Hormony steroidowe jajnika stanowią ważną rolę w organizmie kobiety. Wytwarzane przez niewielkie narządy jakimi są jajniki warunkują możliwość zajścia w ciążę, a co za tym idzie zostanie mamą.
Hormony steroidowe jajnika
Hormony steroidowe jajnika dzieli się na 3 grupy, które uwarunkowane są ilością atomów węgla w cząsteczce:
- C-21 – do grupy tej należą progestageny oraz kortykosteroidy;
- C-19 – zalicza się do nich androgeny;
- C-18 – w grupie tej występują estrogeny.
Tworzenie się hormonów steroidowych w organizmie kobiety rozpoczyna się w jajniku, nadnerczach oraz łożysku. Estrogeny, androgeny i progesteron mogą być wytwarzane przez wszystkie wyżej wymienione narządy. Jednak kortykosteroidy syntezowane są przez nadnercza.
1. Estrogeny.
Estrogeny należą do grupy C-13 steroidów. Wśród nich wyróżnia się estron (E1), 17-beta-estradiol (E2) i estriol (E3). Estrogeny wytwarzane są głównie przez jajniki oraz łożysko. Metabolizm tych hormonów polega na ich sprzęganiu z glukuronianem i siarczanem, a następnie wydalaniu z moczem i w niewielkiej ilości z kałem.
17-beta-estradiol to estrogen, który posiada największą aktywność biologiczną. Warto podkreślić, że stężenie tego związku zmienia się co uwarunkowane jest fazą cyklu menstruacyjnego. Większość tego rodzaju hormonu pochodzi z jajnika, a około 5% z obwodowej konwersji z estronu. Warto podkreślić, że może również pochodzić z konwersji androgenów w tkankach obwodowych.
Estron z kolei jest aż 5-krotnie mniej aktywnym związkiem i stanowi główny estrogen w okresie pomenopauzalnym u kobiety. Powstaje na drodze konwersji obwodowej z androstendionu, a także jako metabolit 17-beta-estradiolu w wątrobie.
Działanie biologiczne
- odpowiadają za rozwój II i III-rzędowych cech płciowych;
- warunkują grubość błony śluzowej macicy, a także przygotowują do działania progesteronu;
- zwiększają masę mięśniową macicy, a także perystaltykę jajowodów;
- rozluźniają mięśnie okrężne szyjki macicy, a także zwiększają ilość śluzu przezroczystego ułatwiającego przedostawanie się plemników;
- aktywują wzrost oraz złuszczanie komórek nabłonkowych pochwy;
- zwiększają poziom libido.
Działanie metaboliczne
- oddziałują na biosyntezę tłuszczów, białek, zasad purynowych;
- zwiększają produkcję białka, które wiąże steroidy płciowe, kortyzol oraz tyroksynę;
- aktywują proces kościotworzenia;
- rozmieszczają tkankę tłuszczową o charakterze typowo kobiecym;
- zatrzymują wodę w organizmie, co wpływa na poprawę elastyczności tkanek.
2. Gestageny.
Wśród gestagenów wyróżnić można m.in. progesteron. Wytwarzane jest przez ciałko żółte i łożysko. We krwi natomiast transportowane jest przez albuminy i transkortynę. Hormon jakim jest progesteron metabolizowany jest w wątrobie do pregnandiolu. Wydalany jest z kolei jako glukuronian pregnandiolu przede wszystkim z moczem.
Działanie biologiczne
- przygotowanie macicy do ciąży;
- rozpulchnienie i przekrwienie mięśnia macicy, a także zmniejszenie jej kurczliwości oraz perystaltyki jajowodów;
- wpływanie na śluz szyjkowy, który staje się bardziej gęsty, a przez to nieprzenikliwy dla plemników;
- wywoływanie zmian w nabłonku pochwy (zwiększanie wskaźników grupowania oraz zwijania komórek);
- działanie synergistyczne z estrogenami w gruczołach sutkowych.
Działanie metaboliczne
- zwiększa wzrost syntezy glukagonu;
- działa diuretycznie poprzez blokowanie aldosteronu w nerkach;
- zwiększa temperaturę ciała;
- blokuje 5-alfa-reduktazę.
3. Androgeny.
Androgeny wywodzą się z jajnika oraz z nadnerczy i powstają w wyniku obwodowej konwersji z proandrogenów. Najważniejszym w tej grupie jest testosteron, androstendion, dehydroepiandrosteron. Warto podkreślić, że narządem docelowym dla androgenów jest skóra, w której dochodzi do konwersji testosteronu do aktywnego dihydrotestosteronu (DHT) pod wpływem 5-alfa-reduktazy.
Działanie androgenów
- warunkują rozwój II i III-rzędowych cech płciowych;
- zwiększają masę mięśniową;
- aktywują proces kościotworzenia oraz przyspieszają kostnienie nasad kości długich;
- zwiększają libido;
- podwyższony poziom powoduje hirsutyzm oraz zmiany skórne związane z łojotokiem.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Banaszewska B., Basta A., Borowski D., Bręborowicz G., Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.