Samouszkodzenia skóry czyli dermatozy skórne wywołane sztucznie, zaliczają się do grupy schorzeń dermatologicznych, których istotę stanowią zaburzenia psychiczne. Osoby chore wykazują tendencję do dokonywania uszkodzeń skóry, ze względu na łatwą dostępność do tego narządu.
Klasyfikacja samouszkodzeń skóry
Główny podział samouszkodzeń dzieli je na jawne oraz ukryte, a także wywołane czynnikami kompulsywnymi lub impulsywnymi. Do tych pierwszych zalicza się trądzik samouszkadzający, trichotillomanię (wewnętrzny przymus wyrywania sobie włosów) oraz onychofagię (nawykowe obgryzanie paznokci). Impulsywne uszkodzenie polega na samodzielnym uszkadzaniu, ranieniu, okaleczaniu oraz oparzeniach skóry związkami chemicznymi. Z kolei ukryte samouszkodzenia to nic innego jak dążenie chorego do pozostawania pod opieką osób bliskich lub personelu medycznego w wyniku pozorowania objawów chorób o podłożu psychicznym.
Należy podkreślić, że początkowo samouszkadzanie skóry było określane jako celowe, świadome, nie zagrażające życiu uszkadzanie lub zniekształcanie własnego ciała, które zwykle przybiera formę nacinania lub przypalania skóry.
Samouszkodzenia skóry – czynniki ryzyka
Do głównych czynników ryzyka samouszkodzeń skóry należy m.in. zaburzenia lękowe, stany depresyjne, zaburzenia odżywiania, a także traumatyczne doświadczenia z życia (problemy z alkoholem w rodzinie, rozwód rodziców, przemoc fizyczna bądź seksualna).
Należy podkreślić, że szczególnym ryzykiem objęta jest grupa osób młodych, bowiem problem samouszkodzeń dotyczy 10% młodzieży. Ma to jednak swoje wytłumaczenie. W tak młodym wieku dochodzi do nieoczekiwanych zmian w ciele człowieka, które spowodowane są stresem i mogą prowadzić do agresywnych zachowań. Ponadto powodem, dla których młodzi ludzie dokonują samouszkodzeń skóry jest chęć wzbudzenia zainteresowania wśród rówieśników przebywających w ich najbliższym otoczeniu.
Inną grupą ryzyka, w której dochodzi do tego rodzaju, przykrych zachowań są osoby z zaburzeniami odżywiania. Mowa tu szczególnie o anoreksji. Osoby chore zwykle posiadają nastawienie do odrzucania własnego ciała. Połączone jest to z niskim poczuciem własnej wartości, a także lękiem przed przybraniem na masie.
Rola kosmetologa w problemie samouszkodzeń skóry
Samouszkodzenia skóry to zmiany, których objawy są zauważalne niemal na pierwszy rzut oka. W związku z tym widząc na jej powierzchni trudno gojące się rany w łatwo dostępnych miejscach tj. twarz, dekolt, nadgarstki, przednia część ud oraz ramiona mogą wzbudzić duże podejrzenie.
Ze względu na to, że objawy samouszkodzeń dotyczą w szczególności skóry, jedną z pierwszych osób, które mogą zwrócić uwagę na występujący problem u danej osoby jest kosmetolog.
Specjalista przed przystąpieniem do zabiegu musi przeprowadzić wywiad oraz zbadać skórę w sposób palpacyjny oraz wizualny. Wywiad kosmetyczny obejmuje zarówno rozmowę z pacjentem jak i wypełnienie szczegółowej ankiety dotyczącej jego stanu zdrowia, która w dużym stopniu umożliwia jego analizę w dłuższej perspektywie czasu.
Bardzo ważny, a zarazem wyjątkowy charakter wizyty u kosmetologa wywodzi się z bezpośredniego kontaktu specjalisty ze skórą pacjenta, który wchodzi w jego przestrzeń intymną. To właśnie ten czynnik pozwala budować otwartość oraz zaufanie. Oznacza to, że podczas takich spotkań pacjent jest w stanie podzielić się swoimi problemami bądź trudnymi przeżyciami. Takimi, którymi nie podzieliłby się w innych okolicznościach.
W bezpośredniej rozmowie z osobą dokonującą samouszkodzeń skóry bardzo ważne jest zwracanie szczególnej uwagi na stosunek tej osoby do własnego ciała. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń kluczowe jest zaproponowanie wizyty u specjalisty psychoterapeuty.
Podsumowanie
Należy podkreślić, że samouszkodzenia skóry bardzo często wywołane są czynnikami psychicznymi, rzadko kiedy czynnikami kulturowymi. W związku z tym leczenie tego rodzaju zaburzeń powinno obejmować nie tylko aspekt medyczny skupiający się na poprawie wyglądu skóry. Powinno się uwzględnić również diagnozę oraz terapię po kątem psychologicznym.
Bibliografia
- Mikuła E., Mikuła R., Dermatozy sztucznie wywołane (samouszkodzenia skóry) jako schorzenia psychodermatologiczne, Konferencja Naukowa Bieszczadzkie Dni Psychiatyczne, 2004.
- Nowicka D., Janiczek-Chudy E., Kosmetologia Estetyczna, Samouszkodzenia skóry. Rola kosmetologa w diagnostyce i terapii, 2/2019.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |