Pinocytoza jest specyficzną reakcją endocytozy, czyli rodzaju transportu odpowiadającego za przedostawanie się do wnętrza komórek większych cząsteczek. To proces w pełni aktywny, wymagający obecności energii ATP. Pinocytoza odpowiada m.in. za odżywianie komórek, wymianę istotnych składników i przeprowadzanie wielu ważnych dla życia reakcji na poziomie komórkowym.
Pinocytoza – co to jest?
Powszechny w komórkach eukariotycznych proces endocytozy polega na pobieraniu ze środowiska zewnętrznego do wnętrza komórki płynu, małych cząsteczek i makrocząsteczek. Wszystko to odbywa się na drodze wpuklenia błony komórkowej i późniejszym odcięciu pęcherzyka endocytarnego. Biorąc pod uwagę rodzaj wchłanianego materiału i wielkość powstających pęcherzyków endocytarnych, wyróżnia się 2 główne typy endocytozy:
- pinocytozę – wchłanianie płynu i cząsteczek przez małe pęcherzyki, zazwyczaj o średnicy mniejszej niż 150 nm;
- fagocytozę – wchłanianie dużych cząstek (mikroorganizmy, szczątki komórkowe) przez pęcherzyki zazwyczaj o wielkości od 0,1 mm do 10 mm, nazywane fagosomami.
Także pinocytozę można podzielić na:
- makropinocytozę (pochłanianie pęcherzyków o średnicy od 100 nm do 1 mm);
- mikropinocytozę (pochłaniane pęcherzyki nie przekraczają swoim rozmiarem 150 nm);
- płynną (endocytoza niespecyficzna) – wnętrza pęcherzyka endocytarnego trafiają losowo cząsteczki rozpuszczone w płynie otaczającym komórkę;
- adsorpcyjną – przebiega z udziałem receptorów makrocząsteczki (nazywane ligandami), a pochłaniane pęcherzyki wychwytywane są w sposób wybiórczy z otoczenia, dzięki uprzedniemu związaniu na powierzchni komórki przez specyficzne receptory błonowe.
Zdolność do przeprowadzania endocytozy wykazują wszystkie komórki eukariotyczne (w przeciwieństwie do fagocytozy, przeprowadzanej jedynie przez wyspecjalizowane komórki nazywane fagocytami).
Pinocytoza – jak przebiega?
Błona komórkowa wszystkich komórek organizmu zbudowana jest z dwóch warstw fosfolipidów (substancji tłuszczowych). Pinocytoza ma miejsce wówczas, gdy błona komórkowa zaczyna otaczać płyny, które znajdują się poza komórką, lecz się z nią stykają, aż do momentu oderwania się od pierwotnej błony do samej komórki. Pinocytoza wiąże się więc z ubytkiem błony komórkowej. Kula tworząca się wokół płynu jest znana jako pęcherzyk. Pęcherzyki są pochodzącymi z błony komórkowej przedziałami znajdującymi się wewnątrz komórek.
Znaczenie pinocytozy
Na drodze pinocytozy mogą być pobierane do komórki różnorodne związki, tak ważne np. dla jej odżywienia, rozwoju i dalszego pełnienia podstawowych funkcji. Takimi związkami są m.in. cholesterol, witaminy, hormony, enzymy, cytokiny, czynniki wzrostu i wiele innych. Dzięki nim komórki organizmu mogą dalej funkcjonować.
Pinocytoza a fagocytoza
Zarówno pinocytoza, jak i fagocytoza to rodzaje endocytozy. Różnią się jednak swoim przebiegiem i znaczeniem biologicznym. O ile pinocytoza polega na pobieraniu pokarmów w postaci roztworów, a przyciąganie obiektów wykazuje cechy zjawiska elektrostatycznego, o tyle fagocytoza obejmuje pobieranie całych komórek lub ich fragmentów, przy czym powierzchnia styku z obiektem tworzy typowe zagłębienie w błonie komórkowej komórki fagocytarnej. Co istotne, w przebiegu fagocytozy wodniczka pokarmowa z niestrawionymi resztkami zbliża się do błony komórkowej, łączy się z nią i wyrzuca na zewnątrz niestrawione resztki. Zjawiska tego nie zaobserwujemy w przebiegu pinocytozy.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
