Aglutynacja to odczyn immunologiczny polegający na zlepianiu się antygenów upostaciowanych pod wpływem swoistej surowicy krwi oraz znajdujących się w niej przeciwciał nazywanych aglutyninami. Zjawisko to wykorzystuje się m.in. celem identyfikacji grupy krwi oraz do oznaczania poziomu przeciwciał. Mówiąc w skrócie, aglutynacja krwi polega na zlepianiu się ze sobą komórek znajdujących się we krwi.
Na czym polega aglutynacja?
Aglutynacja krwi to zjawisko przebiegające w 2 etapach:
- swoiste wiązanie antygenu z przeciwciałem;
- nieswoiste wykłaczanie zachodzące pod wpływem elektrolitów.
Antygeny z przeciwciałami wiążą się w płynnym środowisku komórek, jakim jest np. ludzkie osocze. Aglutynacja nazywana jest także odczynem zlepnym. Zgodnie z definicją opisuje wiązanie aglutynogenu zlokalizowanego na powierzchni komórek (lub innego nośnika) przez aglutyniny, w konsekwencji czego powstają wytrącające się z roztworu kompleksy. Może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.
O aglutynacji pośredniej mówimy wówczas, gdy aglutynogen osadza się na powierzchni innych cząstek, które dopiero wtedy mogą połączyć się ze sobą przez aglutyniny. Natomiast aglutynacją bezpośrednią jest bezpośrednie zlepianie aglutynogenów przez aglutyninę. Przykładem jest sytuacja, w której przeciwciała przeciwko grupom krwi zlepiają bezpośrednio ze sobą krwinki.
Od czego zależy przebieg aglutynacji?
Prawidłowy przebieg aglutynacji zależy od następujących czynników:
- pH;
- temperatura – wyróżniamy aglutyniny ciepłe i zimne. Ciepłymi są przeciwciała IgG wiążące antygeny w temperaturze zbliżonej do fizjologicznej temperatury ludzkiego ciała, zaś aglutyniny zimne to przeciwciała IgM, najlepiej wiążące w zakresie temperatur 4-22 stopnie C;
- czas – zwykle 15-60 minut, choć zależy on od licznych czynników zewnętrznych;
- siła jonowa – im mniejsza, tym lepiej aglutyniny łączą się z aglutynogenami.
Aglutynacja jest często zjawiskiem pozytywnym i pożądanym.
Znaczenie aglutynacji
To odczyn stosowany w oznaczeniach grup krwi w układzie ABO, chorobach zakaźnych, wywoływanych przez bakterie. Nie znajduje natomiast zastosowania w chorobach wirusowych. Z najbardziej znanych odczynów należy wymienić odczyn Widala w durze brzusznym, odczyn Weila-Felixa w durze plamistym, odczyn Wrighta w tularemii i w szeregu innych chorób.
Aglutynacja krwi jest od dawna wykorzystywana w serologii, zwłaszcza podczas badania grup krwi. Jeśli w badanej próbce znajdują się antygeny reagujące z dodaną surowicą, po chwili wystąpi aglutynacja, czyli zlepienie komórek. Będzie to widoczne gołym okiem. Przykładowo aglutynacja pojawiająca się po dodaniu anty-A do próbki krwi oraz po dodaniu anty-B do tej samej próbki wskazuje na to, że próbką jest grupa krwi AB. Z kolei aglutynacja pojawiająca się po dodaniu anty-B do próbki krwi i nie pojawiająca się po dodaniu anty-A do tej samej próbki wskazuje na to, że próbką jest grupa krwi B.
Aglutynacja krwi jest również ważnym zjawiskiem z reakcji immunologicznej organizmu. Dzięki niej ustrój może walczyć z patogenami. Naturalny mechanizm swoistej odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną opiera się właśnie na wiązaniu antygenów bakteryjnych przez wytworzone przez układ odpornościowy przeciwciała. Tak unieczynnione patogeny są w późniejszym czasie eliminowane przy udziale innego rodzaju komórek odpornościowych.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Twardosz W., Wielka encyklopedia zdrowia, Wydawnictwo HORYZONT, Poznań 2002.
- Lewandowski K., Wołowiec D., Korycka-Wołowiec A., Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
