Małopłytkowość (łac. thrombocytopenia) to patologiczny stan, w którym liczba płytek krwi (czyli trombocytów) spada poniżej 150 000/ul. Szacuje się, że takie wartości dotyczą do 5% zdrowej populacji, jednak częściej mają przyczyny patologiczne. Trombocyty pełnią w ustroju niezwykle ważną funkcję, umożliwiają prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia. Jeśli ich zabraknie, pierwszym niepokojącym objawem będzie wydłużenie czasu gojenia się ran i nadmierne krwawienia.
Małopłytkowość – przyczyny
Do głównych przyczyn zbyt niskiego poziomu płytek krwi zaliczamy:
- obniżenie liczby megakariocytów w szpiku kostnym bądź zmniejszenie produkcji płytek krwi z jakiegokolwiek innego powodu, prowadzi to do tzw. małopłytkowości centralnej;
- zbyt szybkie usuwanie płytek krwi z krwiobiegu w efekcie obecności przeciwciał przeciwpłytkowych (tzw. małopłytkowości obwodowe) lub w efekcie działania czynników nieimmunologicznych (tzw. małopłytkowości autoimmunologiczne);
- nieodpowiedni rozdział trombocytów w organizmie;
- rozcieńczenie trombocytów.
Małopłytkowość centralna wrodzona może być diagnozowana przy:
- wrodzonej hipoplazji megakariocytowej;
- niedokrwistości Fanconiego;
- dziedzicznej małopłytkowości związanej z zaburzeniami dojrzewania megakariocytów;
- zespole Alporta.
Znacznie częściej obserwujemy małopłytkowość centralną nabytą, będącą konsekwencją następujących chorób:
- zakażenia wirusowe;
- niedobory witamin z grupy B, przede wszystkim kwasu foliowego oraz witaminy B12;
- alkoholizm;
- zwłóknienie lub nacieczenie szpiku kostnego;
- niedokrwistość aplastyczna;
- narażenie na nadmiar promieniowania jonizującego;
- przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, np. mielosupresyjnych.
Małopłytkowości obwodowe immunologiczne mogą wynikać z:
- immunologicznej plamicy małopłytkowej;
- plamicy poprzetoczeniowej;
- zakażeń;
- chorób autoimmunologicznych;
- chłoniaków złośliwych;
- przeszczepu szpiku kostnego;
- ciąży.
Natomiast małopłytkowości obwodowe nieimmunologiczne mogą być konsekwencją:
- zakrzepowej plamicy małopłytkowej;
- zespołu hemolityczno-mocznicowego;
- zespołu rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego;
- niektórych chorób sercowo-naczyniowych.
Poszukując przyczyn małopłytkowości należy wykluczyć na wstępie małopłytkowość rzekomą, będącą wyłącznie błędem laboratoryjnym, wynikającym z aglutynacji trombocytów we krwi pobranej do probówki z EDTA. Ma to miejsce w 0,2% przypadków osób zdrowych.
Objawy małopłytkowości
Małopłytkowość najczęściej objawia się występowaniem skaz krwotocznych, zwłaszcza wtedy, gdy ilość trombocytów we krwi spada aż poniżej 30 000/ul. Charakterystyczne są wówczas krwawienia skórno-śluzówkowe. Drobne wybroczyny lokalizują się na skórze tułowia, kończyn górnych i dolnych, znacznie rzadziej na twarzy czy błonach śluzowych. Dodatkowo pojawiają się częste krwawienia z nosa czy z dziąseł, a w przypadku kobiet także z dróg rodnych. Osoba chora ma większą skłonność do siniaków.
Ciężkimi powikłaniami małopłytkowości są krwawienia śródczaszkowe i z przewodu pokarmowego. Oba rodzaje mogą stanowić zagrożenie życia. Można je podejrzewać np. w momencie wystąpienia zawrotów głowy, drętwienia kończyn, niedowładów czy zaburzeń mowy. Niebezpieczne są również krwawe wymioty z przewodu pokarmowego oraz smoliste stolce.
Małopłytkowość – leczenie
Leczenie małopłytkowości ściśle zależy od przyczyny, która ją spowodowała. Przykładowo, jeśli wynika ona z uszkodzenia szpiku kostnego wskutek procesów nowotworowych, konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia onkologicznego. W sytuacjach zagrożenia krwotokiem pacjentom przetacza się koncentraty krwinek płytkowych. Wówczas małopłytkowość ustępuje po całkowitej regeneracji szpiku. Z kolei małopłytkowości o łagodnym przebiegu (zwłaszcza genetyczne) mogą wcale nie wymagać leczenia. Wszystko zależy od czynników indywidualnych, dlatego wizyta u lekarza specjalisty staje się konieczna. Można wspomagać się metodami naturalnymi, do których zaliczymy suplementację witaminy B12, witaminy K i kwasu foliowego.
W momencie podejrzenia małopłytkowości należy udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który wypisze skierowanie na badania morfologiczne krwi. Można również wykonać je prywatnie. Diagnozowaniem i leczeniem małopłytkowości zajmuje się lekarz hematolog.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zawilska K., Pierwotna małopłytkowość immunologiczna – początek ery agonistów receptora trombopoetyny, Postępy Nauk Medycznych, 7/2011.
- Hudzik B., Wasilewski J., Małopłytkowość poheparynowa, Folia Cardiologica, 2/2013.
- Pluta J., Trzebicki J., Małopłytkowość – najczęstsze zaburzenia hemostazy na OIT, Viaria Medica, 3/2019.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.
