Astygmatyzm to częsta wada wzroku (a nie choroba, jak jest to niejednokrotnie opisywane), która prowadzi do niewyraźnego lub zniekształconego widzenia niezależnie od odległości, w jakiej znajdują się obserwowane przedmioty. Bezpośrednią przyczyną jest zaburzenie zdolności tworzenia punktowego obrazu na siatkówce ze względu na różnicę mocy dla różnych przekrojów układu optycznego. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się okulista.
Astygmatyzm – przyczyny
Wyraźne i stabilne widzenie można uzyskać, jeśli przednia powierzchnia oka (rogówka) posiada idealnie regularny, kulisty kształt. Jednakże w przyrodzie nie występują idealnie okrągłe przedmioty. Niektóre osoby posiadają kulistą rogówkę, a u innych ma ona nieregularny lub owalny kształt. Im bardziej zbliżona jest kształtem do piłki do rugby, tym wyższa jest wartość astygmatyzmu. Czynnikami ryzyka predysponującymi do rozwoju wady w każdym wieku są:
- czynniki genetyczne (występowanie rodzinne);
- częste i długotrwałe wykonywanie pracy wymagającej skupiania wzroku w jednym punkcie;
- brak dobrego oświetlenia w pomieszczeniach, w których się przebywa;
- deformacja gałki ocznej przez jej ucisk, np. spowodowany zmianami nowotworowymi.
Wykazano, że nawet około 30% populacji posiada astygmatyzm powyżej 0,50 D, wada występuje więc stosunkowo często. Może pojawiać się lub nasilać wraz z wiekiem, dlatego tak ważne są regularne badania wzroku.
Astygmatyzm – objawy
Nieskorygowanemu astygmatyzmowi (często nawet niewielkich wartości) towarzyszyć mogą objawy takie jak:
- uczucie zmęczenia oczu;
- zamazane widzenie przy obserwacji przedmiotów z bliska i/lub z daleka;
- napięcie w obrębie gałek ocznych;
- problemy z koncentracją;
- mrużenie oczu;
- bóle głowy i bóle oczu;
- pieczenie, swędzenie, łzawienie oczu;
- częste pocieranie oczu;
- szybkie zmęczenie wzroku przy czytaniu oraz łączenie się słów podczas tej czynności;
- pulsacyjna zmiana ostrości widzenia;
- obniżony poziom rozumienia czytanego tekstu i mylenie liter.
Astygmatyzm rzędu 0,50 D lub mniejszy wcale nie musi pogarszać jakości widzenia w życiu codziennym. Jeśli przynajmniej jedna linia ogniskowa znajduje się za siatkówką (astygmatyzm zwykły lub złożony nadwzroczny), jakość widzenia może zostać poprawiona dzięki działaniu fizjologicznej akomodacji oka.
Sporym problemem w dzisiejszych czasach jest astygmatyzm u dzieci. Uważa się, że jeśli wada nie wystąpi w wieku dziecięcym, istnieją mniejsze szanse, że rozwinie się później. To właśnie w tym okresie zapoczątkowywane są przeważnie wady wzroku takie jak astygmatyzm czy krótkowzroczność.
Diagnostyka astygmatyzmu
Badanie w kierunku astygmatyzmu rozpoczyna się tradycyjnym pomiarem wady refrakcji oka. Jest to niezbędne po części dlatego, że astygmatyzm towarzyszy zwykle innymi wadom wzroku, które również wymagają korekcji. Wykonuje się więc badanie z pomocą tablicy Snellena oraz skiaskopię. Dalszymi badaniami, bardziej ukierunkowanymi na astygmatyzm, są techniki oftalmometrii. Nie należy zapomnieć o ocenie ciśnienia śródgałkowego oraz ocenie dna oka.
Astygmatyzm – leczenie
Astygmatyzm koryguje się soczewkami cylindrycznymi. Sprawią one, że cały układ optyczny skupi światło tak, jakby był kulisty. Soczewki mogą mieć formę do bezpośredniego umieszczania na powierzchni oka (soczewki kontaktowe) bądź do umieszczania ich w oprawie (okulary). Można również całkowicie zrezygnować z pomocy okulistycznych i udać się na operację astygmatyzmu, jaką jest laserowa korekcja wzroku. Istnieje wiele metod takiej korekcji, np.:
- LASIK – rogówkę nacina się za pomocą skalpela, po czym jej powierzchnia jest modelowana w taki sposób, aby mogła ona właściwie ogniskować obraz na siatkówkę;
- LASEK – odchylenie górnej warstwy komórkowej rogówki i wymodelowanie leżącej pod nią tkanki rogówki za pomocą lasera excimerowego.
I wiele więcej. Metody dobiera się indywidualnie do wady wzroku pacjenta, a czynności odbywają się w znieczuleniu miejscowym. Zabiegi znajdują zastosowanie przy astygmatyzmie do 6,00 D.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czaińska M., Astygmatyzm – charakterystyka wady, Optyka, 5/2016.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Hunter D., West C., Optyka okulistyczna, Górskie Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2012.