Insulinooporność odnosi się do zaburzeń homeostazy glukozy poprzez zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę, której stężenie w ustroju określa się na prawidłowe lub nawet podwyższone. Uważa się, że jest to najwcześniejszy okres rozwoju cukrzycy typu 2. Wczesne wykrywanie cukrzycy i jej leczenie pozwalają na lepszą i skuteczniejszą jej kontrolę i zapobieganie powikłaniom.
Przyczyny insulinooporności
Insulinooporność może mieć charakter:
- przedreceptorowy, polegający na przyspieszonym metabolizmie insuliny lub syntezie hormonu o nieprawidłowej budowie. Mechanizm przedreceptorowy może być również spowodowany obecnością we krwi przeciwciał (najczęściej klasy IgG), które wiążą cząsteczki prawidłowej insuliny;
- związany z występowaniem we krwi hormonów działających antagonistycznie takich jak: glukagon, kortyzol, somatotropina, hormony tarczycy, a także androgeny.
Powstawanie insulinooporności wiąże się z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Wskazuje się na znaczenie nadwagi i otyłości, palenia papierosów, nieprawidłowej diety oraz braku aktywności fizycznej. Problem często pojawia się rodzinnie, u osób blisko ze sobą spokrewnionych. Insulinooporność nie występuje jako odrębna jednostka chorobowa – stanowi składową zespołu metabolicznego.
Największe znaczenie w rozwoju insulinooporności ma jednak nadwaga i otyłość, zwłaszcza brzuszna. Tłuszcz trzewny pozostaje aktywny hormonalnie, czyli ma zdolność produkcji pewnych ilości hormonów działających przeciwstawnie do insuliny. Wskutek ich działania trzustka zaczyna produkować coraz więcej insuliny, co powoduje poważne konsekwencje zdrowotne.
Jak zdiagnozować insulinooporność?
Istnieją różne metody oceny wrażliwości na insulinę, w tym między innymi test dożylnego obciążenia glukozą. Do orientacyjnej oceny wrażliwości na insulinę może służyć obliczenie stosunku insulinemii do glikemii na czczo (iloraz stężenia insuliny i stężenia glukozy) – wartość niższa od 0,3 może wskazywać na zmniejszoną wrażliwość na insulinę (insulinooporność). W związku z pulsacyjnym wydzielaniem insuliny pomiary należy wykonać 3-4-krotnie i posługiwać się wartością średnią.
Insulinooporność – konsekwencje
Insulinooporność nie jest zjawiskiem korzystnym dla zdrowia całego organizmu. Jej obecność może skutkować:
- wzrostem syntezy glukozy w wątrobie;
- spadkiem wychwytu cukrów przez tkanki obwodowe;
- zaburzeniami przemiany tłuszczów;
- zwiększeniem produkcji insuliny w trzustce.
To z kolei skutkuje pojawieniem się następujących objawów:
- przewlekłe bóle głowy;
- napady głodu, pojawiające się także po posiłkach;
- nadmierna potliwość ciała;
- tendencja do przybierania na wadze, przy dużych trudnościach w zrzuceniu zbędnych kilogramów;
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia koncentracji;
- rozdrażnienie.
Osoba dotknięta insulinoopornością staje się apatyczna, zmęczona i niewyspana. Może mieć trudności z zapadnięciem w spokojny sen. Insulinooporność prowadzi do rozwoju poważnych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, zespół policystycznych jajników, niealkoholowe stłuszczenie wątroby lub miażdżyca.
Leczenie insulinooporności
Podstawą jest leczenie niefarmakologiczne, które opiera się na modyfikacji życia. Obejmuje dbanie o prawidłową masę ciała, wprowadzenie codziennej aktywności fizycznej oraz odpowiednią, zbilansowaną dietę. Konieczna jest rezygnacja z używek, które mają ogromny wpływ na wrażliwość organizmu na insulinę. Osoby przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem, aby nie pogłębiać problemów z insulinoopornością (szczególnie niebezpieczne są sterydy). Codzienne posiłki powinny opierać się na zasadach diety lekkostrawnej, z wykorzystaniem produktów o niskim indeksie glikemicznym. W niektórych przypadkach uzupełnieniem leczenia jest farmakoterapia.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Suliburska J., Kuśnierek J., Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2010.
- Matulewicz N., Karczewska-Kupczewska M., Insulinooporność a przewlekła reakcja zapalna, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 70/2016.
- Napiórkowska L., Franek E., Insulinooporność a stan przedcukrzycowy, Postępy Nauk Medycznych, 2/2017.
