Tokofobia to intensywny, patologiczny i nieuzasadniony niepokój przed porodem siłami natury, choć problematyka tego zjawiska jest znacznie bardziej złożona. Jest niekiedy tak intensywną fobią, że niektóre kobiety rezygnują z posiadania potomstwa, mimo szczerych chęci. Współcześnie wiele kobiet wykorzystuje swoje obawy przed porodem naturalnym aby uzyskać zgodę na cięcie cesarskie.
Charakterystyka tokofobii
Lęk w okresie okołoporodowym może dotyczyć wielu aspektów. Jako jego źródło kobiety najczęściej wymieniają ból oraz niepokój o zdrowie swoje oraz dziecka, a w dalszej kolejności niepokój o utratę kontroli oraz o brak sił niezbędnych do rodzenia Wyróżnia się 3 rodzaje tokofobii:
- pierwotną;
- wtórną;
- lęk przedporodowy definiowany jako depresja ciążowa.
Pierwotna tokofobia skutkuje tym, że pomimo aktywnego życia seksualnego kobiety starannie dbają o antykoncepcję i dokładają wszelkich starań, aby do ciąży i porodu nie doszło. W momencie zajścia w ciążę osoby te są gotowe poddać się zabiegowi aborcji. Nie zmienia to faktu, że pragnienie posiadania dziecka jest u nich niekiedy na tyle silne, że podejmują decyzję o adopcji. Tokofobia wtórna wiąże się z przebytym urazowym porodem, który wywołał u kobiety traumę. Konsekwencjami często są: depresja, poporodowy zespół pourazowy, niskie libido czy zaburzenia więzi emocjonalnych z dzieckiem. Z kolei tokofobia jako objaw depresji ciążowej może pojawić się zarówno w pierwszej ciąży, jak i każdej kolejnej. Wiąże się z obsesyjnym lękiem przed śmiercią noworodka w trakcie porodu.
Zobacz również: Depresja poporodowa.
Tokofobia – przyczyny
Tokofobia może dotyczyć każdej kobiety, jednak czynnikami predysponującymi są:
- niski poziom wykształcenia oraz niski poziom socjoekonomiczny;
- brak wsparcia społecznego;
- obniżone poczucie własnej wartości;
- wykorzystywanie seksualne w przeszłości;
- depresja i inne choroby o podłożu psychicznym;
- niewystarczająca wiedza dotycząca fizjologii ciąży i porodu.
Na poziom lęku przed porodem wpływają również wcześniejsze, negatywne doświadczenia związane z porodem. Mogą to być np. rozległe pęknięcia krocza, powikłania czy utrata noworodka.
Konsekwencje tokofobii
Tokofobia niesie za sobą liczne, negatywne konsekwencje. Oprócz ryzyka całkowitej rezygnacji z macierzyństwa czy poddania się sterylizacji, w skrajnych przypadkach obserwowano również aborcję, nawet w sytuacji gdy ciąża była planowana. Wymienione zaburzenie mogą stanowić bezpośrednią przyczynę depresji. Tokofobia wpływa negatywnie na relacje z ludźmi, szczególnie z partnerem. Bywa powodem rozstań partnerskich w związkach, gdzie posiadanie dzieci odgrywa dużą rolę.
Tokofobia – leczenie
Podstawę zapobiegania i leczenia patologicznego strachu przed porodem stanowią metody psychoterapeutyczne. Kobieta powinna otrzymać kompleksowe wsparcie od lekarza, położnej i psychiatry lub psychoterapeuty. Odpowiednio prowadzona terapia skutkuje rzeczywistym skróceniem czasu porodu siłami natury, mniejszym lękiem przed porodem oraz lepszym nastawieniem pacjentki. Bardzo dobrym wyborem jest uczęszczanie w okresie ciąży do szkoły rodzenia i fizjoterapeuty uroginekologicznego, aby kompleksowo przygotować się do tego ważnego wydarzenia, jakim jest poród. Znajomość fizjologii poszczególnych jego etapów sprawi, że kobieta będzie dobrze przygotowana na wszystko co ma się wydarzyć.
Leczenie tokofobii jest znacznie lepszym rozwiązaniem niż podjęcie decyzji o cięciu cesarskim, ponieważ naturalny poród ma znacznie więcej korzyści dla dziecka niż operacja. Przede wszystkim umożliwia przejście noworodka przez kanał rodny. Kontakt z bakteriami i wydzielinami sprawia, że maluch nabywa pierwszą odporność, a bakterie matki zasiedlają jego jelita, co ma duże znaczenie w przyszłym trawieniu pokarmów. Udowodniono, że dzieci urodzone siłami natury są odporniejsze i bardziej wytrzymałe, mają także mniej problemów zdrowotnych, zarówno we wczesnym dzieciństwie, jak i w późniejszym życiu.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaźmierczak M., Sołdyńska M., Gierszewska M., Gebuza G., Mieczkowska E. Ocena lęku przed porodem u kobiet ciężarnych, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 1/2017.
- Kamasz E., Pilarska N., Włodarczyk A. Znaczenie traumatycznych narracji porodowych oraz oceny opieki ginekologicznej jako czynnika rozwoju tokofobii w oczach młodych kobiet. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3/2020.
- Dembińska A., Wichary E., Wybrane psychospołeczne korelaty lęku przedporodowego – znaczenie dla praktyki położniczej, Sztuka Leczenia, 1/2016.
- Billert H., Tokofobia – problem multidyscyplinarny, Ginekologia Polska, 78/2007.