Propionibacterium acnes to beztlenowe pałeczki Gram-dodatnie, które w warunkach naturalnych bytują na powierzchni skóry. Posiadają zdolność fermentacji węglowodanów i kwasu propionowego. Mimo swojej obecności we florze bakteryjnej przyczyniają się do powstawania trądziku pospolitego. Podczas diagnostyki problemów dermatologicznych można zdecydować się na posiew ze zmiany trądzikowej.
Propionibacterium – charakterystyka
Bakterie rodzaju Propionibacterium dzieli się na dwie grupy:
- skórne – tzw. grupa acnes, która obejmuje gatunki: P. acnes, P. avidum, P. propionicum, P. granulosum, P. lymphophilum. Wchodzą one w skład naturalnej flory bakteryjnej pokrywającej m.in. skórę, błony śluzowe jamy ustnej i błony śluzowe układu pokarmowego. W niektórych przypadkach mogą wykazywać właściwości patogenne;
- klasyczne – zalicza się do niej gatunki o znaczeniu przemysłowym, aktywne pod względem fermentacyjnym, czyli m.in.: P. freudenreichii, P. thoenii, P. jensenii.
Bakterie fermentacji propionowej są Gram-dodatnimi pałeczkami, niewykazującymi zdolności ruchu ani tworzenia przetrwalników. Zalicza się je do beztlenowców, ewentualnie względnych beztlenowców. Komórki bakteryjne mogą występować pojedynczo, w parach lub w łańcuszkach. W warunkach beztlenowych są niewielkie i swoim wyglądem przypominają ziarniaki, jednak w obecności tlenu stają się maczugowate lub przyjmują postać liter V / Y.
Propionibacterium acnes a trądzik
Jak wspomniano wcześniej, Propionibacterium acnes to drobnoustroje naturalnie zasiedlające skórę, zwłaszcza cerę łojotokową i cerę tłustą. W okresie dojrzewania ich ilość znacznie wzrasta, przez co obserwuje się wtedy szczyt zachorowań na trądzik pospolity i różne jego odmiany. Bakterie inicjują powstawanie zmian trądzikowych na drodze wydalania produktów pozakomórkowych, czyli proteaz, lipaz, hialuronidaz oraz czynników chemotaktycznych, przyciągających leukocyty wielojądrzaste. Leukocyty wielojądrzaste wchłaniają bakterie, jednocześnie uwalniając enzymy hydrolityczne. Te na drodze niszczenia ścian mieszków łojowych powodują uwolnienie zawartej w nich wydzieliny do otoczenia. Nasilają one procesy zapalne, jeszcze bardziej potęgując przebieg trądziku.
Warto wiedzieć, że zaburzone rogowacenie doprowadza do zwiększonej przepuszczalności ściany mieszka, ułatwiając dostęp płynom i komórkom zapalnym. To z kolei sprzyja szybszej proliferacji (mnożenie się) Propionibacterium acnes. Bakterie te produkują duże ilości porfiryn, które w pewnym stopniu przyczyniają się do niszczenia keratynocytów.
Ze względu na swoje występowanie w postaci biofilmu bakterie te wykazują dobrą tolerancję nawet na wysokie dawki antybiotyków. Poznanie struktury biofilmu Propionibacterium acnes może przyczynić się do stworzenia nowych leków zmieniających mikrośrodowisko mieszka łojowego. W efekcie zmniejszałoby to zdolności adhezji (przylegania) bakterii do nabłonka i hamowało produkcję macierzy zewnątrzkomórkowej przez Propionibacterium acnes.
Propionibacterium acnes – badanie
Badanie wykonuje się celem wykrycia obecności bakterii wywołujących trądzik pospolity. Lekarz pobiera wymaz z miejsc zmienionych chorobowo. Należy jednak pamiętać, aby na badanie przyjść bez makijażu, przed rozpoczęciem kuracji antybiotykowej oraz bez wcześniejszej aplikacji jakichkolwiek kremów lub maści na skórę. Posiew kosztuje około 80 zł.
Znaczenie Propionibacterium acnes
Po raz pierwszy zainteresowano się tymi bakteriami w 1963 roku, kiedy rozpoczęto obszerniejsze badania kliniczne. Podano myszom martwe drobnoustroje Propionibacterium acnes, co doprowadziło do wywołania szybkiej i silnej reakcji układu siateczkowo-śródbłonkowego. Udowodniono, że mogą one stanowić podstawę immunomodulacyjnego, przeciwbakteryjnego oraz przeciwwirusowego działania. Martwe Propionibacterium acnes wywołują wstrząs endotoksyczny indukowany lipopolisacharydami, wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz zwiększają odporność na zakażenia.
Polecane produkty:
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... | |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Borawska J., Warmińska-Radyko I., Darewicz M., Charakterystyka i znaczenie bakterii rodzaju Propionibacterium w produkcji żywności i pasz, Medycyna Weterynaryjna, 8/2010.
- Eady E., Gloor M., Leyden J., Propionibacterium acnes Resistance: A Worldwide Problem, Dermatology, 206/2003.
- Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 2/2014.