Świerzbiączka letnia to przewlekła choroba dermatologiczna, w przebiegu której objawy pojawiają się po ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne. W procesie diagnostycznym należy jednak wykluczyć inne problemy zdrowotne, które również generowane są w odpowiedzi na promieniowanie UV. Diagnostyką i leczeniem świerzbiączki letniej zajmuje się lekarz dermatolog.
Świerzbiączka letnia – przyczyny
Świerzbiączka letnia należy do grona fotodermatoz, czyli grupy chorób skóry wywoływanych przez słońce. Ich wspólną cechą jest między innymi pojawienie się objawów pod wpływem promieniowania UV (słońce, solarium), światła widzialnego, a niekiedy również promieniowania podczerwonego. Typowe staje się wówczas zwłaszcza występowanie zmian skórnych w miejscach odsłoniętych, eksponowanych na różne źródła światła, np. na twarzy, szyi, karku, dekolcie, przedramionach. Zazwyczaj dolegliwości są one mniej nasilone w okolicach zacienionych lub zasłoniętych odzieżą.
Jedną z częstych fotodermatoz jest właśnie świerzbiączka letnia, mająca swój początek w dzieciństwie lub w okresie wczesnej młodości. Dokładne przyczyny nadwrażliwości skórnej na promieniowanie słoneczne wciąż nie są w pełni poznane. Wykazano jednak, że problem częściej dotyczy kobiet, niż mężczyzn, co można wiązać z gospodarką hormonalną, choć nie zostało to jeszcze potwierdzone.
Świerzbiączka letnia – objawy
W przebiegu świerzbiączki letniej obserwuje się dolegliwości takie jak:
- rumień;
- swędzące grudki i pęcherzyki umiejscawiające się zwłaszcza w miejscach odsłoniętych;
- pokrzywka;
- obrzęk i zaczerwienienie skóry, które wiążą się z obecnością stanu zapalnego w obrębie naświetlanej części ciała.
Dolegliwości najczęściej pojawiają się wiosną, w ciągu kilku bądź kilkunastu godzin od ekspozycji na słońce. Dość charakterystycznym zjawiskiem jest przyzwyczajanie się skóry na światło po kolejnych ekspozycjach na nie. W konsekwencji tego pod koniec lata dolegliwości nie są już tak mocno nasilone. W miesiącach zimowych, gdy nasłonecznienie jest stosunkowo niskie, skóra odzwyczaja się od promieniowania UV, tracąc swoją odporność na nie. Efektem jest ponowne pojawienie się dolegliwości na wiosnę i utrzymywanie się ich do momentu, w którym nabierze ona ponownej odporności.
Rodzaje świerzbiączki
W medycynie wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów świerzbiączki, a są nimi:
- świerzbiączka guzkowa – występuje najczęściej, odnosi się do klasycznych guzków, grudek i przebarwień na skórze. Są one raczej symetryczne i stanowią następstwo zupełnie innych problemów dermatologicznych, np. uszkadzanych zmian w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia tego typu świerzbiączki;
- świerzbiączka kobiet ciężarnych – dotyczy wyłącznie kobiet ciężarnych i przemija po porodzie lub w III trymestrze ciąży. Typowe są dla niej zmiany skórne, które jednak nie stanowią żadnego zagrożenia dla płodu;
- świerzbiączka letnia – w odpowiedzi na promieniowanie słoneczne, została dokładniej opisana powyżej.
Obraz kliniczny wszystkich tych trzech typów jest dość podobny, dlatego w diagnostyce spore znaczenie ma dodatkowo wywiad zdrowotny.
Świerzbiączka letnia – diagnostyka
Diagnostyka świerzbiączki letniej opiera się przede wszystkim na analizie występujących u pacjenta objawów oraz na wywiadzie zdrowotnym. Należy pamiętać o tym, aby zróżnicować świerzbiączkę letnią z atopowym zapaleniem skóry, przewlekłym posłonecznym zapaleniem skóry oraz PMLE (polimorficzną osutką świetlną). Jeśli to konieczne, lekarz może podjąć decyzję o testach prowokacyjnych, a więc o kontrolowanym naświetleniu skóry pacjenta, aby wywołać dolegliwości i mieć pewność, że są one właśnie konsekwencją takiego naświetlania.
Świerzbiączka letnia – leczenie
Podstawą leczenia jest unikanie bezpośredniej czy dłuższej ekspozycji ciała na promieniowanie słoneczne. Pacjentom zaleca się stosowanie kremów z wysokim filtrem SPF (50+), przy czym u niektórych dodatkowo wdraża się farmakoterapię, np. miejscowe maści sterydowe, jeśli obawy skórne są bardzo intensywne i uciążliwe. Nie powinny być jednak stosowane długoterminowo ze względu na ryzyko działań niepożądanych. Talidomid jest aktualnie jedynym skutecznym lekiem ogólnym, który stosuje się jednak w skrajnych przypadkach, gdy inne formy leczenia są nieskuteczne.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kujawska-Dębiec K., Broniarczyk-Dyła G., Wybrane choroby skóry spowodowane wpływem działania promieni słonecznych, Post Dermatol Alergol 2008; XXV, 2: 61-65.
- Lehmann P., Fotodermatozy, 11/2022.
- Gliwa E., Goździalska A., Jaśkiewicz J., Wpływ promieniowania UV na skórę.
