Nietolerancja preparatów kosmetycznych to częste następstwo u osób ze skórą wrażliwą lub wykazujących skłonność do alergii. Zjawisko podrażnień występuje na skutek nieustannie zwiększającej się liczby kobiet i mężczyzn, którzy korzystają z preparatów kosmetycznych. Efektem tego jest wzrost na całym świecie, produkcji nowych kosmetyków, w których wykorzystywane są syntetyczne związki drażniące.
Nietolerancja preparatów kosmetycznych
Analizując dokładnie opakowania kosmetyków, w niektórych z nich można zauważyć termin „produkt testowany dermatologicznie”, który świadczy o jego bezpieczeństwie. Jednak większość z nas nie zdaje sobie spawy z faktu, iż mimo zawarcia takiej informacji na etykiecie kosmetyku, nadal może stwarzać zagrożenie dla naszej skóry, wywołując jej podrażnienie lub uczulenie. Zjawisko to bowiem ściśle związane jest z indywidualną tolerancją składników obecnych w kosmetykach na skórę każdego z nas.
Uwaga !
Kosmetyk nigdy w 100% nie jest toksyczny, za wyjątkiem jego niewłaściwego stosowania. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że składniki w nim zawarte mogą wywołać zjawisko nietolerancji, jak i sprawić również, że preparat może stać się toksyczny. Warto o tym wiedzieć, aby ograniczać stosowanie tego rodzaju kosmetyków.
Bezpieczeństwo każdego kosmetyku musi być zapewnione przez jego producenta. W związku z tym musi wziąć pod uwagę:
- ogólny profil toksykologiczny składników w skład, którego wchodzą testy wykonane przez producentów na surowcach, bibliografia surowców;
- szczegółowy sposób użycia kosmetyku;
- wpisanie surowca do aneksu III wytycznych – lista związków, które są dopuszczone do wykorzystania w preparatach kosmetycznych z pewnymi ograniczeniami;
- przedstawienie całego składu danego kosmetyku w trzech centrach toksykologicznych (tylko w przypadku nieprawidłowego zastosowania).
Co warunkuje nietolerancja preparatów kosmetycznych?
Na nietolerancję kosmetyków wpływa:
- ogólna toksyczność – doustna, wziewna, przezskórna;
- miejscowa toksyczność – podrażnienie, alergia.
Ogólna toksyczność
Należy zaznaczyć, że toksyczność ogólna kosmetyków jest poddana dokładnej analizie, przez co stanowi przedmiot wszystkich standardowych testów toksykologicznych (preparaty badane są m.in. pod kątem mutagenności, kancerogenności, teratogenności). Należy zaznaczyć, że toksyczność ogólna nie występuje w przypadku normalnych warunków stosowania kosmetyków.
1. Toksyczność doustna.
Wywodzi się przede wszystkim z nieodpowiedniego stosowania preparatów kosmetycznych. Do najczęstszych należy m.im. wypicie szamponu do włosów przez małe dzieci. Należy podkreślić, że produkty te nie należą do mocno toksycznych.
W przypadku połknięcia danego kosmetyku przez dziecko leczenie podejmowane jest w sposób indywidualny:
- jeśli doszło do połknięcia dużej ilości produktu, wówczas nie można pić wody, aby nie spowodować pienienia się preparatu, nie można również prowokować wymiotów;
- jeśli została połknięta niewielka ilość kosmetyku, wówczas należy przepłukać przełyk i jamę ustną wodą;
- bez względu na charakter połknięcia warto skontaktować się z centrum toksykologii, które udzieli wyczerpującej informacji na temat leczenia.
2. Toksyczność wziewna.
Toksyczność wziewna występuje przede wszystkim w środowisku związanym z przemysłem kosmetycznym. Mimo to korzystanie z aerozoli w nieodpowiednio wentylowanych pomieszczeniach może wywołać problem, szczególnie u dzieci. Dodatkowo u osób ze skłonnościami do alergii może pojawić się skurcz oskrzeli wywołany szkodliwym działaniem rozpylonych cząsteczek danego kosmetyku (lakiery do włosów).
3. Toksyczność przezskórna.
Właściwe stosowanie kosmetyków nie powinno powodować 100% przenikalności przez skórę, a szczególnie tej docierającej, aż do krwi. Mimo to, wiele cząsteczek kosmetyków przenika przez barierę skórną i jest wchłaniana w obrębie skóry właściwiej, która zaopatrywana jest w naczynia krwionośne. Mowa tu m.in. o kwasie salicylowym, kofeinie, PABA (prekursor kwasu foliowego).
Miejscowa toksyczność
Toksyczność miejscowa obejmuje wyłącznie określone miejsce na ciele, w którym zastosowany był dany kosmetyk. Może wywołać on:
- podrażnienie – kiedy dochodzi do penetracji w morfologię lub funkcjonowanie komórek naskórkowych;
- alergię – czyli opóźnioną nadwrażliwość skóry typu IV.
1. Podrażnienie.
Wystąpienie podrażnienia na skórze określa się klasyczną skalą jego intensywności. Dzięki temu można uzyskać szybką ocenę wyglądu skóry w postaci efektu:
- mydła – delikatnie błyszczący rumień skóry, który pojawia się po 24 godzinach, naskórek jest suchy;
- szamponu – szybkie wystąpienie oraz rozwój rumienia na skórze, któremu towarzyszy obrzęk oraz wysuszenie naskórka;
- krotonu – po zastosowaniu silnego środka żrącego na skórze pojawia się podrażnienie z pęcherzami, które pękają i tworzą wysięk;
- niszczenia – dochodzi do szybkiego i nieodwracalnego niszczenia się komórek naskórka z wystąpieniem fragmentów jego martwicy.
Zjawisko podrażnienia skóry warunkują:
- właściwości chemiczne produktu;
- stężenie składników aktywnych;
- czas stosowania kosmetyku.
Wskazówka
Podrażnienie na skórze można zauważyć zarówno po jednym jak i po kilkukrotnym użyciu określonego preparatu.
2. Alergia.
Alergia stanowi obecnie 20-30% następstwa w przypadku nietolerancji skóry na produkty kosmetyczne. Należy zaznaczyć, że w dużym stopniu jest to reakcja indywidualna, podczas której produkt łączy się z białkami skóry, aby wytworzyć alergen. Bardzo ważnym aspektem jest tu fakt, że alergia następuje w miejscu dość odległym od miejsca bezpośredniego kontaktu z kosmetykiem. Przykładem może być alergia na farbę do włosów, która objawia się wypryskiem na dłoniach lub tułowiu. Dodatkowo reakcja ze strony organizmu nie jest proporcjonalna do stężenia zastosowanego preparatu i już niewielka jego ilość jest wystarczająca, aby wywołać alergię.
Bibliografia
1. Martini M., Kosmetologia i Farmakologia Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Polecane produkty:
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |