Jajniki i jajowody należą do narządów układu rozrodczego kobiety. Mimo swych niewielkich rozmiarów odgrywają ważną rolę w wytwarzaniu żeńskich hormonów oraz komórek jajowych.
Jajniki
Jajnik należy do grupy narządów parzystych i oba rozwijają się na przyśrodkowych powierzchniach śródnerczy na skutek proliferacji niezróżnicowanych komórek nabłonka jamy ciała. Warto podkreślić, że około 4 tygodnia życia zarodkowego w narządach tych pojawiają się pierwsze komórki płciowe nazywane gonocytami. Około 15 tygodnia życia płodowego w jajnikach rozpoczyna się proces dojrzewania komórek jajowych. Z kolei w III trymestrze ciąży obserwuje się dojrzewanie pęcherzyków w części przyrdzennej.
Jajniki leżą wewnątrzotrzewnowo blisko bocznej ściany miednicy mniejszej w miejscu rozwidlenia tętnic biodrowych wspólnych. Jajnik wykazuje kształt owalno-spłaszczony, z kolei jego wolny półokrągły brzeg przekształca się w biegun jajowodowy i maciczny. Przyśrodkowo łączy się przez wnękę jajnika z krezką.
Jajnik kobiety dojrzałej waży 5-8 g i mierzy 2,5-5/1,5-3 cm. Pokryty jest jednowarstwowym nabłonkiem mezotelialnym o zmiennej wysokości (od płaskiego do sześciennego). Powierzchnia jajnika jest pofałdowana podobnie jak kora mózgu i co istotne, pofałdowanie to zwiększa się wraz z wiekiem. W budowie jajnika wyróżnia się dwie części – korową oraz rdzenną.
Część korową tworzy podścielisko łącznotkankowe, które zawiera różne typy komórek tkanki łącznej. Oprócz nich podścielisko utworzone jest z włókien siateczkowych oraz z delikatnych włókien klejodajnych. W części korowej jajnika znajdują się komórki jajowe. Każdą otaczają spłaszczone komórki nabłonkowe które nazywa się pierwotnym pęcherzykiem jajnikowym.
Zobacz również: Choroby tkanki łącznej.
Ponadto w części korowej znajdują się również pęcherzyki w różnej fazie dojrzewania, pęcherzyki atrezyjne szkliste oraz gruczoł śródmiąższowy.
Część rdzenna jajnika utworzona jest z tkanki łącznej włóknistej, która obfituje w naczynia krwionośne. We wnęce jajnika oprócz naczyń krwionośnych oraz pni nerwowych występują utkania kanalikowe, które są pozostałością po śródnerczu.
W momencie osiągniecia przez kobietę dojrzałości płciowej objawiającej się regularną miesiączką, w jajniku rozpoczyna się mechanizm dojrzewania pęcherzyków. Dojrzewają one cyklicznie, zwykle co 28 dni.
Jajowody
Jajowody podobnie jak jajniki należą do grupy narządów parzystych, które wykazują formę przewodów o długości 7-14 cm biegnących od rogu macicy w stronę jajnika. Struktura jajowodów rozpoczyna się ujściem brzusznym pokrytym specyficznymi kosmkami, następnie poszerza się tworząc tzw. bańkę jajowodu, z kolei bliżej macicy przechodzi w cieśń jajowodu oraz śródścienną część maciczną jajowodu.
Ściana jajowodów składa się z 3 warstw:
- śluzowej;
- mięśniowej;
- surowiczej.
1. Błona śluzowa.
Błona śluzowa to podłużne fałdy, które rozgałęziają się najbardziej w bańce jajowodu. Od wewnątrz z kolei błona śluzowa pokryta jest nabłonkiem, w którym występują trzy rodzaje komórek (rzęskowe, sekrecyjne, rezerwowe).
2. Błona mięśniowa.
Błona mięśniowa składa się z dwóch warstw – okrężnej i podłużnej.
3. Błona surowicza.
Błona surowicza pokrywa jajowód od zewnątrz. Zbudowana jest z mezotelium oraz wiotkiej tkanki łącznej bogatej w naczynia krwionośne.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Banaszewska B., Basta A., Borowski D., Bręborowicz G., Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
