Choroby skóry głowy

15 lipca, 2020
08:00

Aktualizacja: 5 listopada 2020

Choroby skóry głowy przyczyniają się do dyskomfortu psychicznego. Problem jakim jest m.in. łysienie czy łupież powodują utrudnienia w kontaktach międzyludzkich, a co za tym idzie stanowią przyczynę obniżenia nastroju oraz własnej pewności siebie.

Choroby skóry głowy

Flora bakteryjna skóry głowy jest dość zróżnicowana i w dużej mierze zależy od jej okolicy. Jej zadaniem jest m.in. funkcja ochronna, metaboliczna oraz troficzna. Tak zwane suche okolice skóry głowy nie stanowią dobrego środowiska dla rozwoju drobnoustrojów, w związku z tym ich ilość w tych miejscach jest bardzo niewielka. Znaczna część bakterii namnaża się w miejscach wilgotnych czyli w obrębie fałdów skórnych, w przestrzeniach międzypalcowych czy dołach pachowych. Zdecydowanie dominującym drobnoustrojem jest Staphylococcus epidermidis, który stanowi 90% całej populacji, następnie beztlenowce z gatunku Propioni-bacterium acnes. Na skórze owłosionej głowy występuje Malassezia sp. Bakteria ta przyczynia się do zakażeń skóry głowy w okolicach wilgotnych.

Do najczęściej występujących chorób w obrębie skóry głowy należy:

łojotok skóry głowy;
łojotokowe zapalenie skóry głowy;
grzybica owłosionej skóry głowy;
łupież pstry;
łupież owłosionej skóry głowy.

1. Łojotok skóry głowy.

To choroba, która polega na nadmiernej aktywności gruczołów łojowych oraz wydzielania sebum. Schorzenie to wyróżnia trzy rodzaje łojotoku skóry głowy:

oleisty – skóra głowy jest gruba i tłusta, a mieszki włosowe wypełnione są łojem;
tłusty – skóra głowy jest sucha, a mieszki włosowe pokryte są warstwą sebum;
płynny – występuje nadmierna praca gruczołów łojowych i potowych.

Należy podkreślić, że tendencja do występowania łojotoku skóry głowy jest cechą genetyczną uwarunkowaną gospodarką hormonalną (androgeny i progesteron – hormony pobudzające produkcję łoju). Ponadto czynnikiem warunkującym ten stan jest prowadzenie niewłaściwej diety i związane z nią dobory witaminowe, odwodnienie organizmu, a także spożywanie dużej ilości węglowodanów oraz tłuszczów.

Warto podkreślić, że łojotok skóry głowy mocno powiązany jest ze zjawiskiem wypadania włosów. Powoduje to blokowanie mieszków włosowych przez produkcję nadmiernej ilości sebum. Przekłada się to z kolei na niedotlenienie i brak dopływu odpowiedniej ilości krwi do mieszków włosowych.

2. Łojotokowe zapalenie skóry głowy.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy ŁZS to choroba o charakterze przewlekłym i nawracającym. W jej przebiegu można zauważyć nasilenie jej objawów w innych częściach ciała, które bogate są w gruczoły łojowe (twarz, tułów).

Wskazówka

Łojotokowe zapalenie skóry nazywa się również wypryskiem łojotokowym.

Rozwój łojotokowego zapalenia skóry głowy powiązany jest z proliferacją lipofilnych drożdżaków z gatunku Malassezia – Malassezia spp. znanych również jako Pityrosporum ovale. Ich związki metaboliczne, do których należą kwasy tłuszczowe przyczyniają się do zaistnienia reakcji zapalnej. Czynnikiem, który w dużym stopniu nasila ją jest przewlekły i silny stres, zaburzenia snu, prowadzenie niewłaściwej diety, zaburzenia immunologiczne, a także choroby o podłożu psychicznym, neurologicznym oraz nadmierna produkcja hormonów (androgenów i progesteronu).

