Mówienie przez sen to wciąż często występująca przypadłość, która może dotyczyć każdego bez względu na wiek czy płeć. Przyczyny tego zjawiska wciąż nie zostały do końca poznane – mimo licznych, wieloletnich badań mózg człowieka pozostaje zagadką. Bywa, że osoby mówiące przez sen budzą się zmęczone i niewyspane, zwykle jednak nie pamiętają swoich nocnych rozmów, a rano budzą się bez żadnych objawów wskazujących na to, że noc nie była spokojna.
Fizjologia snu
Mózg w trakcie snu może znajdować się w fazie REM lub w fazie NREM – pojawiają się one naprzemiennie, a podczas każdej z nich obserwuje się charakterystyczne zmiany fizjologiczne w organizmie śpiącego człowieka. Faza REM pojawia się wraz z marzeniami sennymi, a jej zadaniem jest m.in. pobudzanie kreatywności oraz wspomaganie rozwiązywania problemów. Z tego względu niejednokrotnie używa się stwierdzenia „prześpij się z problemem, a rano znajdziesz dla niego rozwiązanie”. Podczas tej fazy mózg pracuje odmiennie niż w stanie czuwania czy fazie NREM. Podstawowym zadaniem fazy NREM jest natomiast utrwalanie wspomnień.
Podczas fazy REM występują marzenia senne. Trwa ona od 5 do 30 minut i zwie się ją zamiennie snem paradoksalnym. Towarzyszą jej szybkie ruchy gałek ocznych, wysoka aktywność mózgu oraz przyspieszenie akcji serca. Oddech staje się nieregularny, a mięśnie ulegają zwiotczeniu. Z kolei w trakcie fazy NREM zauważa się spowolnienie ruchów gałek ocznych i zwolnienie oddechu. Stanowi 80% całego snu i to właśnie wtedy organizm zaczyna się regenerować.
Mówienie przez sen – przyczyny
Mówienie przez sen określa się fachowo jako parasomnia. To szeroka grupa zachowań niepożądanych podczas snu, do których, poza mówieniem przez sen, zalicza się dodatkowo: bruksizm, lęki nocne, koszmary nocne, seksomnię, lunatyzm czy paraliż senny. Mówienie przez sen może pojawiać się zarówno w czasie fazy REM, jak i NREM snu. Przyczyny zjawiska nie są znane, jednak wymienia się czynniki ryzyka takie jak:
- silny stres;
- wysoka gorączka;
- alkoholizm lub stan po spożyciu alkoholu;
- przyjmowanie niektórych leków, jako ich skutki uboczne;
- różnego rodzaju zaburzenia psychiczne;
- nadużywanie substancji psychotropowych.
Zwykle mówienie przez sen nie wiąże się z zagrożeniem dla śpiącej osoby.
Jak wygląda mówienie przez sen?
Mówienie przez sen może przybrać rozmaitą postać. W zależności od tego czy pojawia się w fazie REM czy NREM może być całkowicie zrozumiałą, logiczną rozmową z bliską osobą (której rano się nie pamięta), monologiem bądź niezrozumiałym bełkotem i jękiem. Często obserwuje się wypowiadanie jedynie pojedynczych słów. Dopóki nie towarzyszą temu inne, niepokojące objawy (ataki lęku, ataki agresji, lunatykowanie), a dana osoba budzi się wyspana, nie ma powodów do obaw. Nie podejmuje się również żadnych metod leczniczych.
Mówienie przez sen – leczenie
Jeśli mówienie przez sen jest objawem izolowanym, nie wynika z chorób ogólnoustrojowych czy dotyczących układu nerwowego i nie towarzyszą mu inne objawy, lekarze nie wdrażają leczenia. Jeśli natomiast mówienie przez sen wiąże się z obecnością guza mózgu, należy jak najszybciej udać się do neurochirurga na konsultację. Być może konieczne będzie jego usunięcie. Jeśli przyczyna mówienia przez sen jest znana i wiąże się z chorobami, zawsze podstawą będzie leczenie przyczynowe.
Często mówienie przez sen wynika z problemów osobistych, np. nadmiernego stresu, problemów w pracy, konfliktów rodzinnych czy schorzeń psychicznych i emocjonalnych. W takim przypadku warto uczęszczać na wizyty do psychoterapeuty oraz szczególnie dbać o jakość i komfort snu. Na komfort snu wpływają poniższe rady:
- kładzenie się spać o stałej godzinie, najlepiej między 21:00 a 23:00;
- budzenie się rano o stałej godzinie, przesypiając 6-9 godzin w zależności od potrzeb organizmu;
- spanie w przewietrzonym pomieszczeniu, w którym panuje temperatura 18-20 stopni Celsjusza;
- spanie wyłącznie na ergonomicznym, dopasowanym i wygodnym materacu;
- unikanie korzystania z telefonu komórkowego, oglądania telewizji czy korzystania z komputera przed snem;
- zadbanie o wyciszenie pomieszczenia sypialnego i usunięcie wszelkich źródeł światła (także diod w urządzeniach elektrycznych);
- unikanie nadmiernej aktywności fizycznej przed snem.
Może się okazać, że wdrożenie powyższych zasad prawidłowego snu usunie problem mówienia przez sen z życia danej osoby.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 bioalgi
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szelenberger W., Hipersomnie pochodzenia ośrodkowego, Pnaumonologia i Alergologia Polska, 1/2007.
- Heitzman J., Postępowanie w przypadku bezsenności i zaburzeń snu, Lekarz POZ, 3/2021.
- Heitzman J., Zaburzenia snu – przyczyna czy skutek depresji?, Psychiatria Polska, 5/2009.
