Padaczka to stan chorobowy, w którym pojawiają się nawracające zaburzenia czynności mózgu pod postacią różnego rodzaju napadów. Często przebiegają one z utratą przytomności, choć nie zawsze. Ich podłożem jest patologiczne wyładowanie grup komórek nerwowych, w związku z czym padaczka jest chorobą neurologiczną. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz neurolog.
Przyczyny padaczki
Wyróżnia się aż kilkadziesiąt postaci klinicznych padaczki. Do popularnych rodzajów padaczki zaliczamy m.in. zespół Westa, padaczkę Rolanda czy piknolepsję. Bezpośrednią przyczyną padaczki jest patologiczne wyładowanie neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym, do tego może zaś prowadzić szereg różnych czynników. Bardzo często padaczka występuje w przebiegu następujących chorób i czynników:
- uraz głowy podczas wypadku;
- udar mózgu;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub inne infekcje ośrodkowego układu nerwowego;
- guzy mózgu;
- wykonana kraniotomia;
- alkoholizm;
- wady rozwojowe mózgu;
- uszkodzenia toksyczne płodu;
- choroby metaboliczne;
- stwardnienie rozsiane;
- pasożyty mózgu;
- bardzo wysoka gorączka.
Warto wiedzieć, że padaczka nie jest odrębną chorobą, lecz stanem chorobowym, zespołem różnorodnych objawów wynikających z zaburzenia funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, co może mieć wiele przyczyn. Etiopatogeneza padaczki jest złożona i trudno ją wyjaśnić nawet w dzisiejszych czasach. Istotną rolę odgrywają następujące elementy:
- czynniki wyzwalające napad, np. intensywne błyski świetlne, duży hałas, kofeina;
- obecność ogniska padaczkowego;
- genetyczne uwarunkowania.
Sugeruje się, że na wystąpienie ataku padaczki wpływ może mieć zaburzenie równowagi układów neuroprzekaźnikowych pobudzających i hamujących.
Objawy padaczki
Napady padaczkowe mogą mieć rozmaity obraz kliniczny, w zależności od rodzaju choroby i jej przyczyn. Najczęściej obserwuje się napady:
- atoniczne – zwykle u dzieci, odnoszą się do krótkich incydentów utraty napięcia mięśniowego połączonych z chwilową utratą przytomności. Po upadku dziecko natychmiast wstaje;
- uogólnione toniczno-kloniczne – najbardziej znane wśród pacjentów, dzielą się na 2 podtypy;
- miokloniczne – charakterystyczne dla wieku dziecięcego lub młodzieńczego, polegają na krótkotrwałych i symetrycznych miokloniach dotyczących zazwyczaj twarzy i rąk. Najczęściej pojawiają się rano, a świadomość pacjenta zostaje zachowana;
- nieświadomości – pacjent przerywa czynność, którą aktualnie wykonuje, aby patrzeć przed siebie, przestać odpowiadać na pytania lub kierować gałki oczne ku górze. Taki napad trwa maksymalnie do 10 sekund;
- częściowe proste – przebiegają bez zaburzeń świadomości, a obraz kliniczny zależy od lokalizacji ogniska padaczkowego w mózgu. Zazwyczaj pojawiają się jednostronne drgawki kloniczne z zachowaniem przytomności bądź parestezje. Najczęściej napady wtórne wynikają z obecności guzów mózgu.
Jak wspomniano, napady toniczno-kloniczne dzielą się dodatkowo na 2 podtypy – napady pierwotne i wtórne:
- pierwotne – rozpoczynają się nagle, bez objawów zwiastujących. Początkowo pojawia się utrata napięcia mięśniowego, co skutkuje sinicą, zatrzymaniem oddechu i prężeniem kończyn. Element ten trwa stosunkowo krótko, po nim następują uogólnione drgawki połączone z charczeniem i przygryzaniem języka. Niekiedy pojawia się piana na ustach, a pacjent może bezwiednie oddać mocz. Źrenice nie reagują na światło. Ten etap trwa do kilku minut, po czym następuje głęboki sen;
- wtórne – rozpoczynają się od aury, czyli odczuć subiektywnych świadczących o zbliżającym się ataku. Mogą to być: dzwonienie w uszach, parestezje czy błyski przed oczami. Dalszy przebieg napadu przypomina napad pierwotny.
Diagnostyka padaczki
Podstawą rozpoznania padaczki jest szczegółowy wywiad z pacjentem. Na jego podstawie można wstępnie podejrzewać padaczkę, co skłania do wykonania bardziej szczegółowych badań. W jej rozpoznaniu kluczową rolę odgrywają badania obrazowe mózgu (tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny), a także EEG. Należy jednak pamiętać, że prawidłowy obraz EEG nie wyklucza obecności padaczki.
Leczenie padaczki
Rokowania przy padaczce są na ogół bardzo dobre i przy odpowiednim postępowaniu terapeutycznym można osiągnąć trwałą remisję. Podstawą jest leczenie przyczynowe, odnoszące się do eliminacji źródeł padaczki. Jeśli jest to guz, konieczne będzie jego usunięcie, z kolei przy chorobach metabolicznych dąży się do ich wyrównania. Zwykle powoduje to ustąpienie objawów. Kluczowe jest także leczenie samej padaczki, polegające na indywidualnie dobranej farmakoterapii. Współcześnie lekiem pierwszego rzutu jest karbamazepina, choć coraz częściej sięga się po leki nowej generacji, takie jak wigabatryna czy gabapentyna.
Polecane produkty:
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Prusiński A., Neurologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998.
- Kozubski W., Liberski P., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.