Sposobów przyrządzania ziół jest wiele, a ich wykonanie zależy od właściwości danego surowca oraz przeznaczenia danego preparatu. Jak więc właściwie przygotować zioła w odpowiedniej formie jaką jest napar, odwar, macerat czy okład?
Sposoby przyrządzania ziół
Głównym aspektem przyrządzania ziół jest prawidłowe rozdrobnienie surowca. Należy zaznaczyć, że zioła kupowane w sklepach zielarskich są zwykle odpowiednio przygotowane, natomiast jeśli zbierane są własnoręcznie, należy je wcześniej właściwie przyrządzić. Bezpośrednio przed ich użyciem należy je utłuc w moździerzu na drobne kawałki o średnicy 5 mm, a następnie sproszkować w młynku.
Kwiaty oraz liście zbudowane są z komórek o cienkich ścianach, w związku z tym ich składniki łatwo można wytrawić wodą. Nie ma więc konieczności silnego ich rozdrabniania. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku nasion oraz owoców.
Z odpowiednio rozdrobnionych surowców można sporządzić:
- napar;
- odwar;
- odwaro-napar;
- nalewkę;
- macerat;
- okład;
- kataplazmę;
- kompres;
- maskę ziołową.
Zobacz również: Bukiety z ziół i kwiatów.
1. Napar.
Proces zaparzania ziół wydobywa z nich związki aktywne, które przechodzą do wyciągu wodnego. Należy zaznaczyć, że napar powinien być spożyty zaraz po jego wykonaniu, ponieważ szybko traci swoje wartości odżywcze i pielęgnacyjne. W celu przyrządzenia naparu należy zioła zalać wrzątkiem w porcelanowym naczyniu i zostawić pod przykryciem, aż do momentu ostygnięcia. Przed użyciem napar należy odcedzić przez sitko.
2. Odwar.
Sporządzenie odwaru uwarunkowane jest rodzajem zastosowanego surowca, rozpuszczalnością jego związków aktywnych w wodzie oraz odpornością ich na działanie wysokiej temperatury. Zioła, które zawierają w swym składzie związki łatwo rozpuszczalne, w wodzie gotuje się krótko, z kolei odporne na wysoką temperaturę jak np. kora czy korzenie, gotuje się dłużej. Rozdrobnione zioła zalewa się wodą, gotuje przez 5-10 minut na niewielkim ogniu, a po przestygnięciu, dokładnie odcedza.
3. Odwaro-napar.
Wykonuje się go w przypadku jednoczesnego stosowania odwaru i naparu. W związku z tym początkowo przygotowuje się odwar z ziół, następnie wcześniej przygotowanym odwarem zalewa się zioła, sporządzając z nich napar. Na koniec zioła należy odcedzić.
4. Nalewka.
Nalewka to alkoholowy wyciąg z roślin. W celu jej wykonania zioła umieszcza się w szczelnie zamkniętym naczyniu z 70% spirytusem w proporcji 1:10, następnie odstawia w ciepłe miejsce na okres 4-6 tygodni. Po upływie tego czasu nalewkę należy odcedzić, przelać do butelki i przechować w zaciemnionym miejscu.
5. Macerat.
Macerat to zimny wyciąg, który przygotowywany jest z ziół zawierających śluzy. Surowiec zalewa się przegotowaną letnią wodą, po czym zostawia w temperaturze pokojowej na czas 3-10 godzin. Następnie zioła należy odcedzić i dokładnie wycisnąć. Macerat zaleca się zużyć w przeciągu jednego dnia.
6. Okład.
Okłady wykonuje się głównie z ziół zawierających w składzie śluzy, z tego względu, że surowce te utrzymują przez długi czas ciepło oraz wilgoć, która w zabiegach kosmetycznych często znajduje zastosowanie. Surowiec zielarski należy zalać taką ilością wody, aby uzyskać gęstą masę. Następnie zioła doprowadza się do wrzenia, przekłada na gazę i w takiej formie nakłada na miejsce zabiegowe.
7. Kataplazma.
Kataplazmę wykonuje się w bardzo podobny sposób jak okłady. Zwykle do jej przygotowania wykorzystuje się nasiona lnu, kwiat lipy czy korzeń prawoślazu. Zioła umieszcza się i zaszywa w torebkach wykonanych ze specjalnego płótna lub gazy i poddaje gotowaniu. Tak wykonaną kataplazmę przykłada się na chore miejsce na ciele. Okolicę zabiegową dodatkowo można zabandażować lub owinąć folią w celu uniknięcia szybkiego jej wychłodzenia się.
8. Kompres.
W celu sporządzenia kompresu, na początku należy przygotować napar z wcześniej wybranych ziół. Poddaje się je parzeniu przez 10-15 minut, a następnie przecedza przez sitko. Kolejnym krokiem jest moczenie lnianej lub bawełnianej chusteczki w naparze i nałożenie na chore miejsce na czas 5-10 minut. Do wykonania kompresu można zastosować niemalże wszystkie rodzaje ziół.
9. Maska ziołowa.
Aby przygotować maskę ziołową należy dwie łyżki sproszkowanych ziół zalać wodą o letniej temperaturze, a następnie stale podgrzewać do momentu zagotowania. Gotowa maska powinna mieć konsystencję gęstej śmietany, która zapewni łatwe nałożenie jej na powierzchnię skóry. Ciepłą jeszcze maseczkę należy nałożyć na twarz przy pomocy drewnianej szpatułki. Maskę należy przykryć ligniną i folią w celu utrzymania jej odpowiedniej temperatury. Maska ziołowa może być stosowana w celach odżywczych, rozgrzewających, a także rozpulchniających.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka Stosowana, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2009.
- Hasik J., Lutomski J., Ziołolecznictwo w chorobach wewnętrznych. Racjonalny poradnik dla lekarzy i farmaceutów, Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2000.
