Związki występujące w środkach dezynfekcyjnych charakteryzuje silna toksyczność. Za tego rodzaju działaniem idzie jednak wysoka aktywność biologiczna, która warunkuje niszczenie drobnoustrojów w postaci bakterii, wirusów i grzybów.
Związki występujące w środkach dezynfekcyjnych
Do najczęściej występujących związków w preparatach do dezynfekcji można zaliczyć:
- alkohole;
- chlor oraz jego pochodne;
- sole amoniowe;
- związki jodu;
- pochodne guanidyny;
- pochodne fenolu;
- aldehydy;
- związki nadtlenowe;
- oktenidyna.
1. Alkohole.
Wykazują szerokie zastosowanie zarówno w temacie dezynfekcji jak i antyseptyki. Najczęściej stosuje się alkohol etylowy, propylowy oraz izopropylowy. Substancje te charakteryzują się szybką aktywnością oraz szerokim spektrum działania zarówno bakteriobójczym jak i grzybobójczym. Warto podkreślić, że alkohole cechują się również niską toksycznością. Są związkami lotnymi, co oznacza, że przyspieszają wysychanie preparatu na skórze. Jednym z najbardziej popularnych alkoholi występujących w środkach do dezynfekcji jest etanol w stężeniu 55-90%. Należy zaznaczyć, że w takim stężeniu nie może być stosowany na skórę uszkodzoną, ponieważ może wywołać silne podrażnienia. Wadą alkoholi jest wysoka palność, skłonność do wysuszenia skóry oraz ostry i nieprzyjemny zapach.
2. Chlor oraz jego pochodne.
Grupa tych związków obejmuje związki organiczne i nieorganiczne chloru. Najczęściej wykorzystywane są podchloryny sodu oraz wapnia, chloraminy oraz dwutlenek chloru. Związki te posiadają szeroki zakres działania. Są aktywne wobec bakterii, wirusów oraz grzybów. Wykazują działanie drażniące na skórę, błony śluzowe oraz oczy. Dużą zaletą jest ich niska cena.
3. Sole amoniowe.
Sole amoniowe to związki powierzchniowo czynne. Ich zaletą jest niska toksyczność, biodegradowalność oraz dobre właściwości myjące i pianotwórcze. Ich zakres działania jest stosunkowo wąski. Obejmuje głównie bakterie oraz wirusy w niewielkim stopniu. Ze względu na swoje ograniczone działanie sole amoniowe stosuje się głównie w preparatach do dezynfekcji oraz jako związki wspomagające proces mycia.
4. Związki jodu.
Jod stosowany jest w różnych postaciach (jako roztwory wodne, wodno-glicerynowe, alkoholowe – jodyna). Obecnie najczęściej wykorzystywanymi preparatami zawierającymi jod są jodofory stosowane w stężeniach 0,05 do 0,1%. Stanowią one połączenie jodu z rozpuszczonymi w wodzie lub alkoholu polimerami. Wykazują właściwości bakteriobójcze, wirusobójcze i grzybobójcze. Związki jodu wykorzystywane w preparatach do dezynfekcji mogą wywołać podrażnienia oraz barwić powierzchnie poddawane temu procesowi, a także skórę na kolor brunatny. Ważny jest fakt, że nie mogą być stosowane w ciąży oraz w okresie karmienia piersią.
4. Pochodne guanidyny.
Do grupy tej należy chlorheksydyna czy poliheksamid. Wykazują właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze oraz antywirusowe. W preparatach do dezynfekcji dłoni stosuje się najczęściej chlorheksydynę – substancję nielotną o przedłużonym działaniu, która pozostaje na skórze oraz kontynuuje aktywność antybakteryjną. Chlorheksydyna wykorzystywana w stężeniu 0,5-2,0% jest związkiem bezpiecznym, z kolei w 4% może powodować podrażnienia. Niestety może kumulować się w skórze przyczyniając się do powstawania alergii. Może również powodować kontaktowe zapalenie skóry, fotodermatozy oraz reakcje z podrażnienia.
5. Pochodne fenolu.
Fenol należy do najstarszych środków dezynfekcyjnych, który charakteryzuje się silnym działaniem drażniącym zarówno na skórę jak i błony śluzowe. W wysokich stężeniach może przyczyniać się do zaburzeń ze strony układu oddechowego i nerwowego. Ze względu na wysoką toksyczność związki fenolu coraz rzadziej wykorzystuje się w preparatach do dezynfekcji.
6. Aldehydy.
Aldehydy to grupa związków organicznych,która wykorzystywana jest w preparatach do dezynfekcji skóry. Należy do nich aldehyd mrówkowy (formaldehyd), bursztynowy i glutarowy. Związki te wykazują dużą aktywność wobec bakterii, wirusów i grzybów. Zastosowanie znajdują w różnych stężeniach, które uwarunkowane jest przeznaczeniem. Ze względu na dużą lotność związki te nie mogą być stosowane na powierzchni większej niż 2m. Ich wadą jest ich dezaktywacja w momencie kontaktu z krwią oraz osoczem.
7. Związki nadtlenowe.
Do grupy tych związków należy m.in. nadtlenek wodoru, nadborany, nadwęglany, nadsiarczany oraz kwas nadoctowy. Cechują się niską toksycznością, wysoką aktywnością do bakterii, wirusów i grzybów. W preparatach antyseptycznych wykorzystuje się najczęściej nadtlenek wodoru w stężeniu 0,5%. Jest bezwonny, a także ma słabe działanie drażniące.
8. Oktenidyna.
Wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Oprócz preparatów do dezynfekcji wykorzystywana jest również w produktach do pielęgnacji jamy ustnej np. płyny do płukania ust.
Bibliografia
- Balwierz R., Respondek K., Sarecka-Hujar B., Klama-Bryła A., Kurek-Górecka A., Dzierżewicz Z., Kosmetologia Estetyczna, Środki dezynfekcyjne i ich wpływ na stan skóry, 2/2018.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