Objawy choroby przybierają postać czerwonych plam w obrębie owłosionej skóry głowy, które posiadają mocniej zaczerwieniony brzeg. Zmianom towarzyszy świąd oraz łuszczenie się naskórka. Efektem tego jest wystąpienie nadżerek, przeczosów, a także dochodzi do wzmożonego wypadania włosów, co może przyczynić się nawet do łysienia. Właściwa pielęgnacja skóry głowy bazująca na działaniu przeciwzapalnym, przeciwświądowym, przeciwgrzybiczym i keratolitycznym przyczynia się do szybkiego ich odrostu.

Jednym z najlepszych sposobów leczenia ŁZS jest cyklopiroksolamina w stężeniu 1% występująca w formie szamponu, którego stosowanie zaleca się przez około miesiąc. Cyklopiroksolamina to lek o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym. Innym rozwiązaniem w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry jest stosowanie szamponu z ketakonazolem w stężeniu 2%.

3. Grzybica owłosionej skóry głowy.

Grzybica owłosionej skóry głowy jest chorobą zakaźną, która dotyczy zarówno skóry głowy, włosów oraz skóry brody. Główną przyczyną choroby jest kontakt z grzybami: Microsporum audouini, Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes (gypseum), Trichophyton tonsu-rans, Trichophyton schoenleini, Trichophyton violaceum.

Czynnikiem predysponującym jest obniżona odporność organizmu, choroby autoimmunologiczne, przerwana ciągłość naskórka. Wyróżnia się 3 odmiany grzybicy owłosionej skóry głowy:

strzygąca;
drobnozarodnikowa;
woszczynowa.

4. Łupież pstry.

Łupież pstry dotyczy głównie skóry w obrębie tułowia i objawia się zmianami w postaci żółtobrunatnych plam. Do zakażenia dochodzi na skutek bezpośredniego kontaktu z drożdżakami Malassezia furfur. Objawy początkowo przybierają formę lekko złuszczających się plam o żółtobrunatnym zabarwieniu, a następnie odbarwień w wyniku ekspozycji skóry na działanie promieni UV. Łupież pstry charakteryzuje się przewlekłym i nawrotowym przebiegiem.

5. Łupież owłosionej skóry głowy.

Łupież to schorzenie opisujące ogólnie złuszczanie owłosionej skóry głowy o charakterze drobnopłatkowym. Bardzo często objawom tym towarzyszy wzmożony łojotok skóry, przez co choroba nosi nazwę łupież tłusty. Jeśli produkcja sebum jest na niskim poziomie, wówczas mamy do czynienia z łupieżem suchym. Nasilenie objawów bardzo często następuje jesienią oraz zimą. Głównym czynnikiem wywołującym chorobę są:

drożdżaki – Malassezia globosa, Malassezia restricta, Malassezia obtuse, Malassezia sloofiae, Malassezia sympodialis, Malassezia Malassezia furfur;
zaburzenia gospodarki hormonalnej – androgeny nasilają produkcję łoju;
hiperproliferacja – nasilony proces odnowy komórkowej, który skrócony jest nawet do 7 dni;
zaburzenia immunologiczne;
zaburzenia neurologiczne;
niedobory witaminowe i mineralne.

Łupież suchy cechuje się objawami w postaci szarobiałych, sypkich łusek, które lokalizują się w okolicach czubka głowy, a także skroni. Włosy stają się suche i łamliwe. Łupież tłusty objawia się żółtymi, tłustymi łuskami w rejonach szczytu głowy, z kolei włosy charakteryzują się dużym blaskiem. W sytuacji kiedy dojdzie do pojawienia się stanu zapalnego wówczas rozpoznaje się łojotokowe zapalenie skóry.

W leczeniu choroby zwykle stosuje się substancje o działaniu:

keratolitycznym – kwas mlekowy, kwas salicylowy, mocznik, rezorcyna,;
przeciwzapalnym – cyklopirox;
przeciwgrzybiczym – klimbazol, ketokonazol;
cytostatycznym – ichtiol, dwusiarczek selenu.

Bibliografia

Bednarek M., Musiał C., Kosmetologia Estetyczna, Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy, 3/2019.

Polecane produkty:

	Olej z czarnego kminku Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej...
	Czarnuszka siewna Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej...