Zmiany w zabarwieniu paznokci mogą być wywołane między innymi melaniną bądź gromadzeniem się innego rodzaju barwnika. Warto podkreślić, że to manicurzystki są jednymi z pierwszych osób, które zauważają zmiany w obrębie płytki paznokciowej i kierują klientkę do specjalisty – dermatologa.
Anatomia paznokcia
Paznokieć to wytwór nabłonkowy, którego zadaniem jest ochrona opuszków palców. Należy podkreślić, że płytka paznokciowa składa się ze 100-150 warstw korneocytów i posiada grubość około 0,5 mm. Paznokieć leży bezpośrednio na łożysku, z kolei jego zewnętrzne brzegi okrywają boczne wały paznokciowe. Bliższy odcinek otoczony jest wałem proksymalnym. Z jego obszaru schodzi bezpośrednio na płytkę 12 milimetrowa warstwa nabłonkowa. Zaraz pod wolnym brzegiem paznokcia znajduje się hyponychium. W dolnej części paznokcia widoczny biały fragment zwany obłączkiem, który stanowi jedyną nieukrwioną część płytki paznokciowej. Warstwą rozrodczą paznokcia jest macierz, która znajduje się pod łożyskiem.
Zobacz również: Paznokcie – funkcje i ich pielęgnacja.
Aktywacja melanocytów
Aktywacja melanocytów czyli wzrost produkcji melaniny aż w 70% warunkuje rozwój PM (podłużnej postaci melanonychii) – podłużnych barwnikowych prążków na paznokciach, która może być spowodowana przyjmowaniem leków, infekcjami organizmu, chorobami układowymi lub urazem (obgryzanie paznokci, noszenie zbyt ciasnego obuwia).
Z kolei melanocytowa hiperplazja czyli zjawisko proliferacji melanocytów macierzy lub łożyska paznokcia warunkuje aż 77% przypadków PM. Należy podkreślić, że PM w przebiegu hiperplazji bardzo często są koloru brązowego lub czarnego.
Czerniak podpaznokciowy
Czerniak podpaznokciowy należy do rzadkich nowotworów. Zwykle wywodzi się z macierzy paznokcia, ale może również dotyczyć wału paznokciowego, łożyska paznokcia lub hyponychium. Warto podkreślić, że późne wykrycie choroby przekłada się na mniejszą szansę na wyleczenie, a co za tym idzie zwiększa ryzyko śmiertelności.
Wczesny czerniak podpaznokciowy bardzo często objawia się jako PM. Dlatego też właściwie przeprowadzona diagnostyka, a także szybko podjęte leczenie choroby są bardzo istotne.
Zobacz również: Czerniak – objawy i leczenie.
Zmiany w zabarwieniu paznokci – diagnostyka
W diagnostyce zmian barwnikowych paznokci wykonuje się:
- wywiad i badanie podmiotowe;
- dermatoskopię;
- biopsję macierzy paznokcia.
1. Wywiad i badanie podmiotowe.
Wywiad oraz badanie podmiotowe to bardzo ważne elementy diagnostyki zmian barwnikowych paznokci. W temacie tym należy uwzględnić czas występowania zmiany (wrodzona/nabyta), wielkość, kształt oraz kolor. Bardzo ważne są również informacje dotyczące wcześniej przebytych urazów, przyjmowanych leków czy chorób współistniejących.
Warto podkreślić, że niektóre leki mogą zmienić zabarwienie płytki paznokciowej, a także spowodować wylew podpaznokciowy (aspiryna, warfaryna). Wywiad z pacjentem powinien objąć również pytanie o występowanie czerniaka podpaznokciowego w rodzinie.
Badanie podmiotowe z kolei powinno dotyczyć skóry, wszystkich paznokci oraz błon śluzowych.
2. Dermatoskopia.
Podczas badania dermatoskopem ocenia się zarówno płytkę paznokciową jak i przylegające do niej struktury np. wał paznokciowy. W tego rodzaju badaniu niezmiernie ważne jest dziesięciokrotne powiększenie, które zapewnia dobrą widoczność obrazu całego paznokcia. Istotne jest także korzystanie z tego samego urządzenia przy okresowych kontrolach, ponieważ zastosowanie innych może dać różny obraz oraz światło na płytce paznokciowej.
Dermatoskopia śródoperacyjna to metoda, która pozwala na zbadanie łożyska i macierzy paznokcia po zabiegu usunięcia płytki paznokciowej. Różnica między klasyczną dermatoskopią, a śródoperacyjną polega na bezpośrednim obrazowaniu struktur, z których wywodzi się barwnik.
Należy zaznaczyć, że dermatoskopia śródoperacyjna stanowi metodę, z którą wiąże się najmniejsza ilość pomyłek diagnostycznych wśród specjalistów dermatologów.
3. Biopsja macierzy paznokcia.
Tak zwane badanie histopatologiczne jest postępowaniem nieobowiązkowym w diagnostyce zmian barwnikowych płytki paznokciowej. Wybór odpowiedniej techniki biopsji uwarunkowany jest od szerokości PM, pierwotnego pochodzenia barwnika, a także od lokalizacji zmiany i zajęcia skóry otaczającej płytkę paznokciową. Biopsję macierzy paznokcia wykonuje się w sytuacji, kiedy zmiany barwnikowe wykazują ekspresję wskazującą na ich złośliwość.
Podsumowanie
W przypadku występowania zmian w zabarwieniu płytki paznokciowej często dochodzi do lekceważenia tego rodzaju problemu. Niestety jednak, w niektórych przypadkach pozornie niegroźne zmiany okazują się być objawem czerniaka podpaznokciowego, który późno wykryty może być przyczyną śmierci.
Wywiad oraz badanie podmiotowe stanowi podstawę diagnostyki zmian zabarwienia paznokci, z kolei dermatoskopia pomaga ustalić dalsze postępowanie ewentualnego leczenia. W sytuacji kiedy widoczna jest ekspresja zmian, które wskazują na ich złośliwość konieczne jest wykonanie biopsji z badaniem histopatologicznym.
Bibliografia
- Gadzińska A., Pniewska I., Szymańczyk J., Kosmetologia Estetyczna, Zmiany barwnikowe paznokci. Diagnostyka różnicowa i postępowanie, 4/2018.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |