Diagnostyka osteoporozy powinna opierać się na wywiadzie, badaniu przedmiotowym oraz tak zwanych badaniach dodatkowych. Warto podkreślić, że od wielu lat zauważa się tendencję wzrostową, co do liczby złamań kości wywołanych osteoporozą. Czynnikiem sprzyjającym temu zjawisku jest wydłużenie życia, a także spadek aktywności fizycznej powiązany z ułatwieniami technicznymi występującymi w życiu codziennym.
Diagnostyka osteoporozy
Wywiad obejmujący diagnostykę osteoporozy powinien zawierać czynniki ryzyka choroby związanej z trybem życia (mała aktywność fizyczna, skłonność do upadków), odżywianiem (niska podaż wapnia oraz witaminy D), niedoborem masy ciała oraz czynnikami genetycznymi. Istotnym czynnikiem diagnostyki jest wykluczenie chorób współistniejących, a także przyjmowania leków, które obniżają masę kostną. Ponadto ważne jest zebranie wywiadu dotyczącego występowania złamań w rodzinie.
Tak zwana diagnostyka różnicowa osteoporozy powinna obejmować badania laboratoryjne (OB, morfologię, badanie moczu, T3, T4, TSH, poziom wapnia we krwi oraz zdjęcie rentgenowskie kości). W przypadku konieczności diagnostykę należy poszerzyć o badania szczegółowe (PTH, markery kościotworzenia i resorpcji, elektroforeza białka).
1. Markery kostne.
Markery kostne ułatwiają ocenę tempa obrotu kostnego. Są to fragmenty białkowych elementów strukturalnych kości, a także enzymy i białka uwalniane do krążenia w momencie aktywności metabolicznej osteoblastów i osteoklastów. Innowacyjne markery obrotu kostnego są cząsteczkami wysoce swoistymi dla metabolizmu tkanki kostnej. Wśród markerów wyróżnia się markery kościotworzenia oraz markery resorpcji. Do pierwszej grupy zalicza się frakcję kostną fosfatazy zasadowej, osteokalcynę. Z kolei nowoczesne markery resorpcji to pirydynolina, dezoksypirydynolina, N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa 1 kolagenu typu I, C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa 1 kolagenu typu 1.
2. Markery kościotworzenia.
Markery kościotworzenia są produktami bezpośrednio i pośrednio związanymi z aktywnością osteoblastów. Izoenzym kostny fosfatazy zasadowej jest glikoproteiną. Zlokalizowany jest na powierzchni osteoblastów. Jego funkcje nie są do końca znane, jednak uczestniczy w procesie kostnienia oraz mineralizacji. W pierwszych etapach mineralizacji osteoidu znaczna część tego enzymu występuje w pęcherzykach macierzy.
3. Markery resorpcji.
Kolagen typu I to aż 90-95% organicznej macierzy kostnej. W związku z tym jego fragmenty, które uwalniane są do krwi w czasie jego tworzenia lub degradacji stanowią ważną grupę markerów.
4. Badanie densytometryczne.
Warto podkreślić, że występuje wiele metod pomiaru gęstości mineralnej kości, które oparte są na wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego, fali ultradźwiękowej czy tomografii komputerowej. W praktyce największe zastosowanie znalazły dwa sposoby DEXA i QUS.
DEXA to absorpcjometria dwóch wiązek światła o różnych energiach. Źródłem promieniowania jest m.in. lampa rentgenowska, która emituje dwie wiązki o energii 45 i 75 keV.
Metoda QUS opiera się na ultrasonografii ilościowej. Najczęstszym miejscem badania jest kość piętowa, ze względu na obecność cienkiej warstwy korowej w odróżnieniu od kości beleczkowej, a także cienkiej warstwy otaczających tkanek miękkich. Warto podkreślić, że metoda QUS jest metodą przesiewową i nie może być wykonywana tylko w celu diagnostyki osteoporozy. Jest badaniem tanim i co ważne nie powoduje ryzyka narażenia się na promieniowanie jonizujące.
Podsumowanie
Założeniem diagnostyki osteoporozy jest przede wszystkim określenie ryzyka złamań kości. Możliwości te dają więc pogląd tego, w jakim stanie znajduje się układ kostny osoby chorej.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Banaszewska B., Basta A., Borowski D., Bręborowicz G., Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Czerwiński E., Osieleniec J., Badurski J., Czerwińska I., Współczesna Diagnostyka Osteoporozy, Wydawnictwo Continuo, Kraków 2008.
