Ropnie to inaczej przestrzenie tkankowe wypełnione ropą – gęstą, mętną cieczą powstającą wskutek procesu zapalnego. Zwykle przyczyną są infekcje bakteryjne. Obecność ropnia powoduje dolegliwości bólowe, a skóra wokół nich często jest zaczerwieniona. Zmiany te mogą lokalizować się w dowolnej części ciała. Leczenie jest konieczne w zależności od przyczyny i umiejscowienia może być zachowawcze bądź chirurgiczne.
Ropnie – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną powstawania ropnia jest zakażenie bakteriami – najczęściej gronkowcami bądź beztlenowcami. W przestrzeni tkankowej zaczyna gromadzić się ropa, będąca konsekwencją rozpuszczania mas martwiczych. Zawiera w swoim składzie również bakterie. Za jej tworzenie się w dużej mierze odpowiadają granulocyty i makrofagi, które następnie same ulegają obumarciu i powodują uwolnienie aktywnych form enzymów proteolitycznych do otoczenia. Ze względu na obecność bakterii ropa ma mętną konsystencję i nieprzyjemny zapach.
Istnieje wiele przyczyn, w konsekwencji których powstają ropnie. Ropień okołowierzchołkowy jest skutkiem nieleczonej próchnicy lub stanów zapalnych miazgi i przyzębia. Ropnień wewnątrzbrzuszny powstaje zazwyczaj w przebiegu ostrych stanów chorobowych, w których dochodzi do przerwania ciągłości ściany przewodu pokarmowego. Przykłady:
- pęknięty wrzód żołądka lub dwunastnicy;
- perforacja w przebiegu zapalenia wyrostka robaczkowego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub uchyłka jelita grubego;
- zgorzelinowe zapalenie pęcherzyka żółciowego;
- ostre zapalenie trzustki;
- martwica przewodu pokarmowego w przebiegu niedokrwienia;
- ostre stany chorobowe dróg rodnych;
- urazowe uszkodzenie narządów wewnątrzbrzusznych i przewodu pokarmowego;
- powikłania pooperacyjne;
- zakażenia krwiopochodne narządów miąższowych jamy brzusznej.
Ropień może być też konsekwencją obecności ciała obcego w skórze lub innych tkankach, iniekcji dożylnych lub domięśniowych, jak również pojawiają się w przebiegu chorób dermatologicznych, w tym trądziku.
Objawy ropni
Jeśli ropień lokalizuje się w pobliżu powłok ciała (pod skórą), można je z łatwością rozpoznać. Powodują dolegliwości bólowe, szczególnie podczas dotykania i uciskania ich, a skóra nad nimi jest zaczerwieniona i nierzadko obrzęknięta. Może się zdarzyć, że część ropnia będzie wystawać ponad powierzchnię skóry, tworząc nieestetyczną, czerwoną grudkę, na szczycie której pojawi się żółty lub biały wierzchołek. W żadnym razie nie należy samodzielnie usuwać treści ropnej.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy ropnie lokalizują się wewnątrz ciała, np. w okolicy narządów wewnętrznych. Wówczas obraz kliniczny w dużej mierze zależy od umiejscowienia ropnia oraz jego wielkości. Przy ropniach wewnątrzbrzusznych można stwierdzić bolesne uwypuklenie powłok w okolicy ropnia, zaburzenia perystaltyki, wzdęcie jelit, a nawet pojawiają się objawy niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego. Z kolei przy ropniach podprzeponowych można zobrazować uniesienie przepony i ograniczenie jej ruchów, co wpływa negatywnie na jakość oddychania. Ropnie okołowierzchołkowe zębów objawiają się bardzo silnym, ostrym bólem, co uniemożliwia spożywanie posiłków. Ponadto obserwuje się nieprzyjemny zapach z ust.
Zobacz również: Grudki na twarzy – rodzaje, przyczyny.
Diagnostyka ropni
Ropnie z łatwością można rozpoznać na podstawie badania USG bądź RTG. W przypadku ropni umiejscowionych na powierzchni skóry lub tuż pod nią rozpoznanie często opiera się na podstawie szczegółowego wywiadu i oględzin. Badania obrazowe mają największe znaczenie przy ropniach zlokalizowanych wewnątrz jam ciała lub na narządach wewnętrznych, np. w przypadku ropnia mózgu.
Leczenie ropni
Zawsze wdraża się leczenie przyczynowe. Jako że ropnie są konsekwencją infekcji bakteryjnych, kluczowa będzie odpowiednio dobrana antybiotykoterapia. Ponadto w większości przypadków konieczne jest pozbycie się ropnia. Wcześniejsze standardy leczenia polegały na operacyjnym otwarciu i drenowaniu ropnia. Ostatnio metodą preferowaną jest bezoperacyjny, przezskórny zabieg małoinwazyjny – drenaż zbiorników ropnych pod kontrolą USG lub tomografii komputerowej. W przypadku ropni w jamie ustnej zwykle wykonuje się leczenie kanałowe. Z kolei przy ropniach w przebiegu chorób skóry kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta oraz miejscowa pielęgnacja skóry, dobrana indywidualnie dla pacjenta przez doświadczonego dermatologa.
Polecane produkty:
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... | |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Ćwik G., Solecki M., Pedowski T., Wyroślak-Najs J., Krupski W., Wallner G., Ropnie wewnątrzbrzuszne – współczesna diagnostyka i terapia, Przegląd Gastroenterologiczny, 5/2010.
- Rembiasz-Jedliński A., Endodoncja mikroskopowa w praktyce, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2017.