Fizjoterapia w porażeniu nerwu twarzowego

Fizjoterapia w porażeniu nerwu twarzowego odgrywa znaczącą rolę w kwestii odzyskania całkowitej sprawności. Dolegliwość dotyczy głównie nerwów czaszkowych i wpływa nie tylko na prawidłowe funkcjonowanie mięśni mimicznych, ale również warunkuje ogólny wygląd twarzy często prowadząc do jej asymetrii.

Nerw twarzowy

Nerw twarzowy jest tzw. nerwem mieszanym, który zbudowany jest z dwóch części: ruchowej i czuciowej. Ta pierwsza charakteryzuje się większą ilością włókien oraz zaopatruje mięśnie mimiczne twarzy (mięsień szeroki szyi, strzemiączkowy, rylcowo-gnykowy, a także brzusiec tylny mięśnia dwubrzuścowego). Jego jądro ruchowe znajduje się w moście i podzielone jest na dwa elementy: górny i dolny. Górną częścią jądra biegną nerwy, które pochodzą z obu półkul mózgu, zaś w części dolnej przechodzą jedynie nerwy skrzyżowane.

Gałąź czuciowa nerwu twarzowego posiada włókna wydzielnicze i czuciowe. Oprócz jądra ruchowego zawiera także jądro ślinowe górne, które znajduje się w moście oraz jądro samotne położone w rdzeniu przedłużonym.

Uszkodzenia nerwu twarzowego

Należy podkreślić, że uszkodzenie nerwu twarzowego należy do częstych dolegliwości nerwów czaszkowych. Zaburzenia jakie zachodzą w obrębie ich jądra lub pnia powodują porażenie niemalże wszystkich mięśni twarzy. Z kolei zaburzenia ich jądra lub pnia przyczyniają się do porażenia dolnej gałęzi nerwu VII.

Wśród chorób nerwu twarzowego wyróżnia się m.in. jednostronne porażenie obwodowe, które wywodzi się z uszkodzenia jądra lub pnia nerwu. Obustronne porażenie nerwu występuje rzadko.

Dolegliwość zwykle wykazuje charakter idiopatyczny i cechuje się łagodnym przebiegiem. Przyczyną jej rozwoju może być guz nerwu słuchowego, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wyrostka sutkowego, zapalenie ślinianek lub półpasiec. Ponadto do uszkodzenia nerwu twarzowego dochodzi na skutek porodu kleszczowego.

Głównym objawem uszkodzenia nerwu twarzowego jest osłabienie lub całkowite porażenie ruchów mimicznych twarzy, a także brak możliwości marszczenia czoła, zaciśnięcia oka, gwizdania, nadęcia policzka oraz napięcia mięśnia szerokiego szyi. Skóra w miejscu gdzie występuje porażenie jest gładka, z kolei szpara powiekowa jest szersza, kącik ust obniżony zaś fałd nosowo-wargowy staje się płytszy. Dodatkowo może nastąpić problem w upośledzeniu funkcji wydzielania łez oraz odczuwania smaku w danej części języka.

Efektem tych następstw jest fakt, że porażona część twarzy nie spełnia swoich funkcji. Rozluźnione wręcz rozciągnięte mięśnie nadają twarzy ciężkiego, smutnego wyglądu z wyraźnie zaznaczoną jej asymetrią.

Fizjoterapia w porażeniu nerwu twarzowego

Odpowiednio dobrana terapia wykorzystująca ćwiczenia, zabiegi fizykalne oraz masaż warunkuje szybką poprawę wyglądu twarzy i powrót do normalności.

Oprócz tego bardzo istotna jest kwestia podejścia pacjenta do metod leczenia, których celem jest zapobieganie zanikom mięśniowym, zapewnienie symetrii twarzy oraz odzyskanie pełnej sprawności mięśniowej.

Do głównych metod leczenia w porażeniu nerwu twarzowego zalicza się:

• zabiegi cieplne;
• kinezyterapia;
• elektrostymulacja;
• laser;
• magnetoterapia;
• galwanizacja;
• ultradźwięki.

1. Zabiegi cieplne.

W tzw. fazie ostrej zaleca się delikatne zabiegi cieplne w celu uzyskania przekrwienia oraz większej regeneracji nerwów. W tej sytuacji zaleca się zastosowanie lampy Sollux z filtrem czerwonym. Ponadto wykorzystanie znajduje biostymulacja światłem polichromatycznym, spolaryzowanym lampą Bioptron.

2. Kinezyterapia.

Kinezyterapia odgrywa dużą rolę w fizjoterapii uszkodzenia nerwu twarzowego. Zalecane ćwiczenia powinny być przeprowadzane w pomieszczeniu wyposażonym w lustro. Chory śledząc w ten sposób ruchy swojego ciała jest w stanie kontrolować poprawność ich wykonywania. Specjalista pacjentowi zaleca wykonywanie ruchów zamykania oczu, uśmiechania się, dmuchania, gwizdania, zaciskania ust, marszczenia czoła, rozszerzania nozdrzy, a także wymawiania słów zawierających spółgłoski.

Podczas wykonywania ćwiczeń przez pacjenta bardzo ważny jest nadzór fizjoterapeuty, co zapobiega zjawisku rozciągania się osłabionych już mięśni. Aby wspomóc działanie ćwiczeń fizjoterapeuci wykorzystują w tym celu plastry do kinesiotapingu.

3. Elektrostymulacja.

W czasie kiedy objawy porażenia nerwu twarzowego stają się przewlekłe wówczas wykorzystuje się zabiegi elektrostymulacji. Stymulację mięśni przeprowadza się wykorzystując do tego prąd złożony z impulsów trójkątnych.  Zabieg zaleca się wykonywać w serii, aby móc uzyskać oczekiwany efekt terapeutyczny z częstotliwością od 1 do 4 tygodni. Wszystko dlatego, że nie powinny wywołać ich dużego zmęczenia.

4. Laser.

Zastosowanie lasera w terapii porażenia nerwu twarzowego przekłada się na ich regenerację oraz zmniejszenie procesów degeneracji tkanki mięśniowej. W tym celu wykonuje się naświetlania ucha środkowego pacjenta, a także odgałęzień całego nerwu.

5. Magnetoterapia.

Magnetoterapię wykorzystuje się jako leczenie uzupełniające w przewlekłym etapie choroby. Wartość indukcji wynosi 5-20 Gs zaś impulsy o częstotliwości 10-20 Hz o kształcie sinusoidalnym.

6. Galwanizacja.

Spośród zabiegów elektroleczniczych wykorzystuje się również galwanizację katodową stosując elektrodę Bergoniego. Dawkowanie prądu musi być ostrożnie dozowane, ze względu na wysoką wrażliwość miejsc w obrębie głowy. Warto podkreślić, że zabiegi fizykalne mogą być wzbogacone o jonoforezę z zastosowaniem witaminy B1. W tego rodzaju terapii można wykorzystać również 1-2% chlorek wapnia.

7. Ultradźwięki.

Zastosowanie ultradźwięków w terapii porażenia nerwu twarzowego przynosi efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny. Procedurę zabiegową można wzbogacić o działanie leków przez co można uzyskać mocniejszy efekt. Zabieg wówczas nosi nazwę ultrafonoforeza.

Bibliografia

1. Madejewska M., Korban P., Kosmetologia Estetyczna, Kompleksowa fizjoterapia w porażeniu nerwu twarzowego, 2/2013.

	Kolagen naturalny - skóra i stawy Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy tabletki Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej...