Wady cewy nerwowej (wrodzone wady układu nerwowego) pojawiają się w pierwszych tygodniach życia płodowego. Zaburzenia te mogą zostać wykryte podczas badań prenatalnych. Stosunkowo wczesne zastosowanie kwasu foliowego przez kobiety w wieku rozrodczym może zmniejszyć ryzyko ich występowania nawet o 70%.
Wady cewy nerwowej
Wady cewy nerwowej to wszelkiego rodzaju wady wrodzone układu nerwowego dziecka. Powiązane są one ściśle z zamknięciem cewy nerwowej, a więc narządu będącego prekursorem mózgu oraz rdzenia kręgowego dziecka. Należy podkreślić, że wady cewy nerwowej stanowią jedną z głównych przyczyn poronień w I trymestrze ciąży, a także śmierci dziecka w pierwszym roku jego życia.
Istnieją dwie podstawowe grupy wad cewy nerwowej:
- wady mózgowia i czaszki – należy do nich bezmózgowie, bezczaszkowie, przepuklina mózgowa, rozszczep czaszki oraz kręgosłupa;
- wady rdzenia i kanału kręgowego – rozszczep kręgosłupa, przepuklina oponowo-rdzeniowa, rozszczepienie rdzenia kręgowego, wodordzenie oraz jamistość rdzenia kręgowego.
Innym podziałem są:
- zamknięte wady cewy nerwowej – pokryte skórą;
- otwarte wady cewy nerwowej – nie jest zachowana ciągłość skóry.
1. Zamknięte wady cewy nerwowej.
Dochodzi na skutek gdy cewa nerwowa nie zamyka się całkowicie w części grzbietowej kręgosłupa. Należy podkreślić, że wada ta nie daje żadnych objawów, przez co matka nie wie o jakimkolwiek zaburzeniu w rozwoju dziecka. Istnieje jednak możliwość rozpoznania jej przy okazji wykonywania badań z powodu innych wskazań.
2. Otwarte wady cewy nerwowej.
Należy do nich:
- przepuklina oponowa – płyn mózgowo-rdzeniowy oraz opony tworzą worek przepuklinowy, który uwypukla się na zewnątrz rozszczepionych kręgów, zaś rdzeń kręgowy położny jest w odpowiedni sposób. Przepuklina oponowa może być pokryta skórą lub też nie;
- bezmózgowie – powstaje kiedy cewa nerwowa nie zamyka się w części głowowej. Oznacza to, brak rozwoju znacznej części mózgu lub czaszki dziecka. W takim przypadku duża liczba dzieci rodzi się martwa. Jeśli natomiast dziecko rodzi się żywe, wówczas może być ono nieprzytomne, nie widzi, nie słyszy oraz nie odczuwa bólu.
- przepuklina oponowo-rdzeniowa – należy do najczęstszych rozszczepów kręgosłupa, pojawia się gdy płyn mózgowo rdzeniowy, opony oraz rdzeń kręgowy wychodzą poza rozszczepione kręgi. W takiej sytuacji rdzeń kręgowy narażony jest na różnego rodzaju uszkodzenia. W związku z tym może nastąpić porażenie dolnych części ciała (znajdujących się poniżej przepukliny). Wówczas może dojść do problemów z oddawaniem moczu oraz stolca;
Przyczyny powstawania wady cewy nerwowej
Powodów pojawienia się tego rodzaju zaburzeń jest wiele, jednak za główne uważa się czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Ponadto uważa się również, że jedną z przyczyn wad cewy nerwowej jest niedobór lub niski poziom kwasu foliowego w organizmie kobiety, który bierze udział w przemianach metabolicznych istotnych dla właściwego rozwoju dziecka.
Innym powodem rozwoju wad cewy nerwowej może być:
- cukrzyca u kobiety w ciąży;
- leczenie przeciwdrgawkowe;
- otyłość lub nadwaga kobiety w ciąży;
- kontakt ciężarnej z substancjami toksycznymi np. arszenik, ołów.
Objawy wad cewy nerwowej
Należy podkreślić, że objawy wad cewy nerwowej mogą znacznie różnić się od siebie. Uwarunkowane jest to miejscem, w którym doszło do uszkodzenia układu nerwowego. Duża część z nich powoduje zaburzenia neurologiczne jak np. niedowład czy przykurcz kończyn dolnych, deformacja stóp czy niewłaściwy rozwój umysłowy. Istnieje możliwość, że wada cewy nerwowej może nie dawać żadnych objawów. Wówczas ma to miejsce gdy dochodzi do zamkniętego rozszczepu kręgosłupa. Ponadto może pojawić się zespół Arnolda Chiariego, wodogłowie, otyłość, depresja, zapalenie ścięgien.
Leczenie wad cewy nerwowej
Leczenie tego rodzaju schorzeń uwarunkowane jest rodzajem zaburzeń jakie wystąpiły. Niekiedy należy zastosować leczenie chirurgiczne, w wyniku którego zostaje zamknięty rdzeń kręgowy, a także rozpocząć rehabilitację już w pierwszych dniach życia dziecka.
Jak zapobiegać wadom cewy nerwowej?
W ramach tzw. profilaktyki pierwotnej zalecane jest, aby kobiety w wieku rozrodczym przed zajściem w ciąże przyjmowały kwas foliowy, a także w pierwszym trymestrze ciąży.
Z kolei profilaktyka wtórna polega na wykonywaniu badań prenatalnych w celach kontrolnych, które mogą służyć rozpoznaniu zagrożenia płodu, a także wykonywanie badań posiewowych.
Do najważniejszych badań prenatalnych należy:
- USG genetyczne – wykonywane między 11 a 14 tygodniem ciąży;
- test potrójny lub test poczwórny – wykonywany pomiędzy 15 a 20 tygodniem ciąży.
Wskazówka
Właściwa profilaktyka cewy nerwowej powinna obejmować przyjmowanie kwasu foliowego w dawce 0,4 mg na dzień od momentu rozpoczęcia starań o dziecko do czasu rozwiązania ciąży, a nawet przez okres karmienia piersią.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |