Mięsień żwacz (łac. musculus masseter) zaliczany jest do mięśni żucia, czyli mięśni, których czynność polega na chwytaniu, przecinaniu i rozcieraniu kęsów pokarmowych. W mowie potocznej zwie się to żuciem, a mięsień żwacz jest w tej grupie najsilniejszy, stąd jego nazwa. Bardzo często obserwuje się wzmożone napięcie żwacza, co może objawiać się bólem w stawach skroniowo-żuchwowych, bruksizmem czy wieloma innymi problemami.
Mięsień żwacz – budowa
Żwacz jest mięśniem krótkim i grubym, o czworobocznym kształcie. Lokalizuje się na powierzchni bocznej gałęzi żuchwy, w związku z czym bez problemu jesteśmy w stanie wyczuć go dotykiem. Zwłaszcza w momencie, w którym zaciskamy zęby lub gryziemy pożywienie. Mięsień żwacz zbudowany jest z 2 części – powierzchownej i głębokiej. Powierzchowna jest dłuższa i szersza, a jej przyczep początkowy to:
- dolny brzeg kości jarzmowej;
- łuk jarzmowy, aż do szwu skroniowo-jarzmowego.
Ścięgno początkowe części powierzchownej jest długie i silnie zazębione, dzięki czemu mięsień żwacz może wytrzymać nawet znaczne obciążenia związane z siłą żucia. Włókna mięśniowe biegną skośnie ku tyłowi. Ich przyczepem końcowym jest:
- powierzchnia boczna dolnej części gałęzi i kąta żuchwy, aż do guzowatości żwaczowej.
Z kolei część głęboka mięśnia żwacza uznawana jest za słabszą i mniejszą. Przebieg prezentuje się następująco:
- przyczep początkowy – tylna część łuku jarzmowego, sięgająca niemal do stawu skroniowo-żuchwowego;
- przyczep końcowy – włókna części głębokiej wnikają we włókna części powierzchownej i mają identyczny przyczep końcowy, jedynie część włókien głębokich samodzielnie przyczepia się do gałęzi żuchwy.
Na przebiegu włókien mięśniowych zaobserwować można luźną tkankę łączną, która tworzy specyficzną kieszonkę. Zadaniem tej kieszonki jest ułatwianie przesuwania się części głębokiej i części powierzchownej względem siebie.
Mięsień żwacz – funkcje
Mięsień żwacz unosi żuchwę i delikatnie obraza ją do boku. Umożliwia tym samym spożywanie pokarmów, a nawet otwieranie i zamykanie ust (co ma miejsce m.in. podczas mówienia). Jeśli usta są otwarte, aktywność żwacza umożliwia ich zamknięcie.
Mięsień żwacz – unerwienie
Za unerwienie omawianego mięśnia odpowiadają: nerw żwaczowy, a także trzecia gałąź nerwu trójdzielnego.
Mięsień żwacz – unaczynienie
Unaczynienie żwacza pochodzi głównie od tętnicy żwaczowej oraz gałęzi tętnicy szczękowej.
Masaż mięśnia żwacza
Masaż mięśnia żwacza praktykowany jest zarówno w fizjoterapii, jak i w kosmetologii. Jego wzmożone napięcie powoduje między innymi szybsze tworzenie się zmarszczek mimicznych, stale zdenerwowany wyraz twarzy oraz bruksizm, czyli patologiczne ścieranie się powierzchni zębowych wskutek zaciskania szczęk. Regularny masaż działa więc leczniczo i kosmetycznie. Wystarczy na samym początku rozcierać żwacz okrężnymi ruchami, od małych kółek, aż do dużych, kierując się od żuchwy, aż do skroni i kości jarzmowej. Następnie wykonuje się ugniatanie chwytem szczypcowym, wzdłuż przebiegu włókien. Techniką zaczerpniętą z masażu tkanek głębokich jest uciśnięcie najbardziej bolesnego punktu na przebiegu żwacza, a następnie (nie zwalniając ucisku) powolne, szerokie otwarcie jamy ustnej. Czynność powtarzamy kilkakrotnie.
Na koniec, aby w przyjemnym tonie zakończyć masaż, ponownie można wykonać rozcieranie. Ostatnią techniką powinno być oklepywanie mięśnia opuszkami palców. Udając się do fizjoterapeuty możemy mieć pewność, że zastosuje on również techniki wewnątrzustne. Dotrze więc do mięśnia żwacza od strony policzka.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Gorzechowski K., Rehabilitacja stomatologiczna, Białystok 2016.
