Zez u niemowlaka jest problemem, z którym spotyka się sporo rodziców. Zawsze wzbudza niepokój o stan zdrowia dziecka i jego prawidłowy rozwój. Warto wiedzieć, że w tak młodym wieku lekki zez nie jest niczym szczególnym, bardzo często wynika po prostu z fizjologii rozwijającego się organizmu. Przy jakichkolwiek wątpliwościach zawsze warto skonsultować się jednak z okulistą dziecięcym, który sprawdzi czy pojawiający się zez rzeczywiście jest niepokojący.
Zez u niemowlaka – przyczyny
Na początku należy wspomnieć, że zez u noworodka nie jest dziwnym czy niepokojącym zjawiskiem. Tak małe dziecko przed ukończeniem 1. miesiąca życia nie posiada w pełni wykształconego narządu wzroku i nie wykazuje umiejętności skupiania wzroku na wybranych punktach. Przyczyną delikatnego zeza jest więc niedojrzałość struktur układu nerwowego i elementów mięśniowych odpowiadających za ruchy gałek ocznych. Zez fizjologiczny może utrzymywać się do kilku miesięcy. Jeśli jednak w ciągu kilku miesięcy zez u niemowlaka nie słabnie (nasila się lub utrzymuje na stałym poziomie) należy jak najszybciej udać się na konsultację do okulisty. Patologicznymi przyczynami zeza są bowiem:
- nowotwory ośrodkowego układu nerwowego oraz narządu wzroku;
- uszkodzenie dróg wzrokowych lub mięśni gałkoruchowych;
- wrodzone wady wzroku;
- zespół Downa;
- mózgowe porażenie dziecięce.
Zez może dotyczyć zarówno obu oczu, jak i tylko jednego oka. Szczególnie narażone na jego wystąpienie są dzieci urodzone przedwcześnie oraz takie, które przebyły traumatyczny, przedłużający się poród naturalny.
Zez pozorny u niemowlaka
Innym zjawiskiem jest tak zwany zez pozorny. Diagnozuje się go wówczas, gdy gałki oczne ustawione są względem siebie symetrycznie i równolegle, zez nie ma więc miejsca. Jednak przez zbyt szerokie lub zbyt wąskie rozstawienie oczu bądź szeroką nasadę nosa wydaje się, jakby gałki oczne rzeczywiście były nierówne. Takie zjawisko wynika z anatomicznej budowy ciała i charakterystycznej urody dziecka.
Zez u niemowlaka – objawy
Choroba zezowa jest prosta w rozpoznaniu, jej główny objaw widać od razu podczas spoglądania na twarz dziecka. Zezem fizjologicznym nazywamy lekkie zwrócenie źrenic w kierunku wewnętrznego kącika oka. Może dotyczyć jednej gałki ocznej lub obu naraz. Jeśli jednak zez jest nasilony lub źrenice kierują się ku zewnętrznym kącikom oczu (tzw. zez rozbieżny), rodzice powinni zacząć się niepokoić i natychmiast udać się z dzieckiem do okulisty dziecięcego. W późniejszym wieku niemowlę z zezem może mieć problem z nauką raczkowania, koordynacją ruchów rączek i nóżek, a także z nauką wstawania i chodzenia. Umiejętności te wymagają wówczas więcej zaangażowania i czasu, aby w pełni się rozwinąć.
Zez u niemowlaka – diagnostyka
Diagnostyka polega na szczegółowym badaniu okulistycznym, choć ze względu na brak wykształconej mowy jest ono nieco trudniejsze niż w przypadku starszych dzieci, z którymi można porozumieć się za pomocą słów. U niemowląt bada się dno oka, symetrię źrenic, reakcję źrenic na bodźce zewnętrzne oraz ruchy gałek ocznych podczas pokazywania różnego rodzaju zabawek, które powinny wzbudzić zainteresowanie niemowlaka.
Leczenie zeza u niemowląt
Prawidłowe widzenie kształtuje się u dzieci do 6.-7. roku życia, dlatego zez powinien być wyleczony przed ukończeniem tego wieku. Im wcześniej, tym lepsze rokowania i rozwój dziecka. Prawidłowe widzenie wpływa bowiem także na kształtowanie koordynacji i równowagi, orientacji przestrzennej, właściwego napięcia mięśniowego oraz koncentracji. W wieku niemowlęcym rokowania odnośnie leczenia są bardzo dobre. W większości przypadków można uzyskać zadowalające efekty zarówno pod względem estetycznym, jak i fizjologicznym czy anatomicznym.
Leczenie dobiera się w zależności od przyczyn zeza. Jeśli problem wynika z przykurczu mięśni gałkoruchowych, lekarz decyduje o przecięciu ich i wydłużeniu. To prosty zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczuleniu ogólnym, który nie narusza drogi wzrokowej, nie jest więc zagrożeniem dla prawidłowego widzenia. Bardzo często zez wynika z wrodzonych wad wzroku i zaburzeń widzenia. Wówczas dobiera się optymalne okulary korekcyjne (zwykle są miękkie i silikonowe).
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Silbert A., Matta N., Silbert D., Częstość występowania zeza i niedowidzenia u dzieci, które jeszcze
nie mówią i rozpoznano u nich pozornego zeza zbieżnego, Okulistyka po Dyplomie, 6/2012. - Hautz W., Loba P., Rękas M., Okulistyka dziecięca i zez, American Academy of Ophthalmology, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2021.
- Mrugacz M., Bandzul K., Choroba zezowa u pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym, Neurologia Dziecięca, 21/2012.