Zez zbieżny to zaburzenie dotyczące nieprawidłowego ustawienia gałek ocznych. W jego przebiegu ustawiają się one źrenicami w kierunku wewnętrznego kącika oka. Problem może dotyczyć jednego oka lub obu. Znacznie częściej zez zbieżny diagnozuje się u dzieci, jako że u osób dorosłych zwykle rozwija się zez rozbieżny. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz okulista.
Zez zbieżny – przyczyny
Przyczyny rozwoju zeza zbieżnego dzieli się na kilka grup. Pierwsza dotyczy przyczyn sensorycznych i wyróżnia:
- obecność wad wzroku, takich jak krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm, w przebiegu których gałki oczne ustawiają się nieprawidłowo aby pozornie lepiej odbierać obraz;
- choroby siatkówki;
- choroby nerwu wzrokowego i drogi wzrokowej w ośrodkowym układzie nerwowym;
- brak przezierności ośrodków optycznych.
Wśród przyczyn motorycznych najistotniejsze są:
- nieprawidłowości i anomalie rozwojowe oczodołów;
- zmiany pourazowe oczodołów;
- patologie dotyczące mięśni gałkoruchowych, w tym pourazowe i pozapalne;
- zaburzenie unerwienia mięśni gałkoruchowych.
Natomiast przyczynami ośrodkowymi są wszelkie uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, skutkujące wystąpieniem zeza. Mowa także o nowotworach ośrodkowego układu nerwowego, guzach czy chorobach przewlekłych. Należy wspomnieć, że zez zbieżny jest bardzo częstym objawem chorób takich jak zespół Browna, zespół Downa, zespół Moebiusa czy zespoły zwłóknienia mięśni.
Zez zbieżny wrodzony
Nieco innym problemem jest zez zbieżny wrodzony, który pojawia się u noworodków już w momencie narodzin. Zez zbieżny wrodzony zwie się również rzeczywistą niemowlęcą ezotropią. Wymaga wczesnego leczenia operacyjnego, co jest niezbędne do dalszego, prawidłowego rozwoju narządu wzroku i całego organizmu. Bez kontroli wzroku błędnie kształtuje się bowiem koordynacja, równowaga i inne cechy motoryczne. Przyczyny rozwoju zeza jeszcze na etapie życia płodowego nie są znane. Choć udowodniono, że jego pojawianie się ma charakter dziedziczny, wrodzony zez zbieżny można zaobserwować także u noworodków bez obciążeń rodzinnych.
Zez zbieżny – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem zeza zbieżnego jest nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych, kierują się one ku wewnętrznym kącikom oczu. Przy fiksacji wzroku na danym punkcie osie widzenia nie krzyżują się ze sobą, w związku z czym oczy nie patrzą w jedną stronę. Wpływa to na wystąpienie szeregu dolegliwości współtowarzyszących, takich jak:
- podwójne widzenie (diplopia);
- brak koordynacji ruchów gałek ocznych;
- bóle głowy i zawroty głowy;
- pogorszenie koncentracji i pamięci;
- trudności w skupieniu wzroku podczas pisania, czytania czy prac manualnych;
- wady wzroku, zwłaszcza krótkowzroczność czy dalekowzroczność;
- zaburzenia równowagi i funkcji motorycznych.
Obraz kliniczny zależy także od tego, czy zezuje tylko jedno oko czy oba. Diagnostyką zajmuje się okulista na podstawie szczegółowego badania wzroku. Z rozpoznaniem zeza zbieżnego nie ma problemu, ponieważ wadę widać już na pierwszy rzut oka.
Leczenie zeza zbieżnego
W przypadku wrodzonego zeza zbieżnego zaleca się leczenie chirurgiczne. Powinno ono mieć miejsce jeszcze przed ukończeniem przez niemowlę 12. miesiąca życia, a z pewnością nie później niż przed ukończeniem 24. miesiąca życia. Także w przypadku zeza zbieżnego u pacjentów starszych czy dorosłych złotym standardem leczenia jest chirurgiczny zabieg wyrównujący ustawienie gałek ocznych. Podczas niego chirurg przecina i następnie naciąga, skraca lub rotuje włókna mięśniowe mięśni gałkoruchowych. Ze względu na brak ingerencji w nerw wzrokowy czy drogę wzrokową, zabiegi uznaje się za bezpieczne. Niestety, należy mieć na uwadze fakt, że mięśnie są niezwykle podatne na czynniki patologiczne, dlatego leczenie ograniczone wyłącznie do zabiegu wiąże się z ryzykiem nawrotu wady w przyszłości.
Uzupełnieniem leczenia zeza zbieżnego powinien być dobór okularów korekcyjnych (ewentualnie soczewek kontaktowych, choć rekomenduje się okulary), a także rehabilitacja wzrokowa. Rehabilitacja obejmuje przede wszystkim ćwiczenia stymulujące mięśnie gałkoruchowe, choć coraz większą popularność zdobywa również terapia manualna w okulistyce.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Niżankowska M., Okulistyka, Podstawy kliniczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Oleszczyńska-Prost E., Zez, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2011.
