Nietolerancja laktozy wiąże się z występowaniem objawów klinicznych na skutek zaburzonych proporcji pomiędzy ilością spożytej laktozy, a możliwością jej strawienia oraz wchłonięcia w przewodzie pokarmowym. Warto podkreślić, że symptomy nietolerancji laktozy przyczyniają się do znacznego dyskomfortu, który obniża jakość codziennego funkcjonowania.
Laktoza i laktaza
Laktaza to enzym, który syntezowany jest w nabłonku jelita cienkiego. Należy do kompleksu beta-glikozydaz, a jej działanie polega na katalizowaniu reakcji hydrolizy laktozy do monosacharydów. Produkcja laktazy adekwatna jest do ilości spożywanej laktozy. Ponadto pozwala na jej rozkład, a także zapobiega przedostawaniu się nierozłożonej laktozy do dalszych odcinków jelita.
Laktoza (cukier mleczny) stanowi podstawowy węglowodan, który obecny jest w mleku matki oraz w mleku innych ssaków. Jest disacharydem, co oznacza, że zbudowana jest z dwóch cukrów d-glukozy i d-galaktozy, które powiązane są ze sobą wiązaniem beta-1,4-glikozydowym. Laktoza wykazuje właściwości prebiotyczne, w związku z tym pozytywnie oddziałuje na procesy regeneracyjne jelit oraz regulację motoryki przewodu pokarmowego. Dodatkowo sprzyja regulacji wydzielania hormonów – insuliny, glukagonu i peptydu żołądkowo-jelitowego.
Nietolerancja laktozy – przyczyny
Niewłaściwe wchłanianie laktozy wynika przede wszystkim ze zmniejszonego trawienia, ograniczenia powierzchni wchłaniania, mniejszego transportu przez enterocyty, a także niewłaściwe działanie flory bakteryjnej jelit. Dodatkowo obniżone wchłanianie laktozy wynika ze zmniejszenia aktywności laktazy lub skrócenia czasu jej działania.
Ograniczona powierzchnia wchłaniania następuje w przebiegu zaniku kosmków jelitowych, defektów nabłonka jelitowego oraz resekcji jelita. Z kolei patologiczne działanie mikroflory jelitowej powoduje czynnościowe oraz morfologiczne zmiany w jelitach, w wyniku czego następuje zmniejszone wchłanianie.
Efektem nieprawidłowego trawienia oraz wchłaniania się laktozy jest gromadzenie się jej w świetle jelita, gdzie w dalszym etapie następuje jej fermentacja. Na skutek tego dochodzi do produkcji gazów (wodór, dwutlenek węgla, metan) oraz krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które wykazują działanie drażniące na błonę śluzową jelit powodując rozdęcie objawiające się nadmierną ilością gazów, kolkami lub bólem brzucha. Warto podkreślić, że nagromadzona laktoza w jelitach przyczynia się do wzrostu ciśnienia osmotycznego i tzw. ściągania wody do światła jelit. Oba te procesy prowadzą do powstania biegunki.
Warto podkreślić, że poziom nasilenia objawów nietolerancji laktozy jest kwestią indywidualną i uwarunkowana jest ona ilością spożywanego cukru.
Zobacz również: Wzdęcia – dlaczego pierdzimy?
Diagnostyka nietolerancji laktozy
Diagnostyka nietolerancji laktozy obejmuje przede wszystkim wywiad, badanie fizykalne oraz badanie diagnostyczne. Wykonuje się je pod kątem sprawdzenia deficytu aktywności laktazy w jelicie cienkim. Wykonuje się tzw. testy pośrednie. Należą do nich testy genetyczne, analiza stolca, test tolerancji laktozy z krwi lub moczu oraz wodorowy test oddechowy (WTO).
WTO uważany jest za jeden z najbardziej czułych oraz swoistych testów, a ich dodatkową cechą jest szybkość i bezinwazyjność. Jego działanie polega na pomiarze stężenia wodoru w wydychanym powietrzu zarówno na czczo jak i po podaniu laktozy. Zwiększenie stężenia wodoru w wydychanym powietrzu o 20 ppm świadczy o hipolaktazji.
Test tolerancji laktozy w surowicy krwi polega na oznaczeniu stężenia glukozy na czczo oraz po doustnym obciążeniu laktozą. Zaś test wykorzystujący badanie moczu polega na podaniu 50 g laktozy z etanolem, a następnie pobraniu próbki moczu po upływie 40 minut.
Testy genetyczne z kolei to nowoczesna i nieinwazyjna metoda, która pozwala potwierdzić lub wykluczyć hipolaktazję.
Leczenie
Leczenie nietolerancji laktozy polega na zastosowaniu odpowiedniej diety tzw. bezlaktozowej lub niskolaktozowej co uwarunkowane jest poziomem hipolaktazji, nasileniem objawów oraz wiekiem chorego. W alaktazji konieczne jest zastosowanie diety bezlaktozowej. Zaś w przypadku nabytej nietolerancji laktozy zaleca się wprowadzenie diety na określony czas. Powinna trwać do momentu odbudowania kosmków jelitowych, a także przywrócenia właściwej aktywności laktazy. W hipolaktazji zastosowanie znajdują produkty typu mleczne napoje fermentowane (kwaśne mleko, kefir, maślanka, jogurt), które korzystnie oddziałują na mikroflorę jelitową oraz pracę całego układu pokarmowego.
Podsumowanie
Nietolerancja laktozy jest powszechnie występującym schorzeniem układu pokarmowego, który w zdecydowanym stopniu wpływa na jakość codziennego życia. Warto jednak wiedzieć, że prowadzenie odpowiedniej diety, która polega na eliminacji pewnych produktów pozwala uniknąć przykrych objawów w postaci bólu brzucha, wzdęć czy uczucia rozdęcia.
Bibliografia
- Śmidowicz A., Kosmetologia Estetyczna, Nietolerancja laktozy. Istota zaburzenia i postępowanie dietetyczne, 4/2017.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
