przeważają reakcje kataboliczne.
Anabolizm a katabolizm
Anabolizm przyczynia się do wzrostu i rozwoju komórek organizmów, a także do powstawania nowych. Aby zachować wewnętrzną równowagę, zawsze konieczne jest występowanie reakcji przeciwstawnych, czyli takich, które mają na celu produkcję energii z rozpadu wiązań ją zawierających. Proces ten zwany jest jako katabolizm. Innymi słowy, podczas katabolizmu złożone związki chemiczne rozpadają się na prostsze związki, przy czym dochodzi do uwolnienia energii. Reakcje katabolizmu nazywamy również reakcjami rozpadu. Ich przykładem jest choćby fermentacja czy łańcuch oddechowy. Występowanie katabolizmu i anabolizmu jest równie ważne. Aby organizm funkcjonował prawidłowo szczególnie istotne są jednak ich proporcje.
Jak pobudzić anabolizm?
W niektórych przypadkach reakcje anaboliczne możemy stymulować poprzez odpowiedni styl życia. Najczęściej dążymy do tego, aby pobudzić rozwój tkanki mięśniowej podczas uprawiania sportu. Wówczas najlepszymi czynnikami stymulującymi anabolizm są:
- odpowiednio dobrana suplementacja;
- aktywność fizyczna z dopasowanym obciążeniem i jego regularnym zwiększaniem;
- dieta bogata w białko i składniki wpływające pozytywnie na mięśnie.
Dodatkowo spory udział w tym ma stan gospodarki hormonalnej i unikanie stresu, który wzmacnia katabolizm.
Okno anaboliczne
Pozostając aktywnym fizycznie warto wiedzieć czym jest tak zwane okno anaboliczne. Jest to czas, podczas którego należy spożyć zbilansowany, bogaty w składniki odżywcze posiłek, ponieważ właśnie wtedy organizm jest w stanie wykorzystać je w sposób najbardziej efektywny. Okno anaboliczne przypada na do 3 godzin od momentu zakończenia aktywności fizycznej, choć rekomenduje się spożycie wartościowego posiłku do 2 godzin od treningu.
Czym jest metabolizm?
Skoro anabolizm i katabolizm są składowymi metabolizmu, warto znać także jego pojęcie. Mianem metabolizmu nazywamy ogół reakcji chemicznych wraz z towarzyszącymi im przemianami energetycznymi zachodzącymi w każdej komórce. Metabolizm to inaczej przemiana materii, czyli wszystkie procesy i reakcje, które występują w ustroju. Zapewniają możliwość pozyskiwania energii, poruszania się, myślenia, planowania i działania, trawienia, płodzenia dzieci oraz wszystkich innych zjawisk związanych z życiem.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jeremy B., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
