Hemoglobina należy do jednych z wielu białek występujących w erytrocytach i warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Poziom hemoglobiny stanowi jeden z wyników otrzymywanych podczas wykonywania podstawowych badań krwi – morfologii.
Hemoglobina
Hemoglobina (Hb lub HGB) to czerwony barwnik krwi, który wchodzi w skład czerwonych krwinek – erytrocytów. W jej budowie można wyróżnić cztery podjednostki, gdzie każda z nich zawiera niebiałkową część wraz z atomem żelaza, czyli tzw. hem. Podjednostki te oznakowane są literami alfabetu greckiego, z kolei od układu tych podjednostek w cząsteczce hemoglobiny uwarunkowany jest jej rodzaj.
- HbA – 2 podjednostki alfa i 2 podjednostki beta – to prawidłowa hemoglobina, która występuje u osób dorosłych;
- HbF – 2 podjednostki alfa i 2 podjednostki gamma – to hemoglobina płodowa, która wykazuje większe powinowactwo do tlenu. W pierwszych tygodniach życia dziecka przekształca się w hemoglobinę A.
Norma hemoglobiny wynosi:
- u kobiet 12-16g/dl;
- u mężczyzn 13-18 g/dl.
Główną funkcją hemoglobiny jest transport tlenu z płuc do innych tkanek organizmu. Ponadto zbiera ona z komórek dwutlenek węgla przenosząc go do płuc, gdzie następnie zostaje wydalony przez drogi oddechowe.
Badanie hemoglobiny
Poziom hemoglobiny bada się podczas morfologii krwi, czyli podstawowego badania diagnostycznego. Krew pobierana jest zwykle z żyły łokciowej.
Wynik morfologii może wskazać na:
- niski poziom hemoglobiny;
- wysoki poziom hemoglobiny.
1. Niski poziom hemoglobiny.
Przyczyn niskiej hemoglobiny może być wiele. Najczęściej jednak może oznaczać anemię (niedokrwistość). Jej niedostateczna ilość może być również wynikiem znacznej utraty krwi na skutek urazu lub może świadczyć o nowotworze krwi (białaczce).
Do innych przyczyn niskiego poziomu hemoglobiny należy:
- niedożywienie;
- niedobór witaminy B12, żelaza oraz kwasu foliowego;
- choroby nerek;
- zaburzenia ze strony szpiku kostnego;
- nadmierne zmęczenie organizmu.
Niski poziom hemoglobiny objawia się zawrotami głowy, brakiem apetytu, bladością skóry, omdleniem, obniżonym poziomem libido oraz kłopotami z koncentracją.
Wskazówka
Niedobór hemoglobiny może przyczynić się do zaburzeń miesiączkowania u kobiet lub wywołać nieprawidłowości w procesie oddychania oraz krążeniu.
2. Wysoki poziom hemoglobiny.
Nadmierna ilość hemoglobiny oznaczona w morfologii krwi może świadczyć o nadkrwistości. Zjawisko to często występuje w przypadku:
- wad serca;
- chorób płuc;
- torbieli na nerkach;
- niedotlenienia organizmu;
- zaburzeniach gospodarki wodno-elektrolitowej.
Choroby wywołane niewłaściwą budową hemoglobiny
Warto podkreślić, że w wyniku zaburzeń w strukturze hemoglobiny może dojść do rozwoju chorób, których leczeniem zajmują się hematolodzy.
1. Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa.
Występuje na skutek mutacji genu, który koduje hemoglobinę A, w wyniku czego powstaje hemoglobina S. Zjawisko to przyczynia się do zlepiania się białek, ostatecznie prowadząc do tworzenia się krwinek o charakterystycznym sierpowatym kształcie. Należy podkreślić, że erytrocyty te wykazują skłonność do rozpadania się, przez co tworzą czopy, które zamykają światło naczynia. Efektem tego jest zawał serca, martwica tkanek, ból, zakrzepica naczyń.
2. Talasemia.
Powstaje na skutek mutacji w genach, które kodują podjednostki alfa oraz beta hemoglobiny. Efektem tego jest zwiększenie się rozmiarów krwinki, a przez to zaburzenie jej funkcji.
Głównym objawem talasemi są:
- deformacje w obrębie tkanki kostnej;
- powiększenie śledziony;
- zaburzony proces wzrostu u dzieci.
Chorobę leczy się w wyniku przeprowadzenia:
- upustu krwi;
- chelatowania żelaza;
- podawania witaminy B9;
- przeszczepu szpiku kostnego (w ciężkich przypadkach choroby).
Polecane produkty:
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |