Ektopia to termin medyczny odnoszący się do nieprawidłowego położenia narządu, tkanki lub komórek, które znajdują się poza swoim klasycznym, charakterystycznym miejscem w organizmie. Nie jest to choroba, lecz rodzaj zaburzenia lokalizacji, który może dotyczyć wielu narządów. Innymi słowy, sama tkanka jest prawidłowa, a problemem jest jej lokalizacja.
Ektopia – rodzaje
W medycynie bardzo często spotkać można następujące rodzaje omawianego problemu:
- ektopia szyjki macicy (ektropion) – nabłonek z kanału szyjki wychodzi na jej powierzchnię;
- ektopia soczewki oka – przesunięcie soczewki z prawidłowego miejsca;
- ektopia serca – rzadka wada wrodzona, w przebiegu której mięsień sercowy częściowo wysuwa się poza klatkę piersiową;
- ektopia tarczycy – tkanka tarczycy umiejscowiona jest np. u podstawy języka;
- ektopia śledziony – tzw. „wędrująca śledziona”, która przemieszcza się w obrębie jamy brzusznej;
- ektopia żołądkowa w przełyku – wyspy błony żołądka rozwijają się w przełyku.
Ektopia to bardzo często omawiane pojęcie w kontekście stomatologicznym, gdzie jest zaburzeniem wyrzynania zębów, polegającym na ich umiejscowieniu w strukturach anatomicznych, w których fizjologicznie zęby nie występują. Zaburzenie to może dotyczyć zębów mlecznych, stałych, a także nadliczbowych i dodatkowych. Zęby ektopowe występują najczęściej w obrębie jamy nosowej, zatoki szczękowej, gałęzi żuchwy, wyrostka kłykciowego i dziobiastego żuchwy, dolnego brzegu trzonu żuchwy, oczodołu, podniebienia oraz tkanek miękkich twarzy.
Ektopia – przyczyny
Typowe mechanizmy powstawania tkanek ektopowych to:
- zaburzenia migracji komórek (np. tarczycy, gonad, soczewki oka);
- nieprawidłowy rozwój struktur embrionalnych;
- niezakończona ewolucja narządu wewnętrznego (np. ektopia serca przy wadach ściany klatki piersiowej).
Mówiąc nieco bardziej szczegółowo, ektopia może mieć różne przyczyny. Przykładowo, jeśli dotyczy zębów, wśród czynników etiologicznych wymienia się:
- uwarunkowania genetyczne;
- zaburzenia wyrzynania zębów stałych;
- przetrwałe zęby mleczne;
- stłoczenie zębów stałych;
- nadmiernie zbitą strukturę kości szczęk;
- urazy twarzy;
- torbiele i guzy;
- stany zapalne kości.
Przemieszczenie zawiązków zębów do jamy nosowej może też być konsekwencją operacji rozszczepu podniebienia. Bez względu na rodzaj tkanki, wymienia się też przyczyny nabyte ektopii, do których zaliczamy urazy, osłabienie więzadeł i tkanek podtrzymujących, przewlekłe zapalenie prowadzące do zmian w tkance, przebyte zabiegi chirurgiczne, czynniki hormonalne. Ektopia jest dość charakterystyczna dla chorób wrodzonych i zespołów genetycznych, zwłaszcza takich jak zespół Downa czy zespół Marfana.
Ektopia – objawy
Obraz kliniczny ektopii może być mocno zróżnicowany, zależnie od tego, których tkanek dotyczy omawiany problem. Dla przykładu zęby ektopowe mogą powodować ból w obszarze swego występowania lub mogą być przyczyną niezlokalizowanych, rozlanych bólów twarzy i bólów głowy. Najczęściej obserwuje się ektopię szyjki macicy, która objawia się zwiększoną wydzieliną śluzową, często przezroczystą, której towarzyszą plamienia po stosunku (kontaktowe), niewielkie krwawienia między miesiączkami, a która niekiedy może dawać całkowity brak objawów. Z kolei przy ektopii soczewki obserwuje się pogorszenie ostrości widzenia, podwójne widzenie, przesunięcie odblasku źrenicy, a także astygmatyzm.
Leczenie ektopii
Leczenie ektopii zależy głównie od rodzaju tkanki lub narządu oraz lokalizacji ektopii, ponieważ sama ektopia jest objawem nieprawidłowego położenia, a nie chorobą samą w sobie. Często stosuje się leczenie zachowawcze, czyli systematyczne kontrole oceniające, czy problem się nie pogłębia. Ma ono zastosowanie głównie przy ektopiach bezobjawowych. W innym razie rozważa się leczenie operacyjne, na przykład chirurgiczne przesunięcie lub wymiana soczewki, splenopeksja w przypadku śledziony bądź korekcja kardiochirurgiczna.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Budzyńska E., Beń-Skowronek I., Wole językowe – prezentacja dwóch przypadków, Endokrynologia Pediatryczna, 9/2010.
- Koszowski R., Waśkowska J., Raczkowska-Siostrzonek A., Zęby ektopowe – problemy diagnostyczno-lecznicze, Dent. Med. Probl. 2004, 41, 4, 807–810.
