Niemowlę to dziecko od 29. dnia życia (wcześniej nazywa się je noworodkiem) aż do momentu ukończenia 1. roku życia. W tym czasie dochodzi do znacznych, intensywnych zmian w sferze psychoruchowej i emocjonalnej. Maluch jest całkowicie niesamodzielny i wymaga stałej opieki rodziców na każdej płaszczyźnie życia.
Rozwój niemowlęcia
Nie można opisać cech charakterystycznych dla wszystkich niemowląt, ponieważ w związku z dynamicznym rozwojem dziecko zmienia się z miesiąca na miesiąc. Rodzice powinni więc obserwować wszelkie zmiany, nowe cechy motoryczne i umiejętności, wygaszanie odruchów pierwotnych, aby w razie potrzeb jak najszybciej interweniować, wspomagając dalszy rozwój.
2 miesiąc życia
W drugim miesiącu życia niemowlę przechodzi pierwszy skok rozwojowy. Ruchy nie są jeszcze skoordynowane, jednak chętnie macha rączkami i nóżkami. Zaczyna interesować się najbliższym otoczeniem, choć nie potrafi jeszcze samodzielnie zmieniać pozycji. Pod koniec drugiego miesiąca niemowlę powinno chwytać podaną do rączki zabawkę, wkładać piąstki do buzi, obracać głowę na boki, w zależności od kierunku interesujących sygnałów dźwiękowych.
3 miesiąc życia
W trzecim miesiącu życia dziecko jest pogodne i roześmiane, rytm dnia się stabilizuje, ustępują kolki jelitowe. Potrafi krótko utrzymywać główkę w pozycji leżenia na brzuchu i podejmuje próby przekręcania się na boki. Pod koniec tego okresu niemowlę powinno dodatkowo dobrze rozwinąć odruch chwytny, wodzić wzrokiem za zabawką i obserwować ją samym wzrokiem, bez konieczności odwracania całej głowy.
Zobacz również: Kolka u niemowląt.
4 miesiąc życia
U 4-miesięcznego niemowlęcia zaobserwować można sprawne unoszenie głowy w pozycji leżenia na brzuchu i intensywne poznawanie świata poprzez wkładanie do buzi wszystkiego, co znajduje się w jego zasięgu. Zmiany zauważa się też w sferze emocjonalnej. Dziecko zaczyna się głośno śmiać, gdy jest zadowolone lub rozbawione. Grucha, a do tego bawi się swoim głosem, odkrywając coraz to nowe dźwięki.
5 miesiąc życia
Dziecko staje się wyjątkowo ruchliwe, samodzielnie obraca się z brzucha na plecy, podnosi główkę podczas leżenia na brzuchu niemal pod kątem prostym, a także stabilnie siedzi z podparciem. Wyciąga dłonie po podawane zabawki i chwyta je. Często obserwuje się wkładanie własnych stóp do buzi, co jest elementem poznawania własnego ciała. W rozwoju emocjonalnym zauważa się sprawne rozpoznawanie przez dziecko poszczególnych, najbliższych członków rodziny oraz okazywanie emocji, takich jak radość czy złość.
6 miesiąc życia
Pod koniec szóstego miesiąca niemowlę przybliża brodę do klatki piersiowej, gdy pediatra podciąga je za rączki do siedzenia w ramach tzw. próby trakcyjnej. Dodatkowo jest w stanie chwytać przedmioty całą dłonią z wyprostowanym kciukiem i sprawnie przekładać je z rączki do rączki. Podejmuje próby przygotowywania ciała do raczkowania i czworakowania, potrafi jednak pełzać. Pojawiają się pierwsze sylaby.
7 miesiąc życia
Dziecko może raczkować, przyjmuje pozycję czworaczą i chętnie sięga po przedmioty znajdujące się w zasięgu wzroku. Zabawa rączkami i stópkami już mu nie wystarcza, zaczyna szybko się nudzić. Może już samodzielnie siadać z podparciem, a rodzice obserwują znaczne udoskonalenie motoryki małej, czyli precyzji ruchów paluszkami. Niemowlę zaczyna okazywać lęk w stosunku do obcych osób i wyraża już własną wolę, np. odmawiając jedzenia.
8 miesiąc życia
Niemowlę potrafi dłużej utrzymać przedmioty, np. kubeczek, butelkę. Nie jest jednak jeszcze gotowe do wstawania, dlatego rodzice nie powinni zachęcać tak małego dziecka do przyjmowania pozycji stojącej, np. poprzez trzymanie go za rączki. W ósmym miesiącu życia niemowlę sprawnie czworakuje, a także gestami wyraża swoje potrzeby (np. wyciąga ręce, aby je przytulić). Zaczyna się też u niego wykształcać myślenie przyczynowo-skutkowe.
9 miesiąc życia
Dziecko raczkuje i czworakuje, a podczas upadku podpiera się rękami. Trzymając się łóżeczka lub innej podpórki podejmuje próby wstawania. Udoskonala się umiejętność chwytania drobnych przedmiotów między palec wskazujący i kciuk. Dziecko preferuje zabawki edukacyjne, które wydają dźwięki i świecą różnymi kolorami. Jest spragnione uwagi, przesyła buziaki i chętnie się przytula. Zaczyna także rozumieć pierwsze słowa i polecenia, jak również jest bardziej świadome własnego ciała.
10 miesiąc życia
Dziecko samodzielnie przyjmuje pozycję stojącą, może przesuwać się wzdłuż mebli. Motoryka mała jest dość dobrze rozwinięta, dlatego potrafi przewracać kartki ulubionej książeczki. Stabilnie siedzi i utrzymuje równowagę, podejmuje próby rozmowy, choć wciąż są one niezrozumiałe. Rozumie coraz więcej prostych poleceń, jak również ma swoje własne nazwy na różne przedmioty.
11 miesiąc życia
Niemowlę stawia pierwsze pewne siebie kroki, poznaje tereny wokół siebie. Dzięki umiejętności chwytu otwiera szafki i szuflady, przeszukując ich zawartość. Potrafi utrzymać pozycję stojącą bez żadnego podparcia, schyla się, aby podnieść przedmioty z ziemi oraz śpi nieprzerwanie przynajmniej 6 godzin w nocy. Zna coraz więcej słów, może wypowiadać prostsze z nich, np. „mama”, „tata”.
12 miesiąc życia
Niemowlę chodzi już prowadzone za rączkę, pokazuje paluszkiem na przedmioty, które chce wziąć, współpracuje podczas ubierania się, samodzielnie wkładając ręce do rękawów. Potrafi bawić się bardziej skomplikowanymi zabawkami, np. wkładając mniejsze formy w większe o tym samym kształcie. W rozwoju emocjonalnym wpada w złość, gdy coś idzie nie po jego myśli, naśladuje dźwięki otoczenia i chętnie przedstawia swoje umiejętności publiczności, czekając na aplauz.
Niemowlę – tempo rozwoju
Tempo rozwoju dzieci jest indywidualne i może różnić się między nimi. Oznacza to, że nie ma jednego ustalonego tempa, w jakim wszystkie dzieci osiągają konkretne etapy rozwoju, takie jak chodzenie, mówienie czy zdobywanie umiejętności. Różnice w tempie rozwoju są normalne i zależą od wielu czynników, takich jak genetyka, środowisko, zdolności i doświadczenia. Ważne jest, aby monitorować rozwój dziecka, ale także dać mu czas na osiągnięcie swoich kamieni milowych w odpowiednim dla niego tempie.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pietrzyk J., Kwinta P., Pediatria, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.
- Malak R., Prawidłowy rozwój dziecka i zaburzenia rozwoju 0-18 m.ż. Wydawnictwo Forum.
