Odparzenia u niemowlaka

Odparzenia u niemowlaka to przykra dolegliwość dermatologiczna, pojawiająca się najczęściej jako konsekwencja niewłaściwej pielęgnacji dziecka. Wcześnie rozpoznane zmiany są proste w leczeniu, jednak bagatelizowanie zaczerwienienia skóry może skutkować bolesnymi dla niemowlęcia nadżerkami i powikłaniami. Początkowo wystarczą domowe sposoby na odparzenia.

Skóra niemowlaka

Skóra niemowląt i małych dzieci znacznie się różni budową od skóry dorosłego człowieka: jest od 5 do 10 razy cieńsza oraz zawiera mniej włókien kolagenowych i elastynowych. Charakteryzuje ją większa podatność na urazy i wrażliwość, co jest spowodowane głównie luźnym układem komórek warstwy rogowej, słabszym przyleganiem naskórka do skóry właściwej oraz pH zbliżonym do neutralnego. Różnice widać także w składzie płaszcza hydrolipidowego, co powoduje słabsze wiązanie wody w naskórku i łatwe przesuszanie się skóry. Tym bardziej, że u noworodków i małych dzieci obserwuje się większą przezskórną utratę wody. Właśnie z tego względu skóra dzieci jest szczególnie podatna na uszkodzenia i odparzenia.

Zobacz również: Pieluszkowe zapalenie skóry – co warto wiedzieć?

Odparzenia u niemowlaka – przyczyny

Na wystąpienie odparzeń u niemowląt wpływ ma wiele czynników, głównym jest jednak zbyt długi kontakt skóry z wilgotną pieluszką. Szczególnie narażone są pachwiny, pośladki i okolice sromu. Wyjątkowo drażniąco działają: amoniak, ureaza, a także proteazy i lipazy zawarte w kale. Czynnikiem ryzyka są również alergeny zawarte w pieluchach i kosmetykach stosowanych do pielęgnacji skóry dziecka. Właśnie dlatego wybór wszelkich środków pielęgnacyjnych powinien być przemyślany, a pieluszki najlepiej aby były wielokrotnego użytku, np. tetrowe. Pozytywnie na skórę maluszka wpływa częste wystawianie jej na powietrze, czyli unikanie zakładania pieluszki w razie możliwości.

Odparzenia u niemowlaka tworzą się wskutek nieodpowiedniej pielęgnacji skóry, np. przez zbyt rzadką zmianę pieluszki czy zbyt mocne pocieranie chusteczkami. Antybiotykoterapia stanowi istotny czynnik ryzyka rozwoju pieluszkowych odparzeń, jako że zaburza funkcjonowanie mikroflory jelitowej, a więc i układu odpornościowego.

Jak wyglądają odparzenia u niemowlaka?

Odparzenia są zmianami dość prostymi w zauważeniu i charakterystyce. W pierwszej kolejności w oczy rzuca się zaczerwienienie, które może wystawać nieco ponad płaszczyznę skóry. Zwykle są to zmiany przekraczające 1 cm, choć ich rozległość zależy od lokalizacji i przyczyny. Skóra ulega podrażnieniu, mogą pojawić się grudki, pęcherzyki i opuchlizna. Przy braku leczenia zaczerwienienia przekształcają się w nadżerki, czyli fragmenty skóry z ubytkami naskórka.

W niektórych przypadkach, przy braku higieny i właściwej pielęgnacji pomimo obecności odparzeń, może dojść do rozwoju krostkowicy gronkowcowej, wtórnej kandydozy lub powierzchownych zakażeń grzybiczych. Choroby te są powikłaniami odparzeń u niemowląt i wymagają natychmiastowego, celowanego leczenia.

Domowe sposoby na odparzenia u niemowlaka

Najskuteczniejszą metodą na odparzenia u niemowlaka jest wietrzenie skóry i utrzymywanie jej na najwyższym poziomie higieny. Dopóki odparzenia się nie zagoją, warto pozwalać dziecku jak najczęściej leżeć bez pieluszki. Tym samym należy zadbać o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu, zwłaszcza zimą. Rodzice, którzy boją się zabrudzenia materaca przez dziecko, mogą podłożyć pod malucha podkład higieniczny, który jest nieprzepuszczalny dla moczu i wydzielin. Jeśli nie mamy możliwości wietrzenia skóry, należy regularnie sprawdzać wilgotność pieluszki, nawet wtedy, gdy nie podejrzewamy, że dziecko się załatwiło. Już niewielka ilość moczu jest wskazaniem do zmiany pieluszki.

Odparzenia można załagodzić stosując specjalne kosmetyki i preparaty. Zwykle są to kremy i maści zawierające w swoim składzie substancje łagodzące zmiany zapalne, takie jak alantoina, pantenol czy tlenek cynku. Warstwa kosmetyku powinna być możliwie cienka, by nie blokowała dostępu powietrza do skóry. Co ważne, nie należy używać kremu i zasypki (pudru) jednocześnie, ponieważ spowoduje to powstawanie grudek.

Jak zapobiegać odparzeniom u niemowlaka?

Aby nie doszło do pojawienia się bolesnych odparzeń, przede wszystkim należy regularnie zmieniać pieluszkę i wietrzyć skórę malca. Czynność wykonujemy co 2 godziny (jeśli jest zabrudzona wyłącznie moczem) lub natychmiast, przy podejrzeniu defekacji. Po kąpieli skórę należy dokładnie osuszyć, zanim zdecydujemy się założyć pampers, natomiast przy każdej zmianie pieluszki pupę i okolice dokładnie myjemy łagodnymi środkami lub wilgotnymi chusteczkami.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Łosik M., Pieluszkowe zapalenie skóry i inne odparzenia u niemowląt, Postępy Neonatologii, 2/2018.
2. Pietrzyk J., Kwinta P., Pediatria, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.