Rozszczep wargi (zwykle współtowarzyszące rozszczepom podniebienia) stanowią zróżnicowaną i ważną grupę wad rozwojowych części twarzowej czaszki. W Polsce pojawia się u 2-3 dzieci na 1000 urodzeń. Rozszczep wargi może być całkowity lub niecałkowity, jednocześnie może obejmować albo jedną stronę albo obie strony. W cięższych przypadkach obejmuje również górne dziąsło oraz nos.
Rozszczep wargi – przyczyny
Do dnia dzisiejszego nie poznano w pełni etiologii tego schorzenia. Uważa się, że na ich wystąpienie wpływa połączenie czynników genetycznych i środowiskowych. Stwierdzono także częstsze występowanie rozszczepu wargi u bliźniąt monozygotycznych, w porównaniu z bliźniętami heterozygotycznymi. W około 70% przypadków rozszczepy wargi i podniebienia są wrodzoną wadą izolowaną o skomplikowanej etiologii, prawdopodobnie opierającej się na progowym modelu dziedziczenia wieloczynnikowego. Pozostałe 30% wiąże się z wadami serca, kończyn, narządu wzroku i innymi. Rozpoznano około 600 chorób, w których obrazie klinicznym klasycznie pojawia się rozszczep wargi. Są to m.in.:
- zespół Van der Woude;
- zespół Cri-du-chat;
- sekwencja Pierre’a Robina.
Udowodniono, że na wystąpienie rozszczepu wargi wpływ ma modyfikacja genów. To właśnie czynniki środowiskowe mogą odpowiadać za zmiany w genach lub mogą wchodzić w reakcje z wrodzonymi genetycznymi alteracjami skutkując powstawaniem rozszczepów. Wystąpienie wady wiąże się głównie z defektami w obrębie czynników wzrostu i ich receptorów. Do czynników środowiskowych zwiększających ryzyko rozszczepu wargi zaliczamy natomiast:
- wiek matki powyżej 40. roku życia;
- wiek ojca powyżej 40. roku życia;
- palenie tytoniu w okresie ciąży;
- spożywanie alkoholu;
- przyjmowanie niektórych leków lub ekspozycja na środki chemiczne;
- przewlekły kontakt z rozpuszczalnikami (np. benzen, toluen);
- pestycydy;
- niedostateczną suplementację kwasu foliowego;
- stres;
- nadwagę lub otyłość;
- infekcje podczas ciąży;
- narażenie na promieniowanie rentgenowskie.
Obowiązkiem każdej kobiety ciężarnej jest więc unikanie wszelkich czynników ryzyka, jeśli tylko jest taka możliwość.
Rozszczep wargi – konsekwencje
Przede wszystkim rozszczep wargi utrudnia karmienie dziecka już od pierwszych dni jego życia, ponieważ pokarm wylewa się z ust wskutek nieaktywnego mięśnia okrężnego. Wraz z wiekiem utrudnia naukę mowy oraz w dalszym ciągu uniemożliwia sprawne przyjmowanie pokarmów. Dodatkowo zwiększa częstotliwość występowania różnych infekcji, zwłaszcza jamy ustnej, gardła i dróg oddechowych. Dziecko ma tendencję do oddychania przez usta, co niekorzystnie wpływa na rozwój zębów, prowadząc do wad zgryzu, a także wysusza błony śluzowe jamy ustnej, zwiększając ryzyko próchnicy. Finalnie, rozszczep wargi może utrudniać adaptację dziecka wśród rówieśników.
Leczenie rozszczepu wargi
Jednoetapową rekonstrukcję rozszczepu wargi wykonuje się po spełnieniu przez niemowlę określonych kryteriów przedoperacyjnych. Naprawa wargi wraz z mięśniem okrężnym ust, a więc przywróceniem czynności tego mięśnia, to czynności konieczne do właściwego przebiegu karmienia, rozwoju mimiki i struktur twarzy oraz prawidłowego rozwoju mowy. Zabieg jest prosty i nieobarczony dużymi powikłaniami. Podczas niego skóra wargi zostaje zszyta – nie pobiera się jej z innych miejsc na ciele. Jeśli istnieje taka konieczność, można jednocześnie poprawić kształt nosa dziecka. Z kolei jeśli dziecko jednocześnie zmaga się z rozszczepem podniebienia, jego rekonstrukcja odbywa się podczas tego samego zabiegu. Operację wykonuje się w ciągu pierwszych miesięcy życia dziecka.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bilińska M., Osmola K., Rozszczep wargi i podniebienia – czynniki ryzyka, diagnostyka prenatalna i konsekwencje zdrowotne, Ginekologia Polska, 86/2015.
- Bagłaj M., Kaliciński P., Chirurgia dziecięca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.