Badania in vitro i ex vivo w kosmetologii stanowią główny czynnik bezpieczeństwa w temacie stosowania preparatów kosmetycznych. Niewłaściwie przebadany kosmetyk stanowi bowiem zagrożenie zarówno dla konsumenta jak i jego producenta. Nadrzędnym celem twórcy kosmetyków jest więc troska o dobro konsumentów pod postacią bezpieczeństwa stosowania kosmetyków oraz ich efektywności na skutek doboru właściwych metod badawczych. Zarówno na etapie produkcji preparatu jak i w momencie jego gotowości.
Badanie in vitro i ex vivo w kosmetologii
Potrzeba konsumencka oraz przepisy Unii Europejskiej zobowiązują producentów kosmetyków do rzetelnego i skrupulatnego podejścia w wykonywaniu badań pod kątem skuteczności działania danego preparatu. Obecnie kosmetologia przeprowadza badania wykorzystując hodowlę komórek skóry in vitro. Dzięki tego rodzaju badaniom naukowcy są w stanie ocenić działanie składników aktywnych preparatów kosmetycznych. Kolejny etap obejmuje badanie ex vivo.
1. Badania in vitro.
Jedną z ważniejszych ról w procesie produkcji kosmetyku odgrywa badanie in vitro. Należy podkreślić, że są one powszechnie znane w badaniach wykonywanych w innych kierunkach naukowych. W kosmetologii z kolei, wciąż są rzadko powadzone. Nazwa in vitro pochodzi z języka łacińskiego i oznacza „w szkle”. Oznacza to, że termin ten wykorzystywany jest do określania badań w warunkach sztucznych, a więc poza organizmem człowieka.
Wśród badań in vitro wyróżnia się badania:
- na izolowanych komórkach;
- synergii składników aktywnych;
- właściwości składników kosmetycznych.
1. Badania na izolowanych komórkach.
Badania kosmetyków wykonuje się na tzw. izolowanych komórkach skóry. Należy ono do pierwszej fazy testów, które oceniają przydatność danego składnika kosmetyku. Komórki, które rosną warstwowo lub w zawiesinie pozwalają na obserwowanie jak zachowują się komórki skóry w warunkach laboratoryjnych, w wyniku działania substancji aktywnych. Jednym z najważniejszych czynników tego badania jest ocena tego czy połączenie kilku składników będzie korzystnie oddziaływać na skórę czy też odwrotnie.
2. Badania synergii składników aktywnych.
Badania in vitro pozwalają stwierdzić, że niektóre składniki kosmetyków w niektórych zestawieniach lub kompleksach mogą mieć negatywne działanie na komórki. Ponadto pozwalają ocenić, które ze składników mogą działać w sposób synergiczny, nie przyczyniając się do uszkodzeń skóry.
Wskazówka
Synergizm to zjawisko połączenia kilku związków w kompleksie wywołujące wyższe efekty nie będące tylko sumą działania określonych składników.
3. Badania właściwości składników kosmetycznych.
Składową badań in vitro jest również ocena cytotoksyczności składników kosmetycznych, a także poziomu produkcji i aktywności komórkowych białek enzymatycznych, czynników wzrostowych oraz związków uczestniczących w procesie starzenia się skóry.
Badania in vitro umożliwiają:
- ocenę oraz potwierdzenie aktywności składników kosmetycznych badanych wcześniej przez producentów kosmetyków;
- wybór najlepszych spośród nich wszystkich;
- określenie najbardziej skutecznych stężeń;
- stworzenie najefektywniejszych kompleksów składników aktywnych;
- wyeliminowanie połączeń związków aktywnych negatywnie działających na skórę.
Wskazówka
Badania in vitro charakteryzują się brakiem występowania skutków ubocznych dla innych organów, kontrolowanymi warunkami badań oraz możliwością osiągnięcia wysokiego poziomu standaryzacji badań.
Obecnie do badań wykorzystuje się trójwymiarowe substytuty naskórka oraz skóry właściwej, które pozwalają określić bezpieczeństwo oraz toksyczność związków aktywnych.
2. Badania ex vivo.
Należy podkreślić, że badania in vitro stanowią początkowy etap badań preparatów kosmetycznych. Jest on bardzo ważny jednak nie stanowi udokumentowanego działania gotowego kosmetyku. Po upewnieniu się, że składniki danego produktu kosmetycznego nie wykazują właściwości toksycznych, a także określeniu ich funkcji w komórkach skóry ludzkiej, istnieje możliwość, że podobne działanie będą wykazywać również podczas aplikacji bezpośrednio na skórę. W tym momencie rozpoczyna się drugi etap czyli badania ex vivo.
Ich przebieg polega na wydaniu oceny działania składników oraz gotowych kosmetyków na skórę ludzką w warunkach sztucznych (laboratoryjnych). W związku z tym pobiera się próbkę skóry od pacjenta w zabiegu chirurgii plastycznej, a następnie umieszcza w specjalnym naczyniu hodowlanym, po czym aplikuje się gotowy produkt kosmetyczny. Pojedyncze badanie trwa od 24 godzin do 3 dni. Po upływie tego czasu określany jest poziom wytworzenia się kolagenu, elastyny. Należy podkreślić, że pozytywny wynik badania to prawdziwy dowód na to, że związki aktywne zawarte w produkcie, faktycznie wpływają na procesy fizjologiczne skóry.
Nie jest to jednak 100 % dowód. Po ukończeniu badań in vitro jak i ex vivo całkowita skuteczność produktu musi zostać potwierdzona w tzw. badaniach aplikacyjnych czyli badaniach in vivo.
Wskazówka
Badania ex vivo oceniają właściwości związków aktywnych oraz gotowych produktów w warunkach laboratoryjnych na fragmentach ludzkiej skóry. Zazwyczaj pobieranej od tzw. ochotników. Dzięki badaniom ex vivo ocenia się również przenikalność substancji aktywnych. Penetrują one w tkankę, a także dają możliwość poznać molekularny mechanizm działania danego składnika.
Bibliografia
- Ciupińska M., Eris I., Frydrych A., Kosmetologia Pielęgnacyjna i Lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
