Aceton (propanon, keton metylowy) to organiczny związek chemiczny będący jednocześnie najprostszym ketonem alifatycznym. Wyróżnia się ostrym i charakterystycznym zapachem, który do niedawna można było przyrównać do zapachu zmywacza do paznokci. Obecnie produkuje się zmywacze bezacetonowe, które są bezpieczniejsze dla płytki paznokcia. Omawiany związek posiada wszechstronne zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu, zwłaszcza chemicznego.
Aceton – co to?
Posiada wzór sumaryczny C3H6O. Aceton ze względu na swoją budowę chemiczną bardzo dobrze miesza się z wodą, etanolem i eterami o niskiej masie cząsteczkowej. Jest związkiem łatwopalnym. W niewielkich ilościach znaleźć go można we krwi i w moczu, jednak większe ilości (powyżej ustalonej normy) diagnozuje się przy zaawansowanej i nieleczonej cukrzycy. Aceton naturalnie występuje również w tkankach roślin, np. w ziemniakach oraz w gazach wulkanicznych. Jego duże ilości można pozyskać podczas suchej destylacji drewna, współcześnie jednak na skalę przemysłową pozyskuje się go metodą kumenową.
Zawsze należy odróżnić aceton techniczny od kosmetycznego. Oba związki posiadają takie same właściwości, jednak postać techniczna jest znacznie bardziej niebezpieczna dla zdrowia. Głównie ze względu na fakt, iż jest zanieczyszczona np. alkoholem metylowym. Dawka acetonu technicznego już na poziomie około 8-10 gramów może spowodować kłopoty ze wzrokiem, a nawet jego utratę. Z kolei dawki przekraczające 12 gramów mogą doprowadzić do zgonu.
Aceton – zastosowanie
Aceton to popularny na całym świecie rozpuszczalnik, który świetnie radzi sobie z takimi substancjami, jak:
- tłuszcze;
- lakiery;
- oleje;
- tworzywa sztuczne.
Dostępny jest w sprzedaży w specjalnych pojemnikach, a 1 litr kosztuje w granicach 20-30 zł. Wykorzystuje się go podczas remontów, choćby po to, aby odtłuścić powierzchnie czy doczyścić brudne przedmioty. Aceton usuwa plamy z wosku oraz z farby. Rozpuszcza ozdoby akrylowe, a także warstwy nałożonego żelu hybrydowego, w związku z czym przez długi czas był popularnym składnikiem zmywaczy do paznokci. Z jego pomocą można wyprodukować materiały wybuchowe oraz niektóre narkotyki. Znajduje zastosowanie podczas odwiertów na polach gazowych i naftowych oraz jako dodatek do preparatów agrotechnicznych. Usuwa oblodzenia i zapobiega ich powstawaniu. Aceton to związek o wszechstronnym zastosowaniu w wielu dziedzinach.
Wpływ acetonu na organizm człowieka
Większe dawki acetonu wpływają negatywnie na zdrowie i samopoczucie człowieka. Najczęściej ekspozycja na opary i zapach acetonu skutkuje nudnościami i bólami głowy, poważniejsze konsekwencje mają miejsce po spożyciu tego związku. Gdy organizm wyczerpie zasoby węglowodanów, zaczyna rozkładać tłuszcze na ketony, co może doprowadzić do kwasicy ketonowej. Objawami zatrucia acetonem są między innymi:
- ból głowy;
- bóle brzucha;
- silne zawroty głowy;
- wymioty;
- niewyraźna mowa;
- śpiączka;
- stupor.
W niektórych przypadkach może dojść nawet do śmierci. Korzystając z acetonu, np. podczas remontów, należy bezwzględnie pamiętać, aby używać go w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, a po zakończeniu pracy jeszcze raz dokładnie je przewietrzyć. Po zakończeniu prac warto od razu pozbyć się wszystkich nasączonych nim wacików, a samą buteleczkę odłożyć w bezpieczne miejsce, zgodnie z zaleceniami producenta. Należy trzymać aceton z dala od dzieci, w dobrze zabezpieczonym miejscu.
Aceton do paznokci
Do niedawna aceton był składnikiem niemal wszystkich ogólnodostępnych zmywaczy do paznokci, ponieważ bardzo dobrze rozpuszcza lakier. Obecnie coraz więcej osób poszukuje zmywaczy bezacetonowych. Wszystko przez to, że nakładanie go na płytkę paznokcia może mieć negatywne skutki uboczne. Regularne stosowanie zmywaczy z acetonem przyczynia się do rozdwajania płytki paznokci, podrażnienia skórek wokół nich oraz przesuszania płytki. Płytka zaczyna oddzielać się od łożyska, zaś same paznokcie stają się słabe i mają tendencję do łamania się. Jeśli sporadycznie korzystamy z takiego produktu nie należy zapominać, aby po zmyciu lakieru umyć dłonie ciepłą wodą i mydłem, a następnie zaaplikować nawilżający krem. Bezpośrednio na paznokcie można nałożyć również oliwkę.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Karta charakterystyki substancji chemicznej – aceton, Chempur, 2017.
- Luttrell W., LaGrow A., Acetone, Journal of Chemical Health and Safety, 21/2014.
- Sarbak Z., Jachymska-Sarbak B., Sarbak A., Chemia w kosmetyce i kosmetologii, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2013.