Mastektomia to chirurgiczne usunięcie jednej lub obu piersi u kobiet chorych na raka. W zależności od zaawansowania nowotworu usuwa się całą pierś bądź tylko jej część. Rak piersi stanowi najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet. Co roku w Polsce odnotowuje się aż 20 tysięcy nowych przypadków. Ryzyko zwiększa się po przekroczeniu 35. roku życia, dlatego tak ważne jest przeprowadzanie regularnych badań kontrolnych.
Rodzaje mastektomii
W medycynie wyróżnia się wiele rodzajów mastektomii, odpowiedni zawsze wybiera lekarz po zapoznaniu się z przypadkiem klinicznym. Możemy spotkać więc mastektomię:
- z zaoszczędzeniem kompleksu brodawka-otoczka – w jej trakcie usuwa się jedynie gruczoł piersiowy wraz z powięzią mięśnia piersiowego większego. Skóra wraz z kompleksem brodawka-otoczka oraz mięśniem piersiowym większym i mięśniem piersiowym mniejszym pozostają na swoim miejscu;
- z zaoszczędzeniem skóry – usunięcie gruczołu piersiowego wraz z kompleksem brodawka-otoczka, wskutek czego pozostaje jedynie skóra wraz z wspomnianymi wcześniej mięśniami;
- prostą – amputacja całej piersi z pozostawieniem jedynie pachowych węzłów chłonnych;
- radykalną – amputacja całej piersi wraz ze skórą, kompleksem brodawka-otoczka, mięśniami piersiowymi oraz węzłami chłonnymi.
Mastektomię radykalną dzielimy ponadto na zmodyfikowaną sposobem Maddena oraz zmodyfikowaną sposobem Pateya. Pierwszy sposób pozwala oszczędzić mięsień piersiowy mniejszy, zaś przy drugim jest on usuwany wraz z innymi tkankami.
Zupełnie innym rodzajem zabiegu jest mastektomia profilaktyczna, wykonywana u zdrowych kobiet, jednak z dużym ryzykiem zachorowania. Zabieg ma na celu zapobiegnięcie rozwojowi choroby. Decyzja o mastektomii profilaktycznej jest niezwykle ciężka, jednak wiele Pań decyduje się na jej wykonanie.
Wskazania do mastektomii
Głównym i niemalże jedynym wskazaniem do wykonania mastektomii jest nowotwór piersi (lub znaczne ryzyko jego wystąpienia przy mastektomii profilaktycznej). Jeśli tylko istnieje możliwość leczenia oszczędzającego pierś, to jest ono wybierane jako metoda podstawowa. Im wcześniejsze rozpoznanie raka, tym lepsze rokowania dla pacjentki i większa szansa na zachowanie piersi. Dlatego tak istotne jest comiesięczne samobadanie piersi oraz regularne wykonywanie USG piersi lub mammografii po ukończeniu pewnego roku życia.
Istnieją jednak przypadki, że mastektomia znacznie przeważa nad korzyściami płynącymi z leczenia oszczędzającego. Są to np. sytuacje, gdy wycięcie samego guza (bez konieczności amputacji okolicznych tkanek) jest niemożliwe wskutek trudno dostępnej lokalizacji, bądź jego znacznych rozmiarów. Wskazaniem do mastektomii są również guzy wieloogniskowe.
Odrębną grupą pacjentek kierowanych na mastektomię są Panie, u których istnieją przeciwwskazania do leczenia oszczędzającego oraz uzupełniającego (czyli np. radioterapii). Należy bowiem wiedzieć, że tylko i wyłącznie połączenie tych dwóch terapii daje oczekiwane rezultaty. Jeśli po leczeniu oszczędzającym nie możemy wykonać uzupełnienia terapii, pacjentkę kieruje się na amputację piersi. Ma to miejsce np. w przypadku kobiet ciężarnych, gdzie radioterapia mogłaby uszkodzić płód.
Mastektomia – przeciwwskazania
Istnieje niewiele przeciwwskazań do przeprowadzenia mastektomii, jako że jest to często jedyna metoda ratująca życie pacjentki. Względnym przeciwwskazaniem jest mocno rozsiany nowotwór w zaawansowanym stadium, gdzie większe korzyści osiąga się z leczenia systemowego, najczęściej przy użyciu chemioterapii lub hormonoterapii. Przeciwwskazaniem może być również ogólny zły stan zdrowia pacjentki wskutek poważnych chorób współistniejących.
Jak przebiega mastektomia?
Amputację piersi wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, za co odpowiada anestezjolog. Po uzyskaniu pełnego znieczulenia chirurg może przystąpić do operacji. Dokładny przebieg mastektomii zależy od wybranego rodzaju zabiegu, co z kolei wynika ze stanu zdrowia kobiety oraz rozsiania i zaawansowania nowotworu. Niekiedy dopiero w trakcie zabiegu zostaje podjęta decyzja o dodatkowym usunięciu węzłów chłonnych pachowych. Jeśli jest jednak możliwość, chirurg dąży do ich pozostawienia. Po zakończeniu zabiegu pacjentka jest wybudzana i pozostaje w szpitalu na obserwacji, gdzie w 4. dobie rozpoczyna się fizjoterapia.
Cały zabieg trwa od 1 do 3 godzin, a w miejsce rany umieszcza się 2 dreny umożliwiające kontrolę wydzieliny sączącej się z operowanego miejsca. Po pewnym czasie od mastektomii i znacznej poprawie stanu zdrowia istnieje możliwość rekonstrukcji usuniętej piersi. Pacjentki kierują się głównie względami estetycznymi i odzyskaniem pewności siebie. Rekonstrukcję zawsze odracza się aż do momentu pełnego wyleczenia.
Postępowanie po mastektomii
Aspekt psychologiczny ma niezwykle istotne znaczenie dla pacjentek, które bardzo często po amputacji piersi przejawiają zmiany o charakterze depresyjnym. Z tego powodu kontakt z psychologiem jest niezbędny przed operacją, a zadaniem terapeuty jest ukazanie celowości i korzyści dla zdrowia, które uzyskuje się na drodze tej operacji. Ważnym elementem jest także fizjoterapia, która oprócz wzmocnienia siły mięśniowej i mobilności stawowej po operowanej stronie ciała, przekazuje naukę prawidłowego układania chorej kończyny oraz właściwego wykonywania ćwiczeń do autoterapii. Obejmuje również działania przeciwobrzękowe i zmniejszające ból.
Polecane produkty:
 |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
 |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lachowicz M., Etowska M., Poziom jakości życia kobiet po przebytym zabiegu mastektomii, Choroby XXI wieku, Gdańsk 2017.
- Leśniewski P., Rehabilitacja pacjentek po mastektomii, Wydawnictwo AsteriaMed, Gdańsk 2020.
- Pluta P., Piekarski J., Czy mastektomia z rekonstrukcją natychmiastową piersi stanowi alternatywę dla leczenia oszczędzającego pierś?, Journal of Oncology, 3/2016.
- Nowecki Z., Jeziorski A., Chirurgiczne leczenie zmian nowotworowych piersi, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 3/2017.
